Drawwiet

Aħna l-Maltin għandna ħafna drawwiet li ma humiex wisq differenti minn dawk Taljani. Din hija ħaġa mill-aktar naturali għaliex il-qagħda ġeografika tagħna hija dik li hi u allura l-influwenza Taljana bilfors tkun kbira f’ pajjiżna. Forsi l-aktar drawwiet li ħadna mill-ġirien tagħna huma dawk marbutin mal-fidi. Bil-fors għaliex snin ilu l-kleru kollu b’ xi mod jew ieħor kien iżur l-Italja, jew bi studju jew b’ xi xogħol jew għal vakanza. Ddan kien iġib miegħu d-drawwiet u billi l-influwenza tal-Knisja fuq il-poplu kienet akbar mill-lum, id-drawwiet impurtati ġew mifruxin bla dewmien.

Issa li dħalna fix-xahar ta’ Ġunju nixtieq naqsam magħkom xi drawwiet li rajthom f’ dan ix-xahar ġewwa l-Italja li għandna mnejn ħadniehom mingħandhom.

Il-pavaljun tal-gallarija

Meta kont ngħix Napli, kont noqgħod fit-triq tal-parroċċa. It-triq kienet waħda dejqa li taqsam il-kwartier minn naħa sa oħra. Id-djar, ħafna minnhom għandhom entratura komuni, taraġ komuni u mbagħad id-djar fuq tlieta, erba’ jew ħames sulari. Illum djar bħal dawn insejħulhom flats, dari kienu jissejħu kerrejjiet. L-isem ma jibdel xejn minhom, jibqgħu dawk li huma! Issa billi l-bejt ikun maqsum bejn il-familji kollha tal-kerrejja, ma jkunx hemm post biżżejjed għall-inxir tal-ħwejjeġ, u għalhekk kulħadd jorganizza biċċtejn saratizz jew biċċtejn ħadida mal-gallarija u jorbot il-ħbula tal-inxir magħhom. Hemmhekk dak li jkun inixxef il-ħasla bla ma joqgħod jitla’ dak it-taraġ kollu. Din il-ħaġa konna u għadna nsibuha f’ xi postijiet f’ Malta wkoll.

Issa meta kien ikun hemm il-purċissjoni tal-Qalb ta’ Ġesù li toħroġ mill-parroċċa, il-ħwejjeġ minxurin mal-gallarija jagħmlu ikrah. Anke jekk dak li jkun ma jkollux ħwejjeġ minxura, il-ħbula xorta jibqgħu hemm. Illum l-inxir b’ dan il-mod sar kważi attrazzjoni turistika ta’ Napli. Intant għall-purċissjoni bis-sagrament il-ħbula tal-inxir jitgħattew bi tvalja jew purtiera sabiħa. Dan kien ifakkarni fil-faldrappa jew pavaljun li aħna l-Maltin inħobbu ndendlu mal-galalrijiet jew twieqi ta’ djarna meta tkun il-festa jew meta tgħaddi xi purċissjoni. Tgħid mhux minn Napli ġiet din id-drawwa?

F’ Corpus

Il-festa tal-Ġisem u d-Demm ta’ Ġesù bdiet propju wara miraklu Ewkaristiku li ġara fl-Italja, sewwasew ġewwa Bolsena, mhux wisq bogħod minn Ruma u qrib ħafna ta’ Orvieto. Din id-devozzjoni ma damitx ma nxterdet mhux mal-Italja biss iżda mad-dinja kollha. Issa fl-Italja waqt il-purċissjoni bis-sagrament in-nies kienet toħroġ il-qsari mill-btieħi tagħha u tpoġġihom fit-triq min fejn tkun ser tgħaddi l-purċissjoni. Kienet ukoll toħroġ it-twapet u tpoġġihom f’ nofs ta’ triq biex minn fuqhom jgħaddi s-saċerdot bl-Ewkaristija.

Din il-ħaġa konna narawha f’ kull purċissjoni Ewkaristika f’ pajjiżna u hemm fejn għadna narawha wkoll. Żgur li din id-drawwa waslet Malta mill-Italja.

Evoluzzjoni

It-tqegħid tal-fjuri u t-tapiti ingħaqdet fi drawwa waħda. F’ xi postijiet ġewwa l-Italja bdew isiru dawk li jissejħu l-infiorata, tapit tal-fjuri. Hemm bosta rħula li jagħmlu dan ix-xogħol sabiħ li jirrikjedi sengħa, ħin u paċenzja.

Infiorata popolari ħafna hija dik li ssir f’ Genzano, qrib Ruma. Dan l-avveniment jinvolvi lil dawk kollha li joqgħodu f’ dan il-post li jieħdu sehem fid-diversi attivitajiet li jinvolvi. Fil-jum ta’ Corpus, Via Belardi, it-triq priċipali f’ dan il-lokal, tinkesa b’ disinn jew aħjar tapit ta’ fjuri. Dan it-tapit ikun fih elfejn metru kwadri miksijin b’ madwar 350,000 fjura ta’ madwar 20 tip differenti, li jiffurmaw 13-il kwadru li juru xeni reliġjużi, li kull wieħed ikun fih 7 metri wisa’ b’ 14-il metru tul. Ix-xogħol fuq din l-infiorata jibda qabel. Grupp ta’ nies jibdew jaqilgħu l-petali tal-fjuri u jaħżnuhom fl-għerien għall-frisk. Kull kulur jinżamm għalih biex hekk ikunu jistgħu jsiru x-xeni bihom. L-aktar fjuri użati huma l-qronfol u l-ward, iżda mhux biss, kif għidtilkom hemm madwar 20 tip ta’ fjura differenti. Ladarba dan ix-xogħol ikun lest ikun jonqos l-aktar ħaġa importanti, it-tqegħid tal-petali f’ posthom. Jitħażżu d-disinni u x-xeni bil-ġibs mal-art u jibda x-xogħol artistiku. Issa billi hemm ilwien li ma jinstabux fil-fjuri, jiġu użati xi prodotti oħra bħal kafè jew ross jew xi ċereali oħrajn, imma kollox naturali.

Tistgħu timmaġinaw il-fwieħa ħelwa li jkun hemm fir-raħal meta l-infiorata tkun lesta!

Din id-drawwa ilha ssir aktar minn 200 sena u llum daħlet fil-kalendarju tal-post. Bosta Taljani, kif ukoll barranin iżuru dan il-post biex jitgħaxqu bil-ġmiel naturali tiegħu, jaraw din l-opra tal-arti u jgawdu ftit il-Castelli Romani. L-għada jitnaddaf kollox u qisu qatt ma kien xejn!

Din id-drawwa ġieli rajnieha f’ xi rħula f’ Malta wkoll u hija wkoll frott ta’ ħbiberiji ta’ xi rħula Maltin ma’ dawk Taljani. Min jaf il quddiem għadx ikollna xi infiorata famuża bħal dik ta’ Genzano?

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon 3 ta' Ġunju 2017