Wuff Wuff

 

Fost il-ħafna annimali li l-bniedem iddomestika u daħħalhom jagħmlu parti mill-ħajja tiegħu nsibu l-kelb. Forsi dan huwa l-aktar annimal domestiku maħbub min-nies tant li jissejjaħ l-akbar ħabib tal-bniedem. Illum aktar minn qabel saret dehra komuni tara lil xi ħadd biċ-ċinga tal-kelb f’idu. Ħaġa sabiħa oħra hi li f’pajjiżna l-klieb li jiġġerrew barra donnhom għabu u sparixxew. Mhux l-istess nistgħu ngħidu għal pajjiżi oħra. Hu x’inhu l-kelb huwa annimal li mhux biss iservi ta’ għajnuna għall-bniedem imma wkoll iservi ta’ kumpanija.

Oriġini

Il-kelb huwa annimal mill-familja tal-lupi u aktarx li huwa l-ewwel annimal karnivoru li ġie ddomestikat. Madanakollu il-ġenetika tal-kelb tal-lum hija mbegħda mhux ħażin mill-ġenetika tal-lupu modern. Dan kollu huwa xogħol l-evoluzzjoni li firdet li dawn il-familji minn xulxin. Xjenzati moderni llum isostnu li l-kelb u l-lupu tal-lum ma humiex tal-istess razza u li l-antenati tal-kelb kienu lupi li llum ma għadhomx jeżistu fid-dinja. Intant inħallu x-xjenza għax-xjenzati u aħna nkomplu naraw xi ħaġa fuq il-kelb.

Aktarx li l-kelb kien iddomestikat madwar ħmistax-il elf sena ilu. Dan nafuh għax f’qabar ta’ dawk iż-żminjiet instab midfun kelb mal-persuna l-mejta. Żgur li ma kienx sejjer jitpoġġa annimal selvaġġ ġo qabar ta’ xi persuna distinta. Madwar ħdax-il elf sena ilu kienu żgur li jeżistu ħames razez ta’ klieb. Maż-żmien il-klieb tħalltu u r-razez żdiedu. Mhux faċli tgħid sewwa kemm jeżistu razez ta’ klieb illum madwar id-dinja, iżda l-organizazzjoni dinjija li tieħu ħsieb statistika bħal din tgħid li jeżistu tliet mija u disgħa u tletin razza. Fatt kurjuż dwar il-klieb hu li dawk ta’ razza mħallta, jew kif ġieli jissejħu “ippastardjati” aktarx li jgħixu ħajja itwal minn klieb ta’ razza pura.

Tagħna jew mhux

Fost ir-razez ta’ klieb insibu l-kelb Malti. Dan il-kelb kien popolari ħafna kemm fil-Greċja Antika kif ukoll f’ Ruma tal-qedem tant li aktarx li l-kelb tal-filosfu Aristotli kien tar-razza Maltija. Huwa kelb sufi abjad li jħobb il-fsied. L-istoriku Grieg Strabone jgħid li dan il-kelb oriġina f’Malta u għalhekk jissejjaħ hekk. Il-poeta Ruman Marku Valerju Marziale jgħid li ħabib tiegħu bl-isem ta’ Publju kellu kelb ta’ din ir-razza bl-isem ta’ “Issa”. Hemm min jemmen li l-ħabib ta’ Marku Valerju ma kien ħadd għajr Publju, il-gvernatur Ruman tal-gżira ta’ Malta li laqa’ għandu lil San Pawl.

Minkejja isem dan il-kelb, huwa fatt kurjuż li l-kelb nazzjonali ta’ Malta ma huwiex il-kelb Malti imma l-kelb tal-fenek. Dan tal-aħħar minkejja li huma magħruf bħala Pharaoh hound, ma għandu x’jaqsam xejn la mal-Fargħun u lanqas mal-Eġittu imma huwa kelb purament Malti. Biex ngħidu s-sewwa għall-klima ta’ pajjiżna aktar ikun għal qalbu l-kelb tal-fenek milli dak bl-isem ta’ Malta.

Klieb artisti

Fi ċkuniti kienu popolari ħafna s-sensiliet televiżivi bi klieb bħala protagonisti. Niftakar lil Lassie, lil Rin Tin Tin, Sergeant Rex u ma nistgħux ma nsemmux il-karattri animati ta’ Pluto u Droopy li kienu wkoll klieb. Minbarra sensiliet, matul is-snin kien hemm diversi films bi klieb bħala artisti bħal ngħidu aħna Benji, 101 dalmations, Beethoven, Lady and the Trramp u Turner and Hooch. Dawn ma humiex l-uniċi films imma xi wħud mill-aktar popolari. Il-kelb huwa annimal kapaċi jiftakar dak li jkun mgħallem u għalhekk mhux daqstant diffiċli li jsir film b’xi kelb bħala protagonist.

Ta’ għajnuna

Il-kelb huwa wkoll annimal li jgħin lil bniedem. Forsi pajjiżna ma nużawhomx, imma l-kelb tar-razza ta’ San Bennard huwa utli ħafna f’pajjiżi fejn jagħmel is-silġ. F’pajjiżna mdorrijin naraw klien f’idejn il-pulizija. Fil-fatt il-korp għandu s-sezzjoni tal-klieb tiegħu. Dawn huma klieb imħarrġa tajjeb biex jgħinu lil pulizija fi dmirhom kontra l-kriminalità. Mhux hekk biss, il-klieb tal-pulizija ġieli kienu stumetali biex tinstab xi persuna f’kaz ta’ xi diżgrazzja.

Klieb li tassew huma ta’ għajnuna kbira huma dawk li jmexxu lil xi persuna nieqsa mid-dawl. Dawn jitħarrġu biex imexxu lil sidhom fit-triq bla ebda periklu ta’ xejn.  Dan l-aħħar smajna li hawn razza ta’ klieb li ġew imħarrġa biex ixommu lil dawk li jkollhom il-virus tal-Covid19 u skont esperti jingħad li dawn huma professjonali f’xogħolhom u jagħtu r-riżultat dak il-ħin stess. Dan kollu huwa frott is-sens qawwi tax-xamm li għandhom il-klieb.

Kelb jista’ jintuża għal attivitajiet sportivi bħalma huma t-tlielaq tal-klieb kif ukoll huma s-sieħeb fidil tal-kaċċatur.

Illum dorna dawra ħafifa fuq l-annimal li jissejjaħ l-akbar ħabib tal-bniedem. Minkejja li fil-Malti l-kelma “Kelb” għandha tifsira li bniedem ikun kattiv, nafu li l-kelb ta’ veru ma hu kattiv xejn. Il-kelb huwa annimal li lest jissogra ħajtu għal sidu, żgur li mhux kattiv.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon - 30 ta' Jannar 2021