Sib il-ħin

Sib il-ħin biex taħseb, sib il-ħin biex titlob, sib il-ħin biex tidħaq għax dan huwa l-għajn tal-qawwa, huwa l-akbar qawwa fid-dinja, huwa l-mużika tar-ruħ.

Sib ħin għal-logħob, sib il-ħin biex tħobb u biex tkun maħbub, sib il-ħin biex tagħti. Dan huwa s-sigriet ta’ żgħożija eterna, huwa privileġġ mogħti mingħand Alla. Il-jum huwa qasir wisq biex inkunu egoisti.

Sib ħin biex taqra, sib ħin li tkun ħabib, sib ħin biex taħdem. Dan huwa l-qawwa tal-għerf, dan huwa t-triq tal-hena, dan huwa l-prezz tas-suċċess.

Sib ħin biex tagħmel karità għax din hija ċ-ċavetta tal-ġenna.

Din il-kitba ta’ hawn fuq ma hijiex tiegħi imma hija ta’ Santa Tereża ta’ Kalkutta jew kif għadna nafuha Madre Tereża. Il-kitba instabet miktuba fuq ħajt f’dar li din il-qaddisa kienet waqqfet għaż-żgħażagħ ġewwa Kalkutta l-Indja.

Ħadd ma għandu ħin

Illum sirna ngħixu fi żmien fejn kulħadd huwa mgħaġġel, ħadd ma għandu ħin għal ħadd u għal xejn. Sa mill-ewwel ftit snin ta’ ħajjet il-bniedem il-ħin sar ħaġa skarsa ħafna. L-ommijiet illum jaħdmu barra mid-dar u għalhekk ftit li xejn fadlilhom ħin għal uliedhom. Post l-omm ħaditu n-nanna, imma ma ndumux wisq ma jkollna sitwazzjoni fejn in-nanniet kollha jkunu jaħdmu wkoll. Inħolqu ċ-ċentri li jieħdu ħsieb it-tfal għaliex din il-problema teżisti digà u żgur li se tkompli tikber.

Ħalli nagħmel paretensi li fl-aħħar mill-aħħar ukoll għandha x’taqsam mal-ħin.  Qabel il-mara kienet tiżżewweġ u aktarx iva milli le kienet tibqa’ d-dar. Mara tad-dar ma jfissirx li ma taħdimx, anzi! Illum mara li tibqa’ d-dar donnha ma għandiex karriera. Personalment naħseb li x-xogħol ta’ omm u ta’ mara tad-dar huwa l-aqwa karriera. Biss mill-banda l-oħra lanqas inlum lil dawk in-nisa li baqgħu jistudjaw forsi sa tletin sena biex ġabu xi Masters u mbagħad ikollhom jabbandunaw kollox, dawk is-snin ta’ studju, ta’ eżamijiet u ta’ tertieq il-qalb. Mhux lakemm taqta’ linja f’każi bħal dawn!

Ħtija ta’ dan in-nuqqas ta’ ħin qed jiġu affettwati wkoll l-anzjani. Qabel, l-ulied kienu jieħdu ħsieb il-ġenituri xjuħ. Illum ħadd ma fadallu ħin għal ħadd u għalhekk bdew jinfetħu d-djar tal-anzjani. Qabel kien jeżisiti l-isptar San Vinċenz bejn il-Marsa u Ħal Luqa għax-xjuħ li ma jkollhomx familja, dak li kien jissejjaħ l-Ingieret u wara Ħas-Serħ. Ma’ dan l-isptar kien hawn xi djar tas-sorijiet li kienu jżommu xi xjuħ fihom. Illum djar tal-anzjani nsibu mxerdin ma’ kullimkien. Bilfors, illum ħadd ma fadallu ħin għal xejn.

