Vjolenza fl-Isports

Issa li l-partiti tal-kampjonat tal-EUFA Euro 2020, riesaq lejn it-tmiem tiegħu, ġie f’moħħi l-ħsieb ta’ kemm l-isports kollu huwa maħluq biex dak li jkun jehda bih imma kemm ġieli kien okkażjoni ta’ ġlied.

Sfortunatament il-vjolenza hija fenomenu mifrux f’kull attività sportiva, u mhux biss illum, iżda wkoll fl-imgħoddi. Diġà fil-Greċja tal-qedem, li hija l-oriġini tal-istorja sportiva Ewropea tagħna, l-atti ta’ vjolenza kienu dejjem preżenti, speċjalment fl-isports bħall-lotta u agħar minn dan kienu dawk it-taqbidiet li fihom biex wieħed jirbaħ kien meħtieġ li jinqatel l-avversarju. Fl-isport fejn ma kienx neċessarju li jinqatel l-għadu bħalma huwa l-ġiri, qbiż fit-tul u logħob atletiku ieħor mhux meqjusa vjoleni, ħafna drabi kien jiġri li l-ġurijna (judges) kienu jinxtraw u ġieli ġew mhedda, sabiex tkun garantita r-rebħa. Għalhekk b’dan il-qerq jew brikkunati nistgħu ngħidu li minn dejjem kien hemm vjolenza, tilwim, ġlied u wara rikonċiljazzjoni bejn l-atleti.

Problema soċjali serja 

Fl-isport tal-lum, il-vjolenza tidher ukoll fost il-partitarji, li jitfgħu bombi tad-duħħan, murtaletti jew oġġetti perikolużi oħra fuq l-avversarji jew fil-grawnd. Dawn l-attitudnijiet vjolenti jseħħu fl-isports kollha, speċjalment f’logħbiet importanti u bejn timijiet b’saħħithom ħafna u magħrufa. Meta nara ġesti vjolenti fuq it-televiżjoni jiddispjaċini ħafna u tmut fija x-xewqa li nsegwi l-isport. L-atturi tal-vjolenza mhumiex biss il-partitarji iżda xi drabi wkoll l-isportivi nfushom. Ġieli jiġri li ma jaċċettawx id-deċiżjonijiet tar-referee u dan kultant jikkawża ġlied fil-grawnd. Jista’ jiġri li t-tilwima tkun frott ta’ drogi illegali li jintużaw biex itejbu l-prestazzjoni iżda min-naħa tagħhom jikkawżaw reazzjonijiet mhux mixtieqa.

Irridu ngħidu wkoll li llum l-isport huwa marbut sew mal-potenzjal ekonomiku. Il-plejer b’saħħtu huwa oġġett ta’ negozju għat-tim u għalhekk jista’ jkun soġġett għal trattamenti illegali u perikolużi għas-saħħa. Meta jiġri hekk ikun intilef kull sens sportiv.

Il-vjolenza fil-futbol 

L-isport huwa importanti ħafna biex isaħħaħ il-ġisem, għall-gost, imma fuq kollox biex titgħallem ħafna regoli ta’ koeżistenza ċivili. Mhux kulħadd jifhem li tistax tirbaħ dejjem; l-isport ifisser ukoll li tkun taf titlef, li taċċetta l-limiti tagħha l-bnedmin.

Huwa importanti ħafna li t-tfal li jilagħbu b'mod san, nadif, jiġifieri jieħdu gost billi jitgħallmu jirrispettaw lill-oħrajn u jobdu r-regoli li l-logħba timponi. Huwa għalhekk li huwa essenzjali għalihom li jkollhom eżempji pożittivi kemm mill-plejers, li għandhom jerġgħu jiskopru x-xewqa li jilagħbu waqt li jirrispettaw lilhom infushom, kif ukoll minn xi partitarji li jridu jitgħallmu mill-ġdid u jżommu f’moħħho  li wara kollox ...  din hija biss logħba.

L-istrateġiji biex tiġi limitata l-vjolenza fl-isport ilhom maħsuba għal żmien twil. Inħolqu liġijiet li jipprovdu l-kontroll ta’ nies li jidħlu fi grawnds, sanzjonijiet ekonomiċi għal dawk li għandhom fuqhom oġġetti perikolużi, u saħansitra projbizzjoni ta’ xi persuni milli jidħlu fil-grawnd biex jaraw il-partita.

Ultras

L-Ultras huma tip ta’ partitarji tal-futbol ta’ xi għaqda jew klabb li huma magħrufa għall-appoġġ fanatiku tagħhom. It-terminu oriġina fl-Italja iżda jintuża mad-dinja kollha biex jiddeskrivi lil dawk li jappoġġjaw tim partikolari tal-futbol u li jkunu organizzati b’mod predominanti. It-tendenza fl-imġieba ta’ gruppi ultras tinkludi l-użu ta’ murtali jew bombi oħra, appoġġ vokali, għajjat u kant fi gruppi kbar u l-wiri ta’ strixxuni fi grawnds tal-futbol, ​​li kollha huma mfassla biex joħolqu atmosfera li tħeġġeġ lit-tim tagħhom stess u biex jintimida lill-avversarji; kemm plejers kif ukoll partitarji.

L-azzjonijiet tal-gruppi ultras huma xi kultant estremi u jistgħu jkunu influwenzati minn ideoloġiji politiċi bħall-konservattiżmu jew ir-razziżmu. F’xi każijiet dan il-fanatiżmu jmur sal-punt fejn għal xi wħud l-appoġġ passjonat u leali tat-tim isir sekondarju għall-ideoloġija teoretika tal-fenomenu ultras. K’każi bħal dawn wieħed bla ma jrid jistaqsi kemm tabilħaqq din l-attitudni tixraq li titħallat mal-isports?

Hooligans

Filwaqt li l-gruppi tal-ultras jistgħu jsiru vjolenti, tajjeb ngħidu wkoll li l-maġġoranza tal-logħbiet li jattendu għalihom l-ultras jintemmu mingħajr inċidenti vjolenti. B’differenza għall-agir tal-hooligans, li l-għan ewlieni tagħhom huwa li jiġġieldu ma’ hooligans ta’  klabbs oħra. Bil-kontra tal-ultras li l-għan ewlieni tagħhom ġeneralment huwa li jappoġġjaw lit-tim tagħhom stess. Xi hooligans jippruvaw ikunu diskreti meta jivvjaġġaw; is-soltu ma jilbsux flokkijiet tat-tim sabiex ma jinqabdux u jitwaqqfu mill-pulizija. L-ultras għandhom it-tendenza li jkunu iktar evidenti meta jivvjaġġaw lejn il-grawnd u lura d-dar kemm-il darba it-tim tagħhom joħroġ rebbieħ. Dawn tarahom b’xalel, bnadar u l-flokkijiet tal-klabb tagħhom waqt li jaslu fil-grawnd bil-mijiet. Din il-ħaġa tippermetti lill-pulizija żżomm għajnejha miftuħa fuq il-movimenti tagħhom. Il-hooligan aktarx ikun aktar diskret, ma jinġabarx ma’ gruppi kbar ħafna imma r-riżultat aħħari jkun differenti minn dak tal-ultras.

Kemm hi ħaġa ta’ dwejjaq li fi sport li suppost qiegħed hemm għall-mistireħ u l-mogħdija taż-żmien ikun hemm atti ta’ vjolenza!

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon - 3 ta' Lulju 2021