Il-Knisja u l-Ambjent

Żgur li ħafna minnkom smajtu bl-enċiklika Laudato Sì li l-Papa Franġisku għadu kif ħareġ. Franġisku jibda din l-enċiklika bil-kliem ta’ Franġisku ieħor – San Franġisk ta’ Assisi: Tkun imfaħħar Mulejja! , kliem meħud mill-kantiku ta’ San Franġisk fejn ifaħħar il-ħolqien. Meta naraw li bejn Franġisku ta’ Assisi u l-Papa Bergoglio hemm 800 sena dlonk nintebħu li l-Knisja minn dejjem kellha għal qalbha l-ambjent u n-natura.

San Franġisk

Fil-knejjes tagħna spiss inkantaw l-innu  li nkiteb fuq il-kliem ta’ San Franġisk. Araw ftit x’ kien kiteb il-fqajjar ta’ Assisi dwar in-natura, dak li lum insejħulu ambjent:

Ħallihom ifaħħruk il-ħlejjaq kollha,

u l-aktar id-dawl sfiq ta’ oħtna x-xemx

li twelled il-jum ġdid, u bl-isfa dija

turi, Mulej, li ogħla minnek m’hemmx.

Mulejja, tkun imfaħħar f’ħuna l-qamar,

fil-kwiekeb sbieħ ġo sema kbir, leqqien;

u f’ħuna r-riħ, fis-sħab, f’taqlib, fi bnazzi

li bihom tgħajjex, b’seħer, il-ħolqien.

Mulejja, ħa tkun imfaħħar f’ħuna l-ilma,

irżin u safi wisq, meħtieġ qatigħ;

u f’ħuna n-nar li jagħti d-dawl fl-iljieli,

sbejjaħ, kollu ħajja, qawwi, sħiħ

Tant kien iħossu qrib tan-natura li Franġisku jsejħilhom ħutu l-elementi tan-natura.

Il-Papa tan-natura

Sejjer insemmi qaddis li lkoll nafuh, sejjer insemmi lil San Ġwanni Pawlu II. L-imħabba u l-passjoni li Carol Wojtyla kellu għan-natura u l-ambjent jirrapreżentaw waħda mit-temi importanti tal-pontifikat tiegħu. Forsi ftit huma dawk li jintebħu kemm dan il-Papa ħallielna tagħlim – ħafna drabi b’mod indirett, dwar l-ekoloġija.

“Ħarsu lejn il-futur mimlijin tama, imxu bil-ħsieb li dan il-millenju nagħmluh żmien ta’ solidarjeta’ u paċi, ta’ mħabba għall-ħajja u ta’rispett lejn il-ħolqien ta’ Alla.” Dan il-kliem ma ntqalx li xi grupp ta’ xjenzjati jew ekoloġisti, imma huwa parti mid-diskors li kien għamel lilna lkoll nhar it-8 ta’ Mejju, 2001, waqt li kien fuq żjara f’ pajjiżna.

Konxju mill-problema ambjentali, fl-enċiklika Redemptor Hominis, fil-bidu tal-ministeru papali tiegħu, fl-1979 jiktbilna: “Il-bniedem tal-lum donnu jinsab mhedded minn dak li jipproduċi huwa stess, biex ngħid hekk mix-xogħol ta’ idejh stess u aktar u aktar mill-ħidma tal-intellet tiegħu. [...] Spiss il-bniedem fl-ambjent naturali ma jarax ħlief dik ix-xi ħaġa li taqdih, dik ix-xi ħaġa li qegħda hemm għall-użu tiegħu u xejn aktar. Imma r-rieda tal-Ħallieq hija li l-bniedem jaħdem id f’ id man-natura bħala s-sid u l-għassies intelliġenti u nobbli tagħha, u mhux bħala dak li jesplojtaha u jeqridha bla ħsieb ta’ xejn. [...] Ma aħna ngħidu xejn ġdid imma qegħdin insemmu l-ewwel messaġġ tal-Ħallieq lill-bniedem meta tah id-dinja biex jaħkimha.”

Papa Franġisku

Il-papa attwali huwa konxu kemm illum il-bniedem jaħseb fih innifsu biss u kważi kważi jiġi jaqa’ u jqum minn dak li jista’ jiġri għada. Araw x’ kiteb fl-enċiklika li għadu kemm ħareġ:

L-antropoċentriżmu modern, paradossalment, spiċċa biex qiegħed ir-raġuni teknika ’l fuq mir-realtà, għax dan il-bniedem m’għadux iħoss lin-natura bħala norma valida, lanqas bħala kenn ħaj.  Iħares lejha mingħajr ipotesi, oġġettivament, bħala spazju u materja li fihom jista’ jwettaq opra li fiha jilgħab kollox, u ma jimpurtax  xi jkun ir-riżultat. Hekk, ikun inaqqas mill-valur intrinsiku tad-dinja.  Imma jekk il-bniedem ma jiskoprix mill-ġdid il-post veru tiegħu, ma jifhimx sew lilu nnifsu u jispiċċa jikkuntradixxi r-realtà tiegħu nnifsu.  Alla mhux biss ta l-art lill-bniedem ħa jużaha bir-rispett kollu għall-iskop li għalih Alla taha lill-bniedem, imma l-bniedem innifsu hu wkoll don ta’ Alla lill-bniedem: għalhekk il-bniedem irid juri rispett għall-istruttura naturali u morali li biha hu mżejjen.

L-Arċisqof Scicluna

iż-Żonqor

Meta l-Arċisqof Scicluna tkellem u wera l-preokkupazzjoni tiegħu fil-kwistjoni tal-bini ta’ Żonqor Point qamu l-irwiefen kollha. Tkażajt b’ kummenti li ċerti nies kitbu fil-medja soċjali. Ċerti nies li tarahom minn ta’ quddiem iċapċpu u jerfgħu l-istatwi tal-madonni u l-qaddisin u mbagħad jiktbu kliem iebes kontra l-Arċisqof għax sempliċiment ma qabilx ma’ deċiżjoni li ħa l-gvern. U jien nistaqsi: Mela l-Arċisqof mhux ċittadin bħali u bħalek li għandu dritt iperreċċ l-opinjoni tiegħu? Kien hemm min qal li l-Knisja kien imissha għalqet ħalqha fuq din il-kwistjoni l-aktar meta għandha żewġ applikazzjonijiet għal bini f’ żoni protetti. Jien ma naqbilx li f’ żona protetta jsir bini, la mill-Knisja u lanqas minn ħadd, imma aħna nafu jekk humiex sejrin jibqgħu mexjin ’il quddiem il-pjani għal bini f’ dawn iż-żoni l-aktar issa wara l-enċiklika tal-Papa Franġisku? Jien nemmen li issa aktar minn qatt qabel il-Knisja sejra toqgħod attenta biex tibża’ għall-ambjent u mhux sejra tkun hi li tirrovina art li tinsab ’il barra minn żona għall-bini (ODZ).

L-ambjent hu għal qalb il-Knisja għax taf li huwa d-dar komuni tagħna u għalhekk irridu nibżgħu għalih u għalhekk titkellem u xi kultant tirfes anke xi kallu jew tweġġa lil xi ħadd. Imma dan huwa dmir tagħha.

Fr Reno Muscat 

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon tal-11 ta' Lulju 2015