San Vivaldo

Jekk wieħed ikun fit-Toscana f’dawn il-jiem tar-Randan, nissuġġerilu li jara kif jagħmel u jmur iżur post tassew sabiħ li bħalissa jieħu tifsira akbar minn żmien ieħor tas-sena. Qiegħed ngħid għal San Vivaldo, jew aħjar l-hekk imsejjaħ Sacro Monte di San Vivaldo. Qiegħed ngħid hekk għaliex fil-post wieħed isib tmintax-il kappella li jirrapreżentaw xi siltiet mill-ħajja u l-passjoni ta’ Kristu.

San Vivaldo jinstab qalb l-għoljiet ħadranija tal-kampanja Toskana, madwar 450 metru ’l fuq mil-livell tal-baħar. Dan il-post jagħmel parti mill-comune ta’ Montaione, provinċja ta’ Firenze. Mhux diffiċli tasal sal-post kemm-il darba jkollok karozza. Jekk le Taxi tista’ twasslek u tistenniek biex tieħdok lura.

Illum dan il-post huwa meqjus bħala monument nazzjonali u miżmum bħala post mill-aktar imfittex għall-kult.

Oriġini

 Fl-1325 f’dan il-post inbniet kappella lil ċertu terzjarju Franġiskan li kien miet ftit qabel u li kien għażel dan il-post biex jgħix ta’ eremita fih. Dan l-eremita ma kien ħadd ħlief Vivaldo, li ma damx wisq ma beda jissejjaħ San Vivaldo minħabba l-fama ta’ qdusija li miet fiha. Il-post fejn kien jgħix dan il-qaddis inbidel f’monasteru għaliex bosta oħrajn bdew jimitaw l-għemil ta’ dan il-qaddis u marru jgħixu hemmhekk. Ftit snin wara nbniet knisja kbira.

Fl-1500 il-post għadda f’idejn il-Franġiskani Minuri, kif għadu sal-lum. Dawn ġiethom l-idea li fil-post jibnu s-Sacro Monte. Il-Franġiskani Minuri minn dejjem kellhom rabta speċjali mal-art imqaddsa u għalhekk dejjem xerrdu d-devozzjoni lejha, imma f’dawk iż-żminijiet ma kienx faċli li wieħed jasal Ġerusalemm u l-inħawi tal-Palestina minħabba għadd ta’ raġunijiet bħalma huma l-bogħod, in-nuqqas ta’ mezzi ta’ trasport, l-ispejjeż tal-vjaġġ u l-perikli kemm matul il-vjaġġ kif ukoll fil-post stess.

Dawn il-patrijiet ħasbu biex jibnu speċi ta’ riproduzzjoni ta’ Ġerusalemm u għalhekk il-post beda jissejjaħ “Ġerusalemm tat-Toscana”.  Inbnew għadd ta’ kappelli li kull waħda minnhom kienet tirrapreżenta xi post għażiż għall-Insara. B’hekk min xtaq jagħmel pellegrinaġġ fl-Art Imqaddsa imma minnabba xi raġuni li diġà semmejna ma setax, kien jista’ jaqta’ din id-devozzjon i u xewqa tiegħu billi jmur ġewwa s-Sacro Monte ta’ San Vivaldo.

Illum ma fadalx il-kappelli kollha. Oriġinalment kienu aktar minn tletin waħda, illum insibu tmintax. Fihom insibu statwi tal-fuħħar maħdumin minn bosta artisti famjużi. Dawn jinsabu f’kundizzjoni tajba grazzi għar-restawr li sar fis-snin sebgħin u l-kura bla waqfien li jagħtu lil dan il-post il-Franġiskani u l-volontiera tal-post.

Qabel l-oriġini

Imma nistaħajjilkom tgħidu u tistaqsu minn kien dan San Vivlado.

Vivaldo Stricchi twieled fit-Toscana, sewwasew f’San Gimignano fl-1260 ġewwa familja tat-tajjeb. Fl-1285 huwa mar jgħix ġewwa Siena ma għadd ta’ ħbieb. Hemmhekk kien jgħix ħajja ta’ lussu u tbaħrid, imma tieħu bla trodd is-swar itħott u l-flus spiċċaw, il-ħbieb telqu u Vivaldo spiċċa lampa stampa. Huwa sab l-għajnuna ta’ Patri Bartolo mill-belt ta’ Picchiena u hemmhekk għex ta’ Nisrani veru sakemm dan Bartolo miet fl-1300. Vivaldo telaq minn dal-post u mar għal xi żmien jgħix fl-eremitaġġ  ta’ Santa Marija ġewwa Camporena, bejn San Gimignano u Montaione. Hemmhekk, qalb dawk is-siġar tal-qastan, għadda l-kumplament tal-ħajja tiegħu. Kien bena daqsxejn ta’ għarix u għadda l-bqija ta’ ħajtu fil-penitenza u t-talb. Huwa miet fil-post fl-1 ta’ Mejju 1320 meta kellu 60 sena. Billi kellu fama ta’ qdusija, il-ġisem bla ħajja ta’ dan l-eremit ittieħed Monataine biex jindifen taħt l-artal tal-knisja tagħhom. Illum San Vivaldo huwa l-patrun ta’ Montaine u ssirlu festa kbira kull sena. Huwa wkoll ta l-isem lil din iż-żona fejn hemm Ġerusalemm tat-Toscana.

Attent

 Issa li għandi mnejn ħajjartek iżżur dan il-post, tajjeb ngħidlek li aħjar toqgħod attent meta u x’ħin tmur. Dan il-post ma jkunx miftuħ għaż-żjajjar il-ħin kollu. Tassew li jekk wieħed imur xejn ma jżommu milli jdur madwar il-kappelli imma ma jkunx jista’ jidħol fihom. Għalhekk wieħed għadnu jsegwi l-ħinijiet li fihom isib il-kappelli miftuħa. Bejn Novembru u Marzu wieħed jista’ jmur bejn is-sagħtejn u l-ħamsa ta’ waranfosinhar. Ma hemmx għalfejn wieħed jixtri l-biljett qabel sakemm ma jkunx xi grupp kbir.

Dan huwa post fejn it-turiżmu reliġjuż huwa kbir. Min im ur hemmhekk imur biss biex jara dawn il-kappelli u xejn aktar, għax fil-verità ma hemm xejn aktar x’jara. Ħsibt li nwasslilkom dan it-tagħrif għax naf kemm illum hawn min iżur l-Italja u fuq kollox it-Toscana. Dan il-post ma tanx huwa popolari magħna l-Maltin, minkejja li ħafna minna jżuru San Gimignano. Għalhekk jekk tkun ’l hemm f’dawn il-jiem, approfitta ruħek u mur żuru! Niggarantilek li ma jiddispjaċikx!

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon - 17 ta' Marzu 2018