sabato 26 ottobre 2013

EBDA DISKRIMINAZZJONI JEW INĠUSTIZZJA KONTRA NIES LI MA HUMIEX ETEROSESSWALI

Waslitli e-mail b’ link ta’ sit elettroniku li fih artiklu dwar il-ħruxija u l-atti inuman li persuni omosesswali fl-Iraq jgħaddu minnhom. Dan ma kienx artiklu favur jew kontra nies gay imma artiklu biex wieħed ikun infurmat b’dawn l-atroċitajiet[1]. Fl-istess ġimgħa waslet l-aħbar li l-parlament Malti sejjer jibda jiddiskuti l-Unjoni Ċivili fejn bis-saħħa ta’ din il-liġi l-istat jibda’ jagħraf ukoll bħala koppja żewġ persuni anke jekk ikunu tal-istess sess. X’differenza mill-Iraq għal Malta! Kemm għandna għax inroddu ħajr lil Alla li ngħixu f’pajjiż ħieles. Veru każ ta’ żewġ estremi.

X’ inhu ż-żwieġ u x’ inhi l-unjoni ċivili?
Meta tnejn min-nies jiżżewġu, jagħmlu dan l-ewwel u qabel kollox għax ikunu jinħabbu. Iż-żwieġ huwa wkoll kuntratt u huwa wkoll stat ċivili li jġorr miegħu drittijiet u doveri. Iż-żwieġ huwa relazzjoni rikonoxxuta mill-kulturi kollha tad-dinja. L-Unjoni Ċivili hija rabta rikonoxxuta minn xi pajjiżi, ta’ tnejn min-nies biex ikunu ssalvagwardjati l-interessi taż-żewġ partijiet. Kuntrarjament għaż-żwieġ, mhux il-kulturi kollha jaċċettaw din l-għaqda. Żgur li pajjiżi bħall-Iraq qatt ma huwa sejjer jaċċetta għaqda bejn żewt irġiel jew bejn żewġ nisa. L-unjoni ċivili imma ma hijiex biss għaqda bejn żewġ persuni tal-istess sess. Jista’ jkun hemm koppja eterosesswali li minħabba raġunijiet varji ma tkunx tista’ tiżżewweġ. L-unjoni ċivili tagħti ċerti drittijiet lil koppji bħal din ukoll.

Kontra kull diskriminazzjoni
Dwar l-unjoni ċivili l-Knisja wriet dejjem x’taħseb u dan mhux sejjer noqgħod nirrepetih jiena, kulħadd jaf il-pożizzjoni tal-Knisja Kattolika. Imma tajjeb niftakru li l-Knisja Kattolika ma tikkundanna qatt lill-persuna imma l-att (ara K.K.K. 2357, 2358 u 2359). Il-Knisja tagħmilha ċar li ma għandu jkun hemm ebda diskriminazzjoni jew inġustizzja kontra nies li ma humiex eterosesswali. Tabilħaqq tingħafas qalbek meta taqra artiklu ta’ krudeltà li ssir fuq nies omosesswali f’ċerti pajjiżi. L-artiklu li semmejt fil-bidu huwa wieħed biss. Fuq l-internet rajna video ta’ persuna tinħaraq ħajja għax inqabdet f’att sesswali ma’ persuna tal-istess sess. Dawn huma wkoll ulied Alla, dawn huma wkoll xbieha ta’ Alla u aħna obbligati noħduha kontra dawn l-atti terribli.

Imma noqgħodu attenti!
Tajjeb imma li nżommu għajnejna miftuħin u saqqajna mal-art. Tajjeb li meta nagħtu dritt lil xi ħadd ma nkunux qegħdin innaqsu dritt li xi ħadd ieħor. Fatt kurjuż li smajt m’ilux ġara fi skola f’Ruma. Qalituli waħda mara li tiġi l-parroċċa fejn qiegħed jien. Kull sena f’Marzu l-klassi ta’ bintha kienu jpinġu kartolina għal Jum il-Missier. Fl-Italja Jum il-Missier ikun iċċelebrat fid-19 ta’ Marzu mhux bħal Malta li niċċelebrawh f’ Ġunju. Din is-sena l-għalliema qalet lit-tfal li mhux sejrin jagħmlu l-kartolina għal Jum il-Missier. Meta xi ġenituri marru jistaqsu għalfejn ma saritx il-kartolina, l-għalliema qaltlihom li hemm tifla fil-klassi li ġejja minn koppja ffurmata minn żewġ nisa. Bl-atteġjament tal-għalliema id-diskriminazzjoni saret mal-kumplament tal-klassi. Allura bl-istess argument, jekk tifla oħra jkollha missierha mejjet, it-tfal l-oħra tal-klassi ma jagħmlux kartolina ta’ Jum il-Missier? Dan huwa każ wieħed, imma li tajjeb inżommuh quddiem għajnejna biex ma jiġrix li nagħtu dritt lil xi wħud u nnaqqsu dritt lil xi wħud oħrajn.

