Kull mibdi mitmum

Aħna l-Maltin għandna qawl li spiss ngħiduh imma għandna mnejn ftit li xejn nifhmuh. Tassew li kull bidu għandu t-tmiem tiegħu imma t-tmiem irid ifisser ukoll bidla. It-tmiem ma jistax ikun bħall-bidu, kollox jinbidel, kollox jintemm.

Bħal film

Mistoqsija li spiss jagħmel il-bniedem hija għalfejn teżisti l-mewt. Għalfejn il-bniedem ma jibqax jgħix? Il-bniedem maħluq biex jgħix u mhux biex imut. Hija mistoqsija li bosta ħassieba ppruvaw jagħtu tweġiba għaliha. Frażi li nħobb nuża waqt l-omelija tal-funerali hija din: Il-ħajja hija vjaġġ mhux destinazzjoni, għalija il-ħajja hija bħal film: jibda, jirrakkonta storja imma f’ħin jew ieħor irid jintemm. Tassew li t-tmiem ta’ ħajja ta’ bniedem tnikkitna bil-bosta iktar minn tmiem ta’ film anke jekk il-film ibikki lil xi wħud minħabba l-istorja li jkun irrakkonta. Darba wieħed professor qalli li tarbija tat-twelid hija potenzjalment katavru. Tabilħaqq għax kull katavru kien xi darba tarbija u kull tarbija trid tintemm f’ katavru xi darba. Bdejt b’ argument naqra iebes, il-mewt, imma hija ħaġa li trid tmissna lkoll kemm aħna llum jew għada.

Spiċċa s-sajf

Malli tgħaddi Santa Marija bosta jibdew jgħidu li s-sajf ikun wasal fi tmiemu, li s-sajf ikun spiċċa. Tassew li tmiem dan l-istaġun ikun jonqsu aktar minn xahar, imma billi issa anke t-temp jibda kultant jagħtina xi sorpriża, allura moħħna jibda jitħejja għall-istaġun li jkun imiss. U din is-sena sorpriża tajba tana t-temp fil-ġimgħa ta’ wara Santa Marija.

Bosta ħaddiema jkollhom il-vaganzi f’ nofs ix-xahar ta’ Awwissu. Ladarba jispiċċaw dawn il-jiem u l-ħaddiema jerġgħu lura lejn il-postijiet tax-xogħol, għalihom ikun spiċċa s-sajf. It-tfal tal-iskola wkoll wara l-jiem ta’ ġiri u tgawdija iridu jibdew jaħsbu għal sena skolastika oħra. L-istudenti universitarji wkoll jibdew iħejju rwieħhom sabiex ikomplu l-istudji tagħhom, dawk li jkunu bdew xi xogħol fis-sajf, issa jkollhom iħalluh biex isibu posthom fl-awli tal-università. Kull mibdi mitmun, anke s-sajf jispiċċa u jgħaddu tliet staġuni oħra u jerġa jiġi sajf ieħor, imma mhux l-istess wieħed, għax dan beda u ntemm.

Ma jiġix lura

Ma’ tmiem is-sajf jiġu wkoll fi tmiemhom il-ġranet f’ xatt il-baħar, l-iljieli taħt il-kwiekeb tas-sena, jintemmu l-barbeques u jispiċċaw il-festi tal-qaddisin li tant huma popolari ġewwa pajjiżna. Kien waqt il-festa ta’ San Duminku tal-Birgu li nżilt fil-pjazza ta’ din il-belt. Iltqajt ma’ xi ħbieb tiegħi li stednuni nidħol magħhom fil-Każin ta’ San Lawrenz biex nixorbu xi ħaġa. Barra l-każin il-kliem waqa’ fuq kif kienet il-pjazza qabel il-gwerra. Isemma’ t-torri tal-arloġġ, intqal li triq il-Mina l-Kbira kienet idjaq milli hija llum, li quddiem il-Każin ta’ fuq it-triq kienet ogħla milli hi llum, li l-bini fil-ġenb tal-pjazza ma kienx jeżisti u li triq il-Kardinal kienet biss bini. Stajt nilmaħ fuq wiċċ dawk li kienu jitkellmu bħal nostalġija, bħal dispjaċir għal dak li spiċċa, għal dak li issa ntemm u jiġri x’ jiġri ma jerġax lura.

