Nemmen fid-diversità

Ftit snin ilu, anzi ftit issa ilu ftit snin mhux ħażin, sibt ruħi fi Piazza del Plebiscito ġewwa Napli. Kien hemm manifestazzjoni, kant, żfin u l-kumplament. Tħajjart nersaq fil-qrib biex nara x’ kien hemm sewwa u ndunajt li kien programm multikulturali. Napli mhix nieqsa minn persuni ta’ nazzjonalitajiet differenti. Fuq iċ-ċinta tal-kolonnat li jdawwar lil din il-pjazza kien hemm strixxi tad-drapp imwaħħlin. Fuqhom kien hemm kliem b’ diversi ilsna fosthom b-ilsien art twelidna. Il-kliem miktub kien “Nemmen fid-diversità”.

Differenti minn xulxin

Il-fatt li bniedem huwa differenti minn ieħor ma jfissirx li huma ta’ żewġ razez differenti. Il-filosofija tar-razza li xerrdu n-Nazisti u l-Faxxisti fis-snin tletin tas-sekluli għadda hija filosofija falza u gidba. Il-bnedmin kollha huma ta’ razza waħda u ma teżistix aktar min razza waħda – ir-razza umana. Imma differenzi jeżistu fil-kultura, fl-ilsna, fil-mod kif naħsbu, fit-twemmin. Din hija d-diversità li l-festival ta’ Napli kien qiegħed juri.

Monopolju

Din is-sena smajna ħafna dwar il-ħajja ta’ San Ġwanni Pawlu II minħabba l-kanonizazzjoni tiegħu. Niftakru li meta r-Russi ħakmu lill-Polonja kienu ppruvaw jeqirdu għal kollox il-kultura Polakka, ħaġa li anke ż-żagħżugħ Wojtyla qatt ma seta’ jaċċetta. U ħalli ngħiduha ċara, mhux sewwa, anzi huwa ħażin ħafna li qawwa barranija tieħu l-monopolju fuq ġens bil-ħsieb li teqridlu l-identità u l-karattru tiegħu. Min jista’ jlumu lil dak il-poplu li jirribella għax tkun se titteħidlu l-identità tiegħu?

Replika tas-seklu li għadda

Is-seklu għoxrin kien mimli bi grajjiet ta’ opressjoni. Smajna stejjer ta’ popli li jaħkmu popli oħra, mexxejja li jaħilfu l-qerda ta’ ġnus sħaħ, atroċitajiet u oxxenitajiet kontra d-dinjità umana. Tassew li s-seklu kien karatterizzat minn żewġ gwerer dinjija, imma mhux dawn biss, kien ukoll seklu fejn saru bosta taqbidiet bejn ġnus u nazzjonalitajiet diversi. U jekk konna naħsbu li mal-qalba tas-seklu dawn il-konflitti kienu sejrin jintemmu għax il-bniedem tat-tielet millenju huwa aktar moħħu miftuħ, jaċċetta d-diversità, morna mqarqin bil-kbir għaliex dawn l-14-il sena li għaddew kienu maħsulin bid-demm uman. Tant sirna nisimgħu bi gwerer, tilwim, glied u taqbid li kważi drajniehom u ma għadniex ninkwietaw dwarhom. Donnhom saru n-norma f’ ħajjitna. Kemm qal sewwa l-Papa Franġisku meta f’ Seul dan is-sajf qal li d-dinja tinsab għajjiena bil-gwerra!

Propjetà

Xi ħassieba jsostnu li l-propjetà privata ma teżistix għax id-dinja inħalqet għal kulħadd u kulħadd għeri ġie fid-dinja, ħadd ma ġab xejn miegħu u ħadd ma hu sejjer jieħu xejn miegħu. Personalment ma naqbilx ma’ dawn il-ħassieba għax min hu bieżel ħaqqu ħlasu u mhux sewwa li ħobż il-bieżel jieklu l-għażżien. Fuq il-livell dinji naraw pajjiżi li huma sfruttati. Mhux il-każ fejn ħobż il-bieżel jieklu l-għażżien imma każ ta’ politka żbaljata. Ikollna nammettu wkoll li ċerti popli mxew il quddiem aktar minn popli oħrajn għax jew in-natura kienet aktar twajba magħhom jew għax għażlu sistema ta’ tmexxija aħjar minn popli oħra. Għalhekk inħolqot id-diversità fid-dinja. Veru li lkoll l-istess twelidna, imma ma ngħixux ilkoll l-istess.

Naċċetta u nkun aċċettat

Allura jkollna nammettu li ninsabu ngħumu f’ baħar ta’ diversità. Drawwiet, twemmin, kulturi, ilsna, lewn tal-ġilda differenti għad li aħna lkoll aħwa. U għax aħna aħwa irrid naċċetta lil ħuti minkejja li huma differenti għal kollox minni. Imma nistenna, anzi ngħid li għandi dritt li nkun aċċettat mill-oħrajn ukoll. Jekk nemmen fid-diversità, jekk nipprattika politika li taċċetta d-diversità, nistenna li nkun stmat bħalma nistma lil ħaddieħor. Meta nibdew nitkellmu li għandu jsir djalogu għandna nifhmu sewwa xi nkunu rridu ngħidu. Djalogu ma jsirx minn parti waħda biss imma minn żewġ partijiet. Diskors minn parti waħda huwa monologu mhux djalogu. Nuqqas ta’ djalogu ma jistax joħloq ambjent fejn id-diversità tkun aċċettata. Imma nerġa’ ngħid, djalogu bejn il-partijeit kollha bla ebda eċċezzjoni. Nuqqas ta’ djalogu jwassal għal nuqqas ta’ aċċettazzjoni u  jien naħseb li dan in-nuqqas ta’ aċċettazzjoni irrendew id-dinja fis-sitwazzjoni li tinsab fiha. Nibża li l-qagħda mondjali preżenti hija frott ta’ nuqqas ta’ twemmin fid-diversità minn parti u t-twemmin żejjed fid-diversità mill-parti l-oħra. Nuqqas ta’ bilanċ.

Fr Reno Muscat 

Danl'artiklu deher fin-Nazzjon, 13 ta' Settembru 2014