Vokazzjoni

 

Minkejja li l-kelma “Vokazzjoni” bl-ebda mod ma hija marbuta mal-Knisja, ħafna drabi nassoċċjawha ma’ vokazzjonijiet saċerdotali u reliġjużi, jiġifieri ma’ qassisin, patrijiet u sorijiet. Fil-verità il-vokazzjoni hija dik is-sejħa li ġġiegħel lill-bniedem jagħmel ċerti għażliet fi ħdan id-diversi stati possibbli tal-ħajja. Hawn min iħossu msejjaħ li jsir avukat, tabib jew xi professjoni oħra, hawn nisa jħossuhom imsejħin biex ikunu nisa tad-dar u iva. hawn persuni li jħossuhom imsejħin għall-ħajja ta’ saċerdot, patri jew fra f’każ ta’ raġel jew soru f’każ ta’ mara. Mela nistgħu ngħidu li kulħadd għandu xi vokazzjoni, iżda dan it-terminu aktarx li nużawh l-aktar għal dawk li jagħżlu l-ħajja ta’ saċerdot jew il-ħajja reliġjuża. Aħna hawnhekk sejrin nitrattaw il-vokazzjonijiet fi ħdan il-Knisja, u allura bla ma rridu nitrattaw in-nuqqas tagħhom, ta’ dawk li għażlu din it-triq għal ħajjithom.

Bidu

Bosta reliġjonijiet, anke dawk antiki ħafna, kellhom u għad għandhom il-qassisin tagħhom. Eżempju ta’ dan huma l-Lhud. Fit-Testment il-Qadim insibu bosta riferenzi għal xi qassis tal-fidi Ebrajka. Fit-Testment il-Ġdid insibu wkoll, imma l-enfasi ddur fuq Kristu, il-Qassis il-Kbir għal dejjem u fuq is-saċerdozju istitwit minnu.

Il-Knisja Kattolika Rumana, dik Ortodossa kif ukoll dik Anglikana japplikaw it-terminu saċerdozju kemm għall-ministeru tal-isqfijiet kif ukoll għall-presbiteri. Minkejja d-differenzi storiċi u teoloġiċi fost dawn il-Knejjes, hemm xebh kbir fit-tifsira u l-funzjoni tas-saċerdozju. Biex nifhmu dan ix-xebh u d-differenzi, jeħtieġ naraw l-oriġini tas-saċerdozju Kristjan fil-kuntesti storiċi u reliġjużi tiegħu, id-diverġenzi kbar, u l-iżviluppi u l-kontroversji kontinwi. L-idea u l-prattika tas-saċerdozju fil-Kristjaneżmu bikri kien iffurmaw madwar żewġ punti: ix-xebh mad-drawwiet Lhud minħabba li l-Kristjaneżmu twieled mill-fidi Ebrajka u s-saċerdozji ċiviċi u reliġjużi fid-dinja Greko-Rumana kienu karatteristiċi sinifikanti tal-kuntesti li fihom bdiet tikber u tinfirex il-Knisja meta l-appostli ħallew Iżrael u nxterdu mad-dinja biex iwasslu t-tagħlim ta’ Kristu. Allura hawn dlonk nifhmu li ma setax jonqas li l-fidi l-ġdida jkollha wkoll is-saċerdoti bħalma kienu mdorrijin bihom sew il-Lhud kif ukoll dawk imsejħin “pagani” ta’ dak iż-żmien.

Żvilupp

Il-ministeru saċerdotali kien istitwit minn Ġesù Kristu nnifsu waqt l-aħħar ikla tiegħu meta qal: “Agħmlu dan b’tifkira tiegħi.” Is-saċerdozju żviluppa ftit ftit fil-Knisja Kristjana tal-bidu hekk kif l-ewwel isqfijiet u mbagħad ix-xjuħ, jew “presbiteri,” bdew jeżerċitaw ċerti funzjonijiet saċerdotali, l-aktar b’rabta maċ-ċelebrazzjoni tal-Ewkaristija. Sal-aħħar tat-tieni seklu, l-isqfijiet tal-Knisja kienu jissejħu saċerdoti, kelma meħuda mil-Latin: sacerdos. Għalkemm l-uffiċċju saċerdotali kien jappartjeni primarjament għall-isqof, il-presbiteru kien jaqsam il-funzjonijiet saċerdotali tiegħu u fin-nuqqas tiegħu seta’ jeżerċita xi wħud minnhom bħala delegat tiegħu.

Bit-tixrid tal-Kristjaneżmu u t-twaqqif tal-knejjes parrokkjali, il-presbiteru, jew kappillan, adotta aktar mill-funzjonijiet tal-isqof u sar iċ-ċelebrant prinċipali tal-Ewkaristija. Bħala presbitru jew kappillan b’għadd ta’ Kristjani taħt il-ħarsien tiegħu, adotta wkoll is-sagrament tal-qrar u s-setgħa li jagħti l-assoluzzjoni. Eventwalment, is-saċerdot assuma r-rwol ta’ rappreżentant ewlieni ta’ Alla għall-poplu.

Biż-żmien

Għall-fini tal-istorja ngħidu li filwaqt li fix-xiżma ta’ bejn il-Kattoliċi Latini u dawk tal-Orjent, iċ-ċelebrazzjoni ewkaristika nżammet nistgħu ngħidu intatta fil-qofol u s-sinifikat tagħha, mhux l-istess nistgħu ngħidu li seħħ fir-riforma protestanta fejn issa minkejja li s-saċerdot baqa’ jinstab fil-Knisja, it-teoloġija dwar il-ministeru tiegħu ma baqgħetx l-istess.

Illum hemm diversi differenzi bejn is-saċerdot Kattoliku, dak Ortodoss u dak jew dik Protestant jew Protestanta, imma x-xebh huwa li dawn kollha huma ministeri ta’ Alla.

Fr Reno Muscat

Il-Mument - 26 ta' Jananr 2025