San Gejtanu

La l-kliem ġie fuq il-festi nixtieq insemmi fatt li ħasad lil bosta Maltin, kemm dilettanti tal-festi kif ukoll dawk li ma humiex. Nafu x’ digrazzja kienet sejra sseħħ fil-Ħamrun fil-festa ta’ San Gejtanu ta’ din is-sena. Kieku l-vara tal-qaddis ma sabitx idejn pronti li jżommuha kienet tispiċċa frak. Tassew li kull mibdi mitmum, imma ejjew nevitaw li oġġett jintemm qabel il-waqt! Jien minix mill-Ħamrun u għalhekk ma għandu l-ebda dritt nissuġġerixxi, immaqdar jew infaħħar. Imma kieku seħħet disgrazzja kien jiddispjaċini għall-mewt minkejja li minix Ħamruniż għax opra ta’ Karlu Darmanin illum ma tistax terġa’ issir. Attenti ħbieb!

Bla bidu u bla tmiem

Waħda mill-poeżija li konna nistudjaw fl-ewwel klassi tas-sekondarja kienet dik ta’ Dun Karm Psaila bl-isem “Int Alla Ħanin”. L-ewwel vers ta’ din il-poeżija jgħid “Bla bidu, Bla tmiem”. Ta’ tfal żgħar konna nitgħallmul-poeżija bl-amment sabiex jekk toħroġ fl-eżami nkunu nafuha. Minkejja li l-għalliem kien jipprova jfisser il-ħsieb tal-poeżija, il-moħħ kien ikun għadu tari wisq biex jifhem il-bidu u t-tmiem. Kellhom jgħaddu bosta snin biex fhimt li kull mibdi mitmum, kull ħaġa li tkun maħluqa trid tasal f’ punt li tisipċċa. Imma Alla le. Alla la għandu bidu u lanqas għandu tmiem. Moħħ l-ebda bniedem ma jista’ jifhem dil-ħaġa. Kieku Alla kellu bidu kien ikun magħmul minn xi ħadd ieħor u għalhekk ma kien ikun Alla xejn. Kieku Alla jispiċċa ma kien ikun Alla xejn. F’ dan il-każ il-qawl Malti ma jgħoddx għax ma hemmx bidu u għalhekk ma jistax ikun hemm tmiem. Imma ejjew inħallu dawn it-temi f’ idejn it-teoloġi.

Kull mibdi mitmum, kull jum jisbaħ biex wara li jgħaddi jħalli post għal-lejl, il-lejl jintemm u jagħmel wisa’ għall-jum tal-għada, mhux l-istess jum tal-bieraħ imma jum ġdid għal kollox. Hekk kollox fid-dinja, u aħna kuljum nintemmu u ninbidlu. L-importanti li ninbidlu għall-aħjar.

Fr Reno Muscat OP

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon tad-19 ta' Settembru 2013

Immaġinaw dinja fejn kollox huwa abjad u iswed

Immaġinaw dinja fejn kollox huwa abjad u iswed, dinja fejn ma jeżistux ilwien. Immaġinaw x’ montonija jkollna f’ ħajjitna. La jkun jeżisti tlugħ ix-xemx imlewwen, lanqas inżulha bis-seher kollu u l-ispettaklu li kultant joffri. Lanqas inkunu nistgħu ngawdu l-ikħal tas-sema, l-ilwien tal-fjuri, il-lewn fiddien tal-ilma – xejn. Kemm jagħmlulna ħajjitna aktar interessanti u isbaħ il-kuluri. Dawn l-ilwien daħlu wkoll fil-ħajja tagħna u kultant tant inkunu drajniehom li lanqas nintebħu x’ rwol għandhom fil-ħajja.

