Min fuq u min isfel

Għandi waħda qariba tiegħi li toqgħod Marsilja. Hija toqgħod ġo flat fir-raba’ sular. Dejjem hemm kienet toqgħod u ma tridx tibdel darha u tinżel fis-sular ta’ isfel. Xjaħet u baqgħet titla’ u tinżel erba’ sulari taraġ għax fil-flats tagħha ma hemmx lift. Tgħidlek li aħjar tigranfa mal-ħadid tat-taraġ u titla’ dak it-taraġ kollu milli jkollha n-nies fuqha. Imbagħad hemm oħrajn li lanqas joħolmu li darhom ma tkunx fis-sular ta’ isfel. Sewwa jgħid il-qawl Malti li Il-baqra tinbiegħ