Li kitbet Santa Tereża

Il-vrus li bdejna bihom jagħmlu sens illum aktar minn meta nkitbu u għoxrin sena oħra jagħmlu sens aktar mil-lum għax kull ma jmur il-ħin aktar qed isirilna rarità. Imma ħin biex taħseb titlob u tidħaq tista’ ssibu anke waqt li tkun qed tagħmel xi ħaġa oħra. Tabilħaqq li kultant trid tieqaf biex taħseb imma mhux dejjem. L-istess għat talb, tista’ toffri l-ħidma li tkun qed tagħmel bħala talba. Rigward id-daħq mhux dejjem possibbli ssieħbu ma’ attività oħra, imma tajjeb li jinstab ftit ħin għad-daħq għax hawn dwejjaq biżżejjed fid-dinja u ftit daħq ma jagħmilx ħsara anzi skont Madre Tereża dan huwa l-mużika tar-ruħ.

Il-qaddisa tkompli tgħidlina nsibu ħin għal-logħob. Il-logħob ma huwiex ħala ta’ ħin imma huwa mogħdija ta’ żmien. Ħin għal delizju jew passatemp jgħin lill-bniedem jirrikera ruħu, jerġa’ jiġi maħluq – ri kreat! Li tħobb u li tkun maħbub ukoll huma ħwejjeġ importanti. Ma hemmx sitwazzjoni aqwa milli bniedem iħobb u jħossu maħbub. Il-bniedem maħluq biex iħobb u jkun maħbub. Hemm diversi tipi ta’ mħabba. Sfortunatament illum anke l-imħabba donnha nbiddlet u saret biss tirreferi għal imħabba karnali, imma l-imħabba mhux hekk biss. L-imħabba hija l-altruiżmu, jiġifieri l-kuntrarju tal-egoiżmu. Madre Terza tgħidilna li ma għandniex naħlu l-jum fl-egoiżmu. Issemmilna wkoll il-ħbiberija li timxi id f’id mal-imħabba.

Ix-xogħol jokkupalna parti kbira tal-jum. Aħna ngħidu li x-xogħol huwa salmura tal-ġisem, bħalma l-melħ tas-salmura kien jippreseva l-ikel hekk ix-xogħol iżomm lill-ġisem attiv. L-għass huwa l-għadu tal-ġisem. Il-qaddisa ta’ Kalkutta ssemmi wkoll il-qari, ħaġa li llum naqset ħafna. Qabel konna naqraw ħafna aktar mil-lum. Rumanz kien ikun fih mijiet ta’ paġni, illum jekk trid li ktieb jinqara tiktibx aktar minn mitt paġna. Għax ma fadlilniex ħin! Fl-aħħar hija tgħidilna nsibu ħin għall-karità. Nemmen li llum l-akbar karità hija li ssib ħin għal xi ħadd, li tagħti ftit attenzjoni li min għandu bżonnha. Din tista’ tkun l-akbar karità li nistgħu nagħmlu

Sibt ħin taqra dan li ktibt jien, sib ħin għalik ukoll!

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon 24 ta' Frar 2018

Żwiemel

L-artiklu tiegħi li deher f’dan il-ġurnal xi ftit ġimgħat ilu bl-isem “Żiemel” (27 ta’ Jannar 2018) kellu ftit reazzjonijiet mhux ħażin. Kien hemm min jew biex jiġbidli l-attenzjoni jew biex jiġbidli saqajja, staqsieni jekk hemmx qaddisin oħra minbarra San Ġorġ, San Martin u San Pawl li l-ikonografija tagħhom turihom rekbin iż-żiemel. B’din il-mistoqsija ġieni l-ħsieb li naqsam magħkom xi tagħrif dwar xi qaddisin li ġieli narawhom impittrin jew skulturati fuq iż-żiemel. Xi wħud minn dawn il-qaddisin għad li nafu dwarhom ma aħniex imdorrijin narawhom fuq dahar iż-żiemel.