Il-kulur politiku

Dan huwa lewn li jintgħażel biex jirrapreżenta partit politiku jew ideoloġija. L-aħmar huwa assoċjat ma’ partiti b’ tendenzi xellugin filwaqt li l-blu huwa marbut ma’ partiti konservattivi. Ma’ dawn insibu wkoll l-aħdar li jirrapreżenta lill-partiti ambjentalisti. Dawn ħadu anke l-isem ta’ “l-ħodor”. Din ma hijiex xi regola internazzjonali li ma tistax tinbidel u fis-sewwa insibu postijiet fejn ma jimxux magħha. Per eżempju fl-Amerika il-blu skur kien assoċjat mal-partit konservattiv Repubblikan imma mis-sena 2000 bdejna narawh marbut mal-partit Demokratiku. L-iswed huwa marbut mal-kleru minħabba l-kulur tas-suttana tal-qassisin. Dan il-kulur huwa wkoll marbut mal-faxxisti. Fl-Italja ta’ Mussolini it-tfal u ż-żgħazagħ tal-Balila (organizazzjoni jew moviment tip ta’ Scouts) kienu jilbsu qmis sewda. In-Nażisti kellhom il-lewn kannella marbut mal-klassi tal-ħaddiema tagħhom. Il-partiti liberali aktarx jagħżlu il-kulur isfar jew iċ-ċelest. L-aranġo huwa marbut mal-partiti Umanisti u kultant insibuh ukoll fil-partiti Demokristjani. L-isfar huwa wkoll assoċjat mal-Lhud. Dan it-timbru ingħata lil-Lhud wara l-olokawst, fejn huma kienu jridu jġorru mustaxija b’trijanglu isfar. Il-kulur abjad huwa marbut mal-paċifisti.

Timijiet tal-futbol

Bla dubju l-futbol huwa l-katar sport popolari magħna l-Maltin u ma’ bosta popli oħra madwar id-dinja. Anke f’ dan il-qasam l-ilwien jilgħabu parti importanti. Bosta drabi il-kummentaturi jindirizzaw lit-timijiet bl-ilwien tagħom meta jkun qegħdin jikkumentaw xi partita. Innutaw il-kummentaturi Taljani, lill-Juventus spiss isejħulhom bianconeri jew lill-Milan rossoneri. L-istess jagħmlu s-supporters. Kemm-il darba nisimgħu għajat bħal “Come on Whites”, Reds jew Yellows. Illum il-flokkijiet bil-kuluri tat-tim favorit tagħna sar ukoll parti mill-gwardarobba tagħna u spiss nilbsuhom mhux biex immorru l-ground biss.

Bnadar nazzjonali

Madwar id-dinja hawn 196 stat rikonoxxut mill-komunità internazzjonali[1]. Kull stat għandu l-bandiera tiegħu bl-ilwien propji tiegħu. Jeżistu bnadar li jixxiebħu bħal ngħidu aħna tal-Prinċipat ta’ Monaco, tal-Indoneżja u dik tal-Polonja. L-ewwel tnejn huma identiċi, faxxa ħamra fuq u faxxa bajda isfel filwaqt li dik Polakka l-abjad huwa fuq u l-aħmar isfel. L-aktar kuluri li nsibu fil-bnadar tal-istati tad-dinja huwa l-abjad l-aħmar u l-blu. Insibu 30 bandiera li fihom dawn il-kuluri. Wara hemm 16-il bandiera li fihom l-ilwien abjad u aħmar, fosthom dik ta’ pajjiżna. Jekk nieħdu l-kuluri wieħed wieħed insibu l-aħmar f’ 148 bandiera, l-abjad jinstab f’ 140 bandiera filwaqt li l-ikħal insibuh f’ 102 bnadar. Kważi 40% tal-bnadar fihom tliet kuluri filwaqt li 23% fihom erba’ lwien u 22% fihom żewġ kuluri. Hemm imbagħad bnadar b’ aktar ilwien. Sas-sena 2011 konna nsibu bandiera b’ kulur wieħed. Il-Libja kellha bandiera kollha kemm hi ħadra. Din kienet l-unika bandiera b’ lewn wieħed[2].

