L-ISQOF MA JIEĦUX PALJU

ARĊISQOF LIEBES IL-PALJU

Il-kelma “palju” ġejja mil-Latin pallium, li tfisser mantell tas-suf, li l-Knisja Kattolika adattat bħala ilbies liturġiku. Il-palju fil-liturġija tal-Knisja jirreferi għal dik l-istrixxa tas-suf bajda, bis-slaleb suwed li l-arċisqfijiet metropolita jkollhom fuq spallejhom waqt il-funzjonijiet liturġiċi.  Illum dan il-palju jkollu forma ta’ Y imma kien hemm żmien li l-parti mdendla kienet tinżel minn fuq l-ispalla x-xellugija u mhux min-nofs. Għal xi żmien il-Papa Benedettu XVI uża palju bħal dan imma wara reġa’ beda juża dak forma ta’ Y.

IL-PALJU T-TWIL

Jekk nosservaw sewwa, mhux kull isqof ikollu l-palju. Il-Papa jkollu palju, l-arċisqof ta’ Malta jkollu palju għax hiija arċidjoċesi metropolita, imma l-isqof awżiljaru jew l-isqof ta’ Għawdex ma jkollux palju għax ma humiex metrapolita. Mal-Papa u l-arċisqfijiet metropolita inżidu biss lill-Patriarka ta’ Ġerusalemm, il-bqija ħadd iżjed ma għandu dritt jilbes dan l-ilbies liturġiku, ħlief f’ xi każi fejn il-Papa jagħti l-privileġġ  li jintlibes minn xiħadd ieħor bħalma gieli ġara.  Imma l-isqof ma jieħux palju!

Oriġinarjament dan kien jintlibes biss mill-Papa. Il-palju tas-suf jissimbolizza l-ħaruf, u bih fuq spallejh, il-Papa kien ikun jissimbolizza ir-ragħaj it-tajjeb li jġorr il-ħaruf fuq spallejh. Biż-żmien il-Papa ikkonċeda li dan l-ilbies jibda jintlibes ukoll mill-arċisqfijiet metropolita bħala sinjal ta’ għaqda miegħu. Illum it-titlu ta’ metropolita huwa aktarx sempliċiment unur. L-isqfijiet metropolita jilbsu l-palju fid-djoċesi tagħhom u fit-terrritproju tal-provinċja ekklezjastika tagħhom biss.

L-GĦOTJA TAL-PALJU

Is-suf li minnu jsiru l-palji ikun minn tal-ħrief imkabbra fil-monasteru tal-patrijiet trappisti, Tre Fontane ġewwa Ruma. Dawn il-ħrief jitbierku fil-bażilika ta’ Sant’ Anjeże furi la mura f’ Ruma wkoll nhar il-21 ta’ Jannar, festa ta’ din il-qaddisa. Meta l-ħrief jikbru u jinġiżżu, is-suf tagħhom jintiseġ u jinħadem f’ paljijiet mis-sorijiet tal-klawsura tal-monasterun ta’ Santa Cecilia in Trasteve f’ Ruma wkoll.

Nhar il-festa ta’ San Pietru u San Pawl, id-29 ta’ Ġunju, dawn il-paljijiet jiġu meħudin fil-bażilika ta’ San Pietru fil-Vatikan u fil-bidu tal-quddiesa mmexxija mill-Papa, jingħataw lil dawk l-arċisqfijiet metropolita li jkunu laħqu tul dik l-aħħar sena. 

Fr Reno Muscat