Il-Madonna ta’ Milizie u San Duminku

Il-Madonna ta' Milizie

Fil-gżira ġara tagħna, Sqallija, sewwasew fir-raħal ta’ Scicli nsibu d-devozzjoni lejn dik li tissejjaħ Madonna delle Milizie. Ix-xbieha ta’ din il-Madonna tidher riekba fuq dahar ta’ żiemel, b’xabla f’idejha u taħt iż-żiemel jidhru t-Torok. Din il-qima bdiet fl-1091 meta t-Torok, bil-għan li jmiddu saqajhom fl-Ewropa, attakkaw lil Sqallija mix-xatt ta’ Donnalucata qrib Scicli. It-tradizzjoni tgħid li l-poplu ta’ Scicli talab bil-qalb l-interċessjoni tal-Madonna u din dehret liebsa ta’ gwerriera riekba żiemel. Hija ssieltet mat-Torok f’post jismu Contrada Milizie u keċċiethom lura lejn il-baħar. B’hekk Sqallija nħelset minn attakk tat-Torok. Din l-istorja nsibuha fi ktieb tal-memorji li jissejjaħ Codici Siciliani iżda ma jgħidx li l-Madonna dehret fuq żiemel iżda fuq sħaba. Hi x’inhi, illum il-Madonna ta’ Milizie dejjem tidher fuq dahar iż-żiemel u forsi din hija d-devozzjoni Marjana waħdanija li naraw il-Madonna fuq żiemel. Ta’ kull sena fl-aħħar Sibt ta’ Mejju ssir il-festa ta’ din il-Madonna ġewwa Scicli.

San Duminku ta' Augusta

Fi Sqallija wkoll insibu storja li tixbah ħafna lil din li għadna kif irrakkuntajna imma minflok il-Madonna l-protagonist huwa San Duminku ta’ Gużman. Ġewwa Augusta, fil-provinċja ta’ Siracusa jingħad li deher San Duminku fuq żiemel jiġġieled mat-torok li kienu qed jattakkaw lil Sqallija fl-24 ta’ Mejju tas-sena 1594. Tajjeb ngħidu li fl-24 ta’ Mejju tkun iffesteġġjata l-festa tat-translazzjoni ta’ San Duminku u tajjeb ngħidu wkoll li Augusta għandha lil dan il-qaddis bħala patrun. Kien f’jum il-festa ta’ dan il-qaddis li t-Torok attakkaw l-inħawi ta’ Siracusa u San Duminku deher fuq żiemel ikeċċi lit-Torok mill-ġżira. Sal-lum għadha ssir il-festa ta’ dan il-qaddis kull 24 ta’ Mejju.

San Teodoru u San Vitor

Dawn huma żewġ qaddisin li faċli nitfixkluhom jew bejniethom jew inkella ma’ San Ġorġ għaliex it-tnejn li huma spiss jidhru fuq żiemel qed joqtlu dragun. Dan ma jfissirx li dejjem narawhom fuq żiemel, ġieli naraw xbihat tagħhom bla bhima.

Toedoru ta’ Amasea kien suldat Ruman Nisrani li ftit li xejn nafu dwaru. Huwa ħa l-martirju fis-sena 306. Amasea, il-belt ta’ dan Teodoru llum tinsab fit-Turkija. Bħal bosta martri oħra ta’ dik l-epoka, insibu xi kitbiet dwar il-martijrju tiegħu imma tagħrif konkret huwa skars għal kollox. San Teodoru huwa meqjum aktar mill-Knisja Ortodossa milli minn dik Rumana. Il-festa tiegħu tkun iċċelebrata nhar is-17 ta’ Frar. Xbieha ta’ dan il-qaddis tidher fuq kolonna għolja li nsibu fi pjazza San Mark ġewwa Venezja. Dan jidher wieqaf fuq id-dragun u bosta minn dawk li jżuru Venezja jaħsbu li huwa San Ġorġ.