Fidi u festi

Meta it-trade unions ma kienux jeżistu, ħaddiema tal-istess mestier kienu jingħaqdu biex ikunu ta’ għajnuna lill-xulxin f’ każ ta’ ħtieġa. Dawn kienu jiffurmaw fratellanza fil-parroċċa tagħhom taħt il-patroċinju ta’ xi qaddis jew ieħor. Hekk ngħidu li l-mastrudaxxi kienu jidħlu fil-fratellanza ta’ San Ġużepp u kulħadd skont is-sengħa tiegħu. Dawn kienu jieħdu sehem ukoll f’ xi funzjonijiet reliġjużi billi jilbsu l-konfratija u l-muzzetta. Il-muzzetta tkun ta’ xi lewn skont il-fratellanza. La semmejna lil San Ġużepp tajjeb ngħidu li ġeneralment il-fratelli tiegħu ikollhom muzetta blu, dawk fil-fratellanza tas-sagrament ikollhom muzzetta ħamra u dawk fil-fratellanza tal-Madonna tar-Rużarju muzetta bajda. Hemm fratellanzi oħra b’ muzzetti jew kulur ieħor, bħall-aħdar, il-vjola jew l-iswed jew b’ dawn il-kuluri imma li jappartjenu għal xi qaddis ieħor.

La qegħdin insemmu l-qaddisin u l-Knisja tajjeb niftakru li kull każin tal-banda għandu lewn marbut miegħu. L-aktar kuluri popolari huma l-aħmar u l-blu imma nsibu wkoll l-aħdar, l-isfar, l-abjad kif ukoll l-iswed. Kull wieħed minn dawn il-kuluri jagħti identità lil dak il-każin jew lil dik il-festa. U nibqgħu fuq il-Knisja, din ukoll għandha l-lwien liturġiċi tagħha li tużahom skont iż-żmien liturġiku tas--sena, abjad, vjola, aħmar u aħdar. Hemm ukoll ir-roża li jintuża biss darbtejn fis-sena u jista’ wkoll jintuża l-vjola minfloku.

Kemm ilwien hemm fil-ħajja tagħna, kemm ifissru ħwejjeġ dawn l-ilwien. Kemm kienet tkun differenti, kemm keinet tkun monotona l-ħajja kieku ma kienux jeżistu l-kuluri fid-dinja.

Fr Reno Muscat OP

[1] Atlante Geografico De Agostini", De Agostini, Novara; "Dizionario enciclopedico geografico", Dorling Kindersley, Londra

[2] http://www.crwflags.com/fotw/flags/xf-csts.html


Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon tat-12 ta' Settembru 2013

It-toroq kollha jwasslu fl-istess post

Fost il-kliem u termini Taljani li kelli nitgħallem u nifhem it-tifsira tagħhom, dan l-aħħar bdejt nisma’ l-kelma IMU. Staqsejt xi tfisser u qaluli li hija forma ta’ taxxa li jimponi il-Comune ta’ belt partikolari. Din it-taxxa ma tkunx tgħodd għal bliet oħra imma titħallas biss f’ dak il-Comune. Fil-fatt l-isem IMU ġej mill-kliem Imposta municipale propria. Hija taxxa li titħallas fuq il-propjetà immobili: djar, postijiet jew art. Ġewwa l-Belt ta’ Ruma sa issa kien hemm xi entitajiet li kienu eżentati milli jħallu din it-taxxa. Fost dawn l-entitajiet kien hemm il-Knisja li ma kienitx tħallas IMU fuq il-knejjes, oratorji, kunventi u skejjel. Il-Knisja kienet tħallas IMU fuq dawk id-djar ta’ akkoljenza, djar li fihom jilqgħu persuni bi ħlas, persuni li jmorru f’ postijiet tal-Knisja biex iqattgħu xi jiem bħala irtir jew għal-laqgħat. Dawn il-postijiet ħallsu l-IMU sa mil-bidu ta’ din it-taxxa.

Ħallas b’ħajtu

Ħabib tiegħi qalli li mhux sewwa ngħidu li l-Knisja ma għandiex tħallas IMU għax Kristu ħallas b’ ħajtu għalina lkoll. Ma nafx min ħareġ b’ din it-teorija, ngħid għalija kienet l-ewwel darba li smajtha, u fuq kollox ma għandiex x’ taqsam mal-argument. Każ fejn qed jiġu mħawdin ħlas ta’ flus ma’ ħlas spiritwali.

