Imigrazzjoni

Kwistjoni ġdida jew le?

Illum il-ġurnata nisimgħu ħafna kliem dwar l-imigrazzjoni, il-mixi minn pajjiż għal ieħor ta’ eluf ta’ nies. Kliem favur, diskors kontra, ftehim, nuqqas ta’ ftehim, attakki, aċċettazzjoni u elf ħaġa oħra. Jekk naħsbu li din il-kwistjoni hija xi fenomenu ġdid inkunu qed niżbaljaw bil-kbir. Każ eċċellenti ta’ poplu li dejjem ħalla pajjiżu u fittex artijiet oħra huwa l-poplu Lhudi. Dan il-poplu infirex mal-erbat irjieħ tad-dinja u għadna nsibu persuni ta’ nisel Lhudi madwar id-din ja kollha. Jien mhux sejjer nidħol fil-kwistjoni tal-imigrazzjoni li tinsab għaddejja bħalissa, fejn il-poplu Afrikan qed iħares lejn l-Ewropa bħala d-dar futura tiegħu imma sejjer ngħid xi ħaġa dwar dak li qal San Tumas ta’ Akwinu dwar l-imigrazzjoni.

San Tumas mhux bniedem tal-lum. Huwa twieled fl-1225 u miet fl-1274. Ladarba dan il-qaddis kiteb fuq kwistjoni bħal din madwar 750 sena ilu, ifisser li kienet teżisti u nassumi li kien hemm, bħal-lum, min huwa favur u min hu kontra. Dan il-qaddis Dumnikan jitratta din il-kwistjoni fis-Summa Teoloġika (I-II, Q. 105, Art. 3). Hawn huwa bħal jistabbilixxi l-limiti tal-akkoljenza li għandha tingħata lill-barrani, lill-imigrant.

Hemm imigrant u imigrant

San Tumas jgħid li mal-barrani jista’ jkun hemm żewġ tipi ta’ rapporti: rapport ta’ sliem u paċi jew rapport ta’ gwerra. Huwa jkompli jgħid li skont it-tip ta’ rapport li jkun hemm teżisti liġi ġusta għas-sitwazzjoni.

Mela hawnhekk il-qaddis qed jurina li mhux il-barranin kollha huma xorta għax ladarba r-rapporti magħhom huma differenti anke l-attitudnijiet huma differenti; xi wħud huma paċifisti, oħrajn joħolqu konflitt u ġlied. Tumas t’Akwinu jsostni li kull pajjiż għandu d-dritt kollu li waħdu jiddeċiedi x’tip ta’ imgrazzjoni  jaċċetta bħala paċifika u b’hekk ikun jista’ anke jibbenifika mill-ġid li jiġġeneraw dawn il-barranin. Huwa l-pajjiż ukoll li jrid jistudja u janaliżża sewwa liema huma dawk il-barranin li jistgħu jkunu ta’ ostilità għall-pajjiż u għaċ-ċittadini. Għalhekk il-pajjiż għandu jaċċetta lil dawk il-barranin li jħoss li huma ta’ għajnuna għall-ġid komuni tal-poplu u ma jaċċettax dawk li jaħseb li huma ta’ xkiel għas-sliem u l-ġid tal-pajjiż.  Ovvjament fi żmien dan it-teologu il-politika ma kinitx dik li hija llum. Illum il-pajjiż ma jistax jinsa ċerti obbligi li jkun marbut bihom politikament.

Fis-sliem

Il-qaddis hekk imsejjaħ Anġeliku, kiteb li l-Lhud kellhom tliet okkażjonijiet biex jimxu b’mod paċifiku mal-barranin. L-ewwel meta l-barranin kienu jgħaddu minn pajjiżhom fi triqithom lejn xi destinazzjon i oħra, jiġifieri dawk li jgħaddu mill-pajjiż għal ftit żmien, dawk li llum jissejħu in transit. It-tieni kienu dawk li kienu jmorru f’pajjiżhom biex isibu xortihom hemmhekk. I-liġi tal-Lhud titlob li dawn jintwerew ħniena. Fil-fatt fil-ktieb tal-Eżodu insibu:  “La taħqarx il-barrani, u la tgħakksux, għax intom ukoll kontu barranin” [Eż:22:20] u “Taħqarx il-barrani; int taf xi jħoss il-barrani, għax barrani int kont fl-art ta' l-Eġittu. [Eż:23:9] Hawn San Tumas qed juri kif jista’ jkun hemm ħajja paċifika bejn iċ-ċittadini u l-barranin u jgħid li l-pajjiż għandu joffri lil dawn it-talin kull għajnuna. Dak iż-żmien ma kienx jeżisti it-turiżmu imma s-safar kien isir għan-negozju għalhekk il-pajjiż kellu gwadann minn dan it-tip ta’ barrani, bħalma llum kull pajjiż jipprova jattira lit-turisti għax dawn jgħinu lill-pajjiż fl-ekonomija tiegħu. Imma mbagħad isemmi t-tielet każ. Hemm dawk li għaddew minn Israel u riedu jimponu l-użanzi tagħhom fuq il-poplu tal-post. Hawnhekk it-teologu jgħid li wieħed irid jimxi b’ħafna għaqal u ma għandhomx jiġu meqjusin bħala ċittadini mill-ewwel imma tal-anqas għandhom jgħaddu tlieta jew erba’ ġenerazzjonijiet. Hawn insibu lil dawk il-barranin li ma jitqiesux bħala paċifisti.

Il-Lhud barranin

Ejjew issa naraw ftit mhux dak li qal San Tumas ta’ Akwinu imma dak li seħħ matul is-snin. Il-Lhud mhux biss kellhom barranin f’pajjiżhom imma kienu huma stess barranin f’artijiet ta’ ħaddieħor. Minkejja li l-poplu Lhudi huwa meqjus bħala poplu paċifist, huwa wkoll poplu konservattiv li ma jibdilx id-drawwiet tiegħu kif ġieb u laħaq. Il-Inkwiżizzjoni Spanjola xejn ma kienet ħelwa mal-poplu Lhudi. Ħafna Lhud kellhom iħallu Spanja u telqu lejn l-Olanda, pajjiż li minn dejjem kien xi ftit jew wisq aktar miftuħ u tolleranti għal kulturi differenti u jaċċetta opinjonijiet diversi. U xi ngħidu għan-Nażi? Il-Lhud fil-Ġermanja baqgħu Lhud minkejja li twieldu hemm, trabbew hemm, kienu ċittadini Ġermaniżi, iħallsu t-taxxi tal-pajjiż, jitkellmu l-ilsien tal-pajjiż. . . .  imma baqgħu Lhud minn ġewwa u din il-ħaġa ma kienet qatt aċċettata mill-Ġermaniżi.

Ma nidħolx fil-kwistjoni tal-lum fejn bosta Afrikani qed isibu kenn fl-Ewropa għax jaħsbu li sabu l-ġenna, il-ħsieb tiegħi li wassalni nikteb dan l-artiklu kien li d-dinja rota, u l-istorja tirrepeti ruħha u kull kwistjoni li nsibu madwarna llum diġà xi darba dehret fuq wiċċ id-dinja.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon -  1 ta' Ġunju  2019