Munita li turi lil San Vitor ta' Marsilja

San Vitor jingħad li kien suldat Ruman ġewwa Marsilja fi Franza. Huwa caħad il-qima lill-allat foloz u ħaddan il-fidi Nisranija. Ħa l-martirju fis-sena 290 jew qrib din is-sena għaliex ma riedx jaħraq inċens quddiem l-alla Ruman Ġuno. L-Imperatur ordna li Vitor jingħata l-martirju billi jgħaddulu minn fuqu ġebla kbira imma din il-ġebla nqasmet meta messet ma’ Vitor għalhekk ħarġet l-ordni biex tinqata’ ras dan is-suldat. Ftit snin wara mewtu, ġewwa Marsilja nfetaħ monasteru li ssejjaħ għal dan il-qaddis. Dan il-monasteru nbena qrib il-qabar bil-fdalijiet ta’ dan il-qaddis u għalhekk issejjaħ għalih. Sal-lum wieħed għadu jista’ jżur l-abazija ta’ San Vitor ġewwa Marsilja. Mal-ħajt ta’ barra wieħed jista’ jara xbieha ta’ dan il-qaddis fuq iż-żiemel jissielet mad-dragun. Il-festa ta’ dan il-qaddis martri ssir fil-21 ta’ Lulju.

Hawn rajna żewġ qaddisin fuq iż-żiemel li joqtlu d-dragun. Ix-xbieha taż-żiemel turi li dawn kienu suldati. Fil-fatt anke fiż-żewġ każi li semmejna aktar il fuq, meta l-Madonna u San Duminku dehru fuq dahar iż-żiemel, dehru hekk għax kienu sejrin għall-ġlied. Id-dragun huwa xbieha tal-oppressjoni jew l-oppressur tal-fidi Nisranija. Tajjeb ngħidu li San Vitor huwa l-qaddis patrun ta’ Tallinn, il-belt kapitlai tal-Estonja. Kurjuża l-biċċa kif minn Marsilja spiċċa Tallinn, povru żiemel min jaf kif ħelbu!!!

Dawn huma biss erba’ qaddisin li x-xbieha tagħhom ġieli narawha fuq iż-żiemel. Hemm oħrajn li forsi qatt ma smajna bihom. Il quddiem naraw jekk ngħidux xi ħaġa dwarhom ukoll

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon 17 ta' Frar 2018

Porto Salvo

Għandu mnejn li dan l-isem ma tantx huwa familjari magħna l-Maltin, biss dan ma jfissirx li ma għandux rabta ma’ pajjiżna. Il-knisja fil-Belt Valletta li kulħadd isejħilha ta’ San Duminku hija ddedikata lill-Madonna tal-Portu Salvu u San Duminku. Ġewwa l-Isla mbagħad insibu knisja oħra iddedikata lill-Madonna taħt dan it-titlu, imma hawn ukoll, din hija aktar magħrufa bħala San Filippu.

Oriġini

Id-devozzjoni lejn il-Maodnna tal-Porto Salvo nsibuha f’bosta bliet qrib il-baħar jew aħjar qrib xi port. Għalhekk f’Malta iż-żewġ knejjes li jġibu dan l-isem insibuhom fil-konfini tal-port il-Kbir. Dan it-tilu ngħata lill-Madonna mill-baħrin li kienu jbaħħru fuq xwieni tal-injam, neqsin minn kull tagħmir sofostikat li nsibu f’idejn il-baħħara tal-lum. It-tama waħdanija ta’ dawn il-baħrin għalhekk dejjem kienet f’Marija. Din id-devozzjoni daħlet sewwa u nsibuha mifruxa nistgħu ngħidu max-xatt tal-Mediterran kollu, mill-Portugall sal-Italja.