Issa l-Comune ta’ Ruma iddeċieda li anke l-Knisja tibda tħallas l-IMU fuq l-iskejjel tagħha. Qawl popolari jgħid li “t-toroq kollha jwasslu għal Ruma” u naħseb li dan huwa l-aktar qawl addattat għal din is-sitwazzjoni.

Soluzzjonijiet

Erġajt iltqajt ma’ dan il-ħabib u erġajna tkellimna dwar dan is-suġġett. Huwa jsostni li huwa sewwa li l-Knisja tħallas l-IMU u jien għidltu li għandu raġun, imma issa biex l-iskejjel tal-Knisja jħallsu l-IMU jkollhom jgħollu l-miżata. Dat-tali qarras wiċċu għax hu jmur f’università tal-Knisja.  Għidltu li jista jkun hemm soluzzjoni oħra; il-Knisja tagħlaq l-iskejjel tagħha u hekk ma tiżdiedx il-miżata. Malli għidtlu b’ din l-idea wiċċ dal-ħabib tqarras iktar minn qatt qabel. Huwa jaf tajjeb li jekk tagħlaq l-università li qiegħed fiha jkollu jmur f’ dik statali u jaf li hemmhekk mhux se jsib dak li jsib fejn qiegħed issa. Jaf li l-universitajiet tal-istat fl-Italja għandhom studenti aktar milli jifilħu u għalhekk il-livell huwa wieħed baxx ħdejn dak tal-universita li qiegħed fiha bħalissa. F’ universita statali ma jistax ikun hemm attenzjoni personali. Il-problema hija akbar milli wieħed jaħseb.

Problema

Nassuma li jingħalqu l-iskejjel tal-Knisja, skejjel tat-tfal żgħar, skejjel sekondarji u universitajiet, ħaġa li żgur mhux se ssir u żgur li ħadd minn ġewwa l-Knisja ma tgħaddilu minn rasu; jew dawk l-eluf ta’ studenti li jattendu dawn l-iskekejjel ma jkollhomx fejn jistudjaw jew inkella jkollhom jiddeffsu mal-istudenti tal-iskejjel l-oħra li diġa huma ffullatti. U jekk jagħlqu l-iskejjel tal-Knisja l-IMU ma titħallasx imma jkollha tinħoloq taxxa oħra biex tagħmel tajjeb għall-ispejjeż ta’ dawn l-istudenti li se jibdew imorru fl-iskejjel statali. Pruvajt infissirlu lil dan il-ħabib li tagħmel fik tagħmel il-piż xorta fuqu se jaqa’. Baqa’ jsostni li xorta mhux sewwa li l-Knisja ma tħallasx IMU. Fil-fatt din it-taxxa titħallas qiegħda.

Argument simili

Dan il-fatt fakkarni f’ fatt ieħor. Wieħed ħaddiem mar igorr mal-imgħallem tiegħu għax lil sieħbu kien tah iż-żieda u lilu le. L-imgħallem qallu li ma setax jagħti ż-żieda lilu wkoll, allura dal-ħaddiem talab lill-imgħallem inaqqas il-paga tal-ħaddiem l-ieħor.

Il-kwistjoni tal-IMU fuq l-iskejjel tal-Knisja ta’ Ruma tapplika sewwa l-qawl li semmejna fil-bidu. Jekk l-iskejjel tal-Knsija, li qegħdin jaqdu u jedukaw lill-ulied il-poplu, jibqgħu ma jħallsux IMU ikun hemm min igorr u jgħid li mhux sewwa, jekk jogħlew il-miżati ikun hemm oħrajn li jgħidu li ħaġa bħal din tkompli tigrava s-sitwazzjoni ekonomika preżenti, qagħda xejn pjaċevoli, fil-familji Taljani u jekk Imposta municipale propria  l-istudenti jew imorru fi skejjel statali jew jekk għandhom iktar minn 18-il sena jħallu l-istudju u jfittxu xogħol. U x-xogħol mhux faċli ssibu lanqas!