Il-mamà u z-zija
Qassis ħabib tiegħi kellu magħmudija ta’ tarbija. Xejn speċjali, għax dan huwa xogħol il-qassis wara kollox. L-ispeċjalità f’ din il-magħmudija kienet li din it-tarbija twieldet f’ koppja ffurmata minn żewġ nisa. Il-magħmudija hija dritt tat-tarbija u mhux tal-ġenituri u għalhekk dan is-saċerdot ħass li ma kellux iċaħħad lit-tarbija minn dan id-dritt. Qabel ma l-omm u s-sieħba telqu mill-knisja dan il-qassis qalilhom biex l-omm li weldet lil dik it-tarbija tibda tissejjaħ mamà imma s-sieħba ma tissejjaħx mamà wkoll imma zija. B’hekk it-tifla la tikber ma titħawwadx fir-rwoli. Dan jista’ wkoll isalva lit-tifla minn sitwazzjonijiet imbarazzanti li ssib ruha fihom il quddiem.

Xejn mhu xejn
Mingħajr ma noqgħdu nidħlu fil-mertu tal-kwistjoni pendenti, tajjeb inżommu f’ moħħna li l-izvilupp u l-modernazzjoni ma jfissirx li dak kollu li sar qabel huwa ħażin, ma jfissirx li llum jista’ jsir kollox għax xejn ma hu xejn. Bdejt billi semmejt każi ta’ torturi, każi tal-biża’ u spiċċat fl-estrem l-ieħor, tolleranza. Tolleranza ma jfissirx libertinaġġ. Lanqas libertà ma hija libertinaġġ. Tajjeb li kull pass naħsbuh mitt darba. Tajjeb li nsibu t-triq tan-nofs biex hekk ma nweġġgħu lil ħadd.

Fr Reno Muscat OP

In-Nazzjon 26 ta' Ottubru 2013



sabato 19 ottobre 2013

Fundamentaliżmu

Nisimgħu bosta drabi il-kelma “Fundamentaliżmu”. Dlonk inpinġu ġewwa moħħna xeni ta’ ħerba, tkissir, ġlied u mwiet. Tassew li l-fundamentaliżmu ġieli jwassal għal atti bħal dawn. Ġeneralment din il-kelma nassoċċjawha ma’ ċertu nies ta’ razza partikolari, ta’ fidi differenti minn tagħna. Imma x’ inhu eżatt il-fundamentaliżmu?

X’ inhu l-fundamentaliżmu?
Il-fundamentaliżmu huwa x-xewqa eseġerata għall-ortodossija. Naħseb li sa hawn bqajna fejn konna allura aħjar naraw x’ inhi sewwasew l-ortodossija. Din hija kelma li tfisser fedeltà stretta fejn jidħlu prinċipi ta’ reliġjon, ideoloġija jew temmin politiku. Il-kontra ta’ ortodossija hija eterodossija jew l-affermazzjoni ta’ twemmin differenti minn dak tal-awtorità, kemm reliġjuża kif ukoll politika. Mela fi kliem aktar sempliċi nistgħu ngħidu li l-fundamentaliżmu huwa r-reazzjoni kontra il-moderniżmu. It-terminu normalment għandha konnotazzjoni reliġjuża fejn il-fundamentalist ma jaċċettax lil dak li ma jaqbilx miegħu. Ħaġa li tajjeb inkunu nafu hi li l-fundametaliżmu beda f’ambjent Kristjan, kuntrarjament għal dak li naħsbu u l-impressjoni li jagħtina il-fundamentaliżmu reliħjuż illum il-ġurnata.

Il-bidu
Il-fundamentaliżmu bħala moviment beda fl-Istati Uniti fost xi teoloġi Presbiterjani konservattivi ġewwa s-Seminarju Teoloġiku ta’ Princeton lejn tmiem is-seklu 19. Ma damx wisq ma nfirex fost Kristjani oħra bħall-Battistini u denominazzjonijiet Kristjani oħra. Bejn l-1910 u l-1920 dan il-moviment kien fl-aqwa tieħgu u ħadem qatiegħ kontra l-isfidi tat-teoloġija liberali.

L-aħwa Milton u Lyman Stewart
L-aħwa Milton u Lyman Stewart fl-1910 ippubblikaw set ta’ 12-il ktieb li minnhom ħarġu ħames punti li baqgħu magħrufa bħala il-ħames fumdamenti. Dawn jitrattaw: l-ispirazzjoni u l-verità tal-Bibbja, it-twelid verġinali ta’ Ġesù, it-twemmin li Kristu miet minħabba d-dnub tagħna, il-qawmien ta’ Ġesù mill-mewt bir-ruħ u l-ġisem u r-realtà storika tal-mirakli ta’ Ġesù. Sa ftit snin wara l-pubblikazzjoni ta’ dawn il-kotba, dawk it-teoloġi li kienu ortodossi f’ dawn il-ħames punti bdew jissejħu fundamentalisti. Fil-verità l-ewwel punt kien l-aktar li ħoloq kontroversji. Gruppi fundamentalisti ġeneralment jirrifjutaw li jieħdu sehem fl-avvenimenti ta’ gruppi li ma jħaddnux din id-duttrini tagħhom.