Belt ġdida – knisja ġdida

Il-knisja ta' Porto Salvo u San Duminku fil-Belt

Meta l-Kavallieri ta’ San Ġwann li kienu jmexxu pajjiżna, iddeċidew li jibnu belt ġdida, ħasbu wkoll biex jagħtu bċejjeċ ta’ art biex fuqhom jinbnew il-knejjes. Fl-1569 xi patrijiet Dumnikani mill-kunvent tal-Birgu waqqfu dar f’din il-belt ġdida. Tawha l-isem tal-Madonna tal-Portu Salvu. Mad-dar kellhom daqsxejn ta’ kappella li kienet frekwentata ħafna mill-baħħara, forsi minħabba d-devozzjoni tagħhom lejn il-Madonna taħt dan it-titlu. Għalhekk il-patrijiet ħasbu li jkabbru kemm darhom kif ukoll il-knisja. Huma talbu post fejn ikunu jistgħu jibnu kunvent u knisja li tixraq għal din il-belt. L-art li fuqha dawn il-patrijiet bdew jibnu l-knisja tagħhom ingħatat mill-Gran Mastru Pietro del Monte. Intgħażel l-arkitett Malti Ġlormu Cassar biex jippjanta l-knisja. L-ewwel ġebla tal-knisja tbierket u poġġiet f’postha nhar id-19 ta’ April tas-sena 1571. Ftit xhur wara, sewwasew fit-2 ta’ Lulju tal-istess sena il-Papa Piju V, papa li għen bil-kbir għall-bini tal-Belt Valletta, ħareġ bolla li biha waqqaf lil din il-knisja bħala parroċċa.

Xi ftit inkwiet ukoll

It-twaqqif ta’ din il-parroċċa ġdida ma kienx kollu ward u zahar. Il-Kappillan ta’ Ħal Qormi, Dun Marjanu Briffa, xejn ma ħa gost li parti kbira mill-parroċċa tiegħu kienet sejra titneħħa minn taħt idejh. Ma ninsewx li sa dak iż-żmien l-Għolja Xibberras kienet tagħmel mal-parroċċa ta’ San Ġorġ. Ma ninsewx lanqas li ftit snin qabel dan li qed insemmu, il-kappillan ta’ din il-parroċċa, Dun Gianello Cilia, kien maqtul mit-Torok waqt li kien qed jassisti lis-suldati Maltin ġewwa l-Forti Sant Iermu waqt l-Assedju l-Kbir. Ħasra li eroj u martri bħal dan huwa minsi għal kollox!

Minkejja l-oppożizzjoni ta’ Dun Marjanu, il-parroċċa l-ġdida twaqqfet u baqgħet hemm. Tajjeb ngħidu li din kienet l-ewwel parroċċa u l-unika f’Malta, immexxija mill-patrijiet u baqgħet hekk għal aktar minn mitt sena. (It-tieni parroċċa afdata f’idejn ir-reliġjużi kienet dik ta’ San Pawl il-Baħar fl-1905)

Inkwiet ieħor kien jirrigwarda l-bini ta’ din il-knisja. Minħabba ħsara li kkawża terrimot din il-knisja kellha tingħalaq, tinħatt u tinbena mill-ġdid. Il-knisja infetħet mill-ġdid fl-1815. Fl-1816 din il-knisja ġiet mogħtija t-titlu ta’ bażilika minuri, l-ewwel knisja f’Malta li ngħatat dan it-titlu.

Arti

Żgur li malli wieħed iżur din il-knisja jinduna bis-sbuħija artistika tagħha. Jekk wieħed imur iżurha u jdur dawra fiha jkun jista’ jammira bosta opri ta’ artisti kbar bħalma huwa Pietru Pawl Caruana, Giuseppe Calì, Ramiro Calì, Ġużeppi Hyzler u oħrajn. Biss l-arti li fiha din il-bażilika ma hijiex biss pittura, fiha naraw opri artistiċi ta’ skultura fil-ġebla, bronz kif ukoll bosta xogħol fil-fidda. Jekk wieħed iżur il-knisja fil-jiem tal-festa li ssir lil San Duminku fil-bidu ta’ Awwissu, dan ikun jista’ japprezza bosta opri oħrajn li matul is-sena ma jkunux armati fil-knisja.

L-Isqof Portelli

Ma jistax jonqos li wieħed isemmi l-istatwa titulari ta’ San Duminku. Din l-istatwa tal-injam hemm min jgħid li bdiet tinħadem minn Melchiore Gafà imma ma laħaqx lestiha minħabba l-mewt għal għarrieda ta’ dan l-artist Malti. Din l-istatwa tissemma għall-ewwel darba fl-atti tal-kunvent tal-patrijiet Dumnikani tal-Belt fl-1687. Wieħed jintebaħ mill-ewwel li din il-bażilika hija miksija bl-irħam. Jingħad li l-ewwel parti ta’ dan l-irħam sar minn l-Isqof Awiljarju ta’ Malta, Mons Anġlu Portelli wara li kien rebaħ somma ta’ flus f’lotterija.

