Aktar kant waqt il-quddiesa

Il-Konċilju Vatikan it-Tieni ħeġġeġ għal sehem akbar mill-assemblea fil-quddiesa. Sehem dirett mil-lajċi waqt il-quddiesa beda jkun il-kant. Il-quddiesa bdiet tiġi animata b’innijiet li l-poplu jaf ikanta. Iżda hemm regoli, hemm ordni x’wieħed irid isegwi minkejja li sfortunatament ġieli naħsbu li la hemm ordni u lanqas limiti f’dan il-qasam.

Mhux obbligu

Għalkemm hija ħaġa sabiħa li l-quddiesa tkun animata bil-kant, ma jfissirx li quddiesa bla kant ma tgħoddx jew hemm xi obbligu li kull quddiesa trid issir bil-kant. Għalhekk wieħed ma għandux iħossu indispensabbli jekk ikollu t-tmexxija tal-kant ta’ xi quddiesa. Jekk ma jkunx jista’ jmur xi darba ma għandux jaħseb li se taqa’ d-dinja.

Hemm mumenti li l-liturġija titlob skiet u għalhekk ma għandux isir la kant u lanqas mużika bħala sfond fihom. Imbagħad hemm waqtiet oħrajn li l-mużika jew il-kant jistgħu jkunu ta’ għajnuna lill-miġemgħa biex tinġabar aktar fi spirtu li jkun adatt għal-lok u għall-waqt. Għalhekk wieħed għandu joqgħod attent x’tip ta’ mużika ssir ġewwa l-knisja. Mhux kull tip ta’ mużika tixraq fil-knejjes. Pesonalment jogħġobni ħafna l-orgni fil-knisja biss dan ma jfissirx li huwa l-istrument waħdieni li jista’ jintuża fil-liturġija. Kien hemm żmien fejn konna nisimgħu b’ħafna quddies rock jew folk, għandi l-impressjoni li llum dawn naqsu, bħalma naqsu dawk li jmorru jisimgħu l-quddies wara kollox.

Ma jogħġobni xejn l-istil ta’ ċerti movimenti fi ħdan il-Knisja li jużaw il-kitarri. Mhux  il-kitarri jdejquni imma l-għajat jew aħjar it-twerżieq li jagħmlu xi wħud mill-membri ta’ dawn il-movimenti relattivamet ġodda fil-Knisja. Kitarra tista’ tindaqq bil-ħlewwa wkoll. Kellhom bżonn jifhmuha din il-ħaġa dawk li jdoqqu l-kitarri fil-knejjes jew aħjar fis-swali fejn jiltaqgħu dawn il-movumenti.

Mużika Sagra

Hemm fergħa fil-mużika li tissejjaħ sagra, għalhekk tajjeb nifhmu li mhux kull mużika hija tal-knisja. Sagra fiha nnifisha tfisser qaddisa, ta’ Alla, traxxendentali. Min imexxi l-kant fil-knejjes għandu jkun midħla ta’ dawn l-affarijiet biex jevita żbalji ħoxnin. Il-mużika sagra sewwasew hija dik miktuba għal okkażjoni liturġika, bħal xi quddiesa jew xi ċelebrazzjoni tal-kult divin. Iżda fil-knejjes ma jindaqqux dawn biss. Ġieli smajna diski popolari li jiġu adattati għas-sagru. Kemm-il darba smajna l-Missierna titkanta fuq il-mużika tad-diska Streets of London ta’ Ralph McTell? Dan huwa każ fejn mużika profana ma tistonax waqt il-liturġija.

Bla kliem mibdul

Dejjem innutajt li l-Innu tal-Kungress Ewkaristiku li sar Malta fl-1913, Malta jitkanta mod u Għawdex tinbidillu kelma. Fl-innu “Ghidtilna Kelma” il-Maltin ngħidu: aħna rridu lil Ġesù Ibnek, isaltan dejjem fost il-Maltin. L-Għawdxin jgħidu: fost il-bnedmin. Tabilħaqq li l-Għawdxin jiftħu bil-kbir l-orizzonti fix-xewqa tas-saltna ta’ Kristu, imma liema hija l-verżjoni oriġinali?

l-innijiet ma għandhomx jinbidlilhom il-kliem l-ewwel ħaġa b’rispett lejn l-awtur u t-tieni biex ma nispiċċawx inkantaw xi ħaġa li tmur kontra t-tagħlim tal-Knisja. Niftakar darba smajt innu l-Italja li kien jgħid li Alla sar ħobż għalina. Alla sar bniedem għalina u mhux ħobż. Anke l-isem tal-innu kien żbaljat; Verbum Panis. Le Verbum Caro u mhux panis. Il-kelma saret laħam u mhux ħobż. Għalhekk anke meta wieħed jikteb għadnu joqgħod attent u qabel jispiċċa x-xogħol jitlob lill-kurja tara li dak li ktieb ma jkollu xejn kontra l-veritajiet tal-fidi.

Dawn kienu ftit ħsibijiet oħra dwar il-kant u l-mużika fil-liturġija, ħaġa li jixraq nifhmuha u nagħmluha sewwa

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f' Il-Mument - 1 ta' Lulju 2018