Kif qegħdin naraw il-fundamentaliżmu bl-ebda mod ma twieled f’ ambjent ta’ ġlied, imwiet jew terroriżmu, imma nħoloq minn dawk li kienu ankratimal-passat u beżgħu minn dak li seta’ jġib miegħu l-futur kemm-il darba jitbiegħdu mill-ortodossija.

Niżbaljaw ukoll jekk issa nibdew naħsbu li l-fundamentaliżmu jeżisti bioss fil-fidi Kristjana. Għalkemm naħseb li ħadd ma għaddietlu minn moħħu dil-ħaġa għax wara kollox kulħadd jisma’ jew jaqra aħbarijiet.

Fundamentaliżmu Lhudi
Nisimgħu kultant b’ fundamentalisti Lhud. Il-fundamentaliżmu Lhudi jista’ jirreferi għall-militanti reliġjużi Żijonisti jew għall-Ġudaiżmu Ashkenazi jew Sephardiku Haredi. Dawn huma lkoll fergħat ortodossi tal-fidi Lhudija.  Il-fundamentaliżmu Lhudi huwa kkaratterizzat mill-ultranazzjonaliżmu u għandu bażi eskatoloġika, cioè x’ se jsir minna wara din il-ħajja.

Fundamentaliżmu Iżlamiku
Illum il-ġurnata nisimgħu bosta dwar dan il-fundamentaliżmu għax wasal biex jikkometti atti li kexkxu d-dinja.  Dan huwa fundamentaliżu bbażat fuq l-ideoloġija Iżlamika jew aħjar fuq set ta’ reġoli li jinstabu fil-fidi Iżlamika u li jħeġġu għat-tagħlim li nsibu fil-Kuran u n-normattivi mgħallmin mill-Profeta Muħammed. Iżda hawn irridu noqgżodu attenti għax id-definazzjoni ta’ fumdamentaliżmu Iżlamiku jvarja minn grupp għal ieħżor, minn pajjiż għal pajjiż. Darba kont staqsejt xi kollegi tiegħi, Musulmani, dwar dan il-punt. Hemm minnhom li  jsostnu li biex wieħed ikun Musulman bilfors irid ikun fumdamentalist u hemm min mhux ta’ din il-fehma. Il-Rivoluzzjoni Iżlamika tal-1979 fl-Iran hija meqjusa minn xi wħud bħala s-suċċess politiku tal-fundamentaliżmu Iżlamiku. Grupp fundamentalist Musulaman  magħrufa huwa bla dubju il-Ħamas.

Fundamentaliżmu Ażjatiku
Fi twemmin li ma tantax aħna midħla tiegħu aħna l-Maltin, bħall-Buddimu jew l-Indu wkoll insibu forom ta’ fundamentaliżmu. Biex ngħidu d-dritt fil-Buddiżmu ma tantx insibu fundamentalisti, imma llum insibu gruppi u movimenti kontrovarsjali l-aktar fil-punent tal-Asja. Wieħed mill-każijiet l-aktar magħrufin ta’ fundamentaliżmu Buddist kien il-każ  ta’ Aum Shinrikyo, organizzazzjoni terroristika reliġjuża responsabbli għall-attakk tal-gass fuq il-subway ġewwa Tokyo fl-1995, attakk imwettaq mill-mexxej radikali tagħha Shoko Asahara. Din is-sena smajna b’ atti min fundamentalisti Buddisti li ġrew ġewwa Burma. Il-mira ta’ dawn l-attakki kienu il-minoranzi musulmani li hemm fil-pajjiż.

Minkejja li l-Induiżmu fih innifsu nistgħu nsejħulu filosofija minflok reliġjon, ġieli smajna b’ xi atti minn fundamentalisti Indu.  Ġewwa l-Indja kein hemm snin ta’ konflitti bejn l-Indu u l-minoranzi Musulmani. Tajjeb insemmu li fundamentalisti Indu spiċċaw biex fl-1992 ġarrfu l-moskea ta’ Babri, bini li keinilu wieqaf madwar erba’ sekli u nofs.

Hekk rajna kif f’ kull twemmin hemm il-fundamentaliżmu. Kemm-il darba inqala nkwiet u ġlied minħabba l-irjus iebsa u sħan. Inutli noqgħodu nippuntaw subgħajna lejn l-oħrajn, kulħadd għandu tieghu. L-agħar ħaġa hija meta il-fundamentaliżmu jkun estrem u jispiċċa f’ estremiżmu jew inkella terroriżmu.


Fr Reno Muscat OP

artiklu deher f' In-Nazzjon 19 ta' Ottubru 2013