Toroq iwasslu fl-istess post

It-toroq kollha jwasslu għall-istess post, tagħmel kif tagħmel ċerta realtà ma tistax taħrabha. Dan huwa eżempju wieħed, imma fil-ħajja tagħna niltaqgħu ma’ din is-sitwazzjoni bosta drabi u rridu jew ma rridux ikollna naffaċċjaw din is-sitwazzjoni. Qawl Malti jgħid li kultant ikollok tbus l-id li tixtieq maqtugħha.

Fr Reno Muscat OP

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon tal-5 ta' Settembru 2013

IL-KAŻ TA’ ASIA BIBI

Il-Pakistan huwa pajjiż imbiegħed minn artna, bħalna kien kolonja tal-Imperu Ngliż, anzi biex inkunu eżatti, il-Pakistan ma kienx jeżisti imma kien parti mill-Indja. Inħoloq il-Pakistan biex ikun art għall-Musulmani li kienu batuti taħt l-Indjani. Imma minkejja li kienu jafu xi tfisser tkun f’minoranza, xi wħud mill-Pakistani donnhom insew għax il-minoranzi f’pajjiżhom batew u għadhom ibatu taħthom. Fost ħafna stejjer li ta’ spiss nisimgħu bihom,u ħafna u ħafna iktar li ma nisimgħux bihom, il-każ ta’ Asia Bibi fetaħ għajnejn id-dinja. 

Id-dagħa

F’dan il-pajjiż hemm liġi imsejħa bħala l-Liġi kontra d-dagħa. Fi ftit kliem din il-liġi tgħid li kull min bi kliem, aġir, ħsejjes jew ġesti joffendi s-sentimenti reliġjużi ta’ ħaddieħor ikun meqjus bħala midgħi. Dawn il-każi għandhom piena – minn multa sal-mewt. Din il-liġi tinstab fil-Kodiċi Kriminali tal-Pakistan:   § 295, § 295-A, B u C, § 298, § 298-A, B u C.

 Wieħed jista’ jara dan il-Kodiċi fuq: http://www.pakistani.org/pakistan/legislation/1860/actXLVof1860.html 

It-tazza ilma u l-istqarrija tal-fidi

Aasiya  Noreen Bibi hija raħħala. Ma tafx tikteb u taqra, l-istess bħal żewġha Ashiq. Miegħu tgħix ħajja sempliċi fir-raħal ta’ Ittan Wali fil-provinċja tal-Punjab. Minbarra dik ta’ Asia hemm familja oħra Nisranija fir-raħal, dik ta’ ħabibitha Josephine. Ma għandhomx kurċifiss mal-ħajt ta’ darhom għax perikoluż wisq. Imma għandhom il-Bibbja li jżommu taħt is-saqqu anke jekk ma jafux jaqraw.

Asia għandha ħamest itfal, erbat ibniet u tifel. Tridhom jitgħallmu l-iskola u flimkien ma’ żewġha taħdem iebes biex uliedha jkunu jistgħu jistudjaw. Asia u Ashiq jagħmlu minn kollox biex bl-ebda mod ma jwaqqfu l-istudu ta’ xi ħadd minn uliedhom, għax jafu li bl-iskola biss jistgħu jgħixu ta’ nies fil-Pakistan. F’Ġunju tal-2009, Farah, l-ispiżjara tar-raħal, qalet lil Asia li fl-għelieqi mhux wisq imbegħda kienu qegħdin jaqtgħu t-tut. Jum xogħol kien jitħallas b’ 250 rupie. Kien l-4 ta’ Ġunju tal-2009, il-Ħadd. Asia qamet mas-sebħ: riedet timxi għadd ta’ kilometri biex tasal fl-għelieqi. Żewġha u wliedha kienu għadhom reqdin, ġibdet il-bieb warajha u telqet. X’ħin waslet fl-għelieqi kien hemm diġa madwar ħmistax-il mara jiġbru t-tut. Waħda resqet lejha, newlitilha qoffa u qaltilha li jekk timliha tingħata 250 rupie. Mal-ewwel daqqa t’għajn intebħet li l-qoffa tagħha kienet ikbar minn dawk tal-oħrajn. Kienet in-Nisranija waħdanija hemmhekk, qalb bosta Musulmani. Hija mdorrija ġġorr il-piż minħabba d-differenza fit-twemmin.

F’nofsinhar waqfet ftit. Mifnija u għarqana xraba. Poġġiet il-qoffa tat-tut fl-art, tellgħet barmil ilma, ħadet it-tazza li kien hemm fuq il-ħerża tal-bir u mlietha. Xorbot. Qatgħet l-għatx. Reġgħet xorbot, u wara tat it-tazza mimlija ilma lil waħda mara oħra li kienet ġiet biex tixrob ukoll. Kollox seħħ fi ftit ħin. X’ħin it-tieni mara ressqet it-tazza lejn ħalqha, mara oħra bdiet tgħajjat li dak l-ilma kien mniġġes. Asia ġiet akkużata li niġġset l-ilma tal-bir. Kemm-il darba kienet irċeviet akkużi u diskriminazzjoni. Kemm-il darba baxxiet għajnejha. Imma llum le. Anzi twieġeb għal dik l-akkuża bi kliem iebes: “Jien naħseb li fuq dil-ħaġa Ġesù jaħsibha mod ieħor minn Mawmettu”. Għan-nisa Musulmani din hija dagħwa. Bdew jagħtuha bil-ħarta u għajruha.

Waqa li qalgħet daqqiet u tgħajjir, Asia ġriet lejn darha, beżgħana u mingħajr il-250 rupie li għalihom kienet aċċettat li taħdem fil-jum tal-Ħadd.

Mewt lin-Nisanija!

L-għada Asia marret  għand il-ħabiba tagħha, Josephine. Qaltilha li fi ftit jiem oħra kien sejjer ikun hemm ġabra oħra ta’ tut. Kellha bżonn dawk il-250 rupie, imma kienet qegħda tibża terġa tmur f’ dawk l-għelieqi waħedha. Ħabibitha qaltilha li kienet sejra tmur magħha. Fl-għodwa li kellu jsir il-ġbir, iż-żewġ nisa iltaqgħu kmieni. Biex ma jaqilgħux inkwiet ħadu magħhom żewġ buqari bl-ilma mid-dar. Ix-xogħol beda fost l-indifferenza tan-nisa Musulmani. X’ħin il-qoffa ta’ Asia kienet kważi ntliet instama’ għajjat kbir.Ħarset il fuq u lemħet għadd ta’ rġiel u nisa riesqa lejha. Asia ma fhemitx x’ kien qiegħed jiġri. L-ilħna tal-folla bdew jgħidu: “Mewt lin-Nisranija!” Lil Asia dawruha u bdew jagħtuha bl-addoċċ, kaxkruha sar-raħal, sad-dar  tal-Imam tar-raħal. Akkużawha inġustament u wara offrew lil Asia żewġ possibiltajiet: jew tmut jew tikkonverti. Hija ma rieditx titlaq il-fidi tagħha u ma ammettietx li b’ xi mod offendiet il-fidi Musulmana jew lill-Profeta Mawmettu.

Ħabs u sentenza

Asia intefgħet il-ħabs u ingħatat is-sentenza tal-mewt bit-tgħallieq. Il-Papa Benedettu XVI kien appella għall-ħelsien ta’ Asia. “Illum – qal il-Papa fi Pjazza San Pietru – nuri l-viċinanza spiritwali tiegħi mas-Sinjura Asia Bibi u l-qraba tagħha, waqt li nitlob biex kemm jista’ jkun malajr tinħeles. F’dawn il-jiem id-dinja qegħda ssegwi, bi preokkupazzjoni kbira, il-qagħda mwegħra tal-Insara fil-Pakistan, li spiss qegħdin ikunu vittmi ta’ vjolenza u diskriminazzjoni”. (17 ta’ Novembru 2010)

Il-każ ta’ Asia ġera madwar id-dinja kollha u saru anke petizzjonijiet biex din tinħeles mill-piena tal-mewt. Is-sentenza ingħatat imma għadha ma ġietx eswegwita. Int tista’ titlob lill-awtoritajiet Pakistani jeħilsu lil Asia Bibi billi tiffirma l-petizzjoni fuq: 

 http://www.callformercy.com/

Fr Reno Muscat OP

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon tat-28 ta' Awwissu 2013