Tajjeb insemmu wkoll is-sett qniepen li bihom hija mogħnija din il-knisja. Dan is-sett huwa maħdum mid-ditta Taylor tal-Ingilterra u sar fis-sena 1949. Wieħed jiskanta bil-ġmiel ta’ leħen dan is-sett, l-aktar mit-toroq ta’ qrib il-knisja.

Illum tajna ħarsa ħafifa lejn waħda mill-knejjes sbieħ li bihom hija mimlija l-belt kapitali ta’ pajjiżna, il-Belt Valletta, il-Belt Kapitali Ewropeja tal-Kultura għal din is-sena. Hemm bosta oħrajn li bil-mod il-mod nippruvaw ngħidu xi ħaġa dwarhom ukoll.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon - 10 ta' Frar 2018

Sant’ Agata

Hekk kif jintemm ix-xahar ta’ Jannar bosta Maltin saru jfittxu li jitilgħu sa Catania fi Sqallija għall-festa ta’ Sant’ Agata, fejn issirlha festa mill-akbar. Imma kemm hemm minna li jafu xi ħaġa dwar din il-qaddisa u l-kult tagħha?

Il-qaddisa

Sant'Agata

Agata kienet xebba minn Sqallija, sewwasew minn San Giovanni Galermo, kwartier tal-belt ta’ Catania. Jingħad li għexet fl-ewwel nofs tat-tielet seklu u ħadet il-martirju waqt it-tmexxija tal-Prokonslu Quinziano fis-sena 251 meta kienet għaddejja l-persekuzzjoni tal-Imperatur Decju.

Jingħad li l-familja ta’ Agata kienet waħda għanja li ħaddnet il-fidi ta’ Kristu u baqgħet soda fiha anke quddiem it-theddida tal-mewt. Ix-xebba Agata, ta’ inqas minn għoxrin sena ħadet il-martirju billi nqatgħalha sidirha barra.

Sena wara l-martirju bdiet id-devozzjoni lejha u minħabba l-qima kbira li kellha, il-fdalijiet tagħha kienu meħudin Kostantinopli. Fis-17 ta’ Awwissu tas-sena 1126 il-fdalijiet tagħha reġgħu ttieħdu lura f’Catania, il-belt li ratha titwieled u tieħu l-martiju.

Rabtiet ma’ Malta

It-tradizzjoni tgħid li Agata kienet ġiet Malta biex taħrab mill-ħruxija tal-peresekuzzjoni. Fil-fatt hija waħda mill-qaddisin patruni tal-Arċidjoċesi ta’ Malta. Xbieha tagħha nsibuha minquxa fil-ġebel fuq in-naħa ta’ ġewwa tal-bieb ewlieni tal-belt l-antika ta’ Malta, l-Imdina. Hemmhekk din il-qaddisa tidher ma’ San Pawl u San Publiju, Isqof ta’ Malta, li huma wkoll patruni tagħna.

Il-kappella u d-daħal tal-katakombi ta' Sant' Agata fir-Rabat

Ġewwa l-iswar tal-Imdina insibu kappella ddedikata lil din il-qaddisa.  Fir-Rabat ta’ Malta insibu żewġ kappelli li għandhom lil din il-qddisa bħala titulari tagħhom; waħda fil-katakombi li jġibu l-isem tal-qaddisa u oħra sewwasew fuq dawn l-istess katakombi. Kappella oħra ta’ Sant Agata nsibuha fl-inħawi ta’ Bubaqra lejn iż-Żurrieq.

Forsi ftit huma dawk li jafu li t-torri li nsibu hekk kif inħallu l-bajja tal-Għadira u nibdew nersqu lejn il-Marfa, dak li kulħadd isejjaħli t-Torri l-Aħmar, ismu propja huwa t-Torri ta’ Sant’ Agata.

Billi l-Kulleġġ Missjunarju ta’ San Pawl jinsab mal-kappella ta’ din il-qaddisa ġewwa r-Rabat, bosta jsejħulu bl-isem ta’ Sant’ Agata. Biex ngħidu d-dritt id-dar ċentrali (mother house) tas-Soċjetà Missjunaraja ta’ San Pawl li tmexxi dan il-kulleġġ jisimha Sant’ Agata wkoll.

Dawn huma xi wud mir-rabtiet li nsibu f’pajjiżna ma’ din il-qaddisa.

F’Catania

Catania fil-festa ta' Sant' Agata

Il-festi fil-gżira ta’ Sqallija jixbħu xi ftit jew wisq lil dawk tagħna, jew forsi jkun aħjar jekk ngħidu li l-festi tagħna għandhom l-għeruq tagħhom f’dawk Sqallin. Fil-bidu ta’ Frar Catania tilbes il-libsa festiva biex tfakkar lil din bintha. Dwal, nar, fratelli, purċissjonijiet, daqq u l-kumplament. Ma’ dan kollu jingħaqdu nies mhux biss minn kull parti ta’ Sqallija kif ukoll mill-Italja imma bosta turisti minn kull parti tad-dinja. Pajjiżna mhux eċċezzjoni anzi nistgħu ngħidu li jkun hemm numru kbir ta’ Maltin għax għalina hija faċli iżjed minn ħaddieħor biex naslu Catania.

Il-festi jisvolġu bejn it-3 u l-5 ta’ Frar. Fl-ewwel jum kemm l-awtoritajiet ċivili kif ukoll iċ-ċittadini u turisti jingħaqdu f’purċissjoni għall-għotja tax-xemgħat. Il-jum jintemm bi spettaklu pirotekniku mill-isbaħ. L-għada filgħodu ssir quddiesa u wara jinħareġ il-bust tal-qaddisa li jkun ilu sena msakkar. Dan jinġarr madwar il-belt kollha; purċissjoni li tibda filgħodu u tintemm tard ħafna filgħaxija. F’jum il-festa kulħadd jattendi għall-quddiesa li ssir fil-Katidral iddedikat lill-qaddisa. Din il-quddiesa titqaddes mill-Isqfijiet Sqallin kollha u magħhom jingħaqdu numru kbir ta’ saċerdoti, sqallin kif ukoll barranin. Wara terġa’ ssir purċissjoni oħra bl-istatwa ta’ Sant Agata, mhux twila daqs dik tal-jum ta’ qabel, imma lanqas nistgħu ngħidu li tkun qasira.

Festa oħra lil Sant’ Agata terġa’ ssir f’Awwissu biex jitfakkar meta reġgħu nġiebu lura l-fdalijiet tal-qaddisa minn Kostantinopli, imma din il-festa hija waħda żgħira ħdejn dik ta’ Frar.

Għajn ta’ għajnuna

Il-festa ta’ Sant’ Agata tiġġenera bosta kummerċ fil-belt ta’ Catania. Il-lukandi tista’ tgħid ikunu mimlijin kollha. In-numru kbir ta’ turisti jew pellegrini, għidilhom li trid, iridu jieklu u għalhekk mal-lukandi jgawdu wkoll il-ħwienet tal-ikel. Imorru tajjeb ukoll il-ħwienet tas-souvenirs, ix-xufiera tat-taxi, il-bejjiegħa tal-monti u min jaf min aktar. Insomma l-festa ta’ Sant’ Agata iġġib il-ġid għan-nies ta’ Catania. Dan il-perjodu huwa meqjuż bħala “Peak season” u anke l-prezzijiet tal-lukandi u tal-biljetti tal-ajru jkunu ogħla minn dawk ta’ ġimgħat oħra matul ix-xitwa.

Żjara Catania għal Sant’ Agata żgur tibqa’ tiftakarha għax hija festa mħallta b’kollox, fidi, kultura, arti u dak kollu li jagħmel festa. Ta’ min iżurha xi darba!

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon -  3 ta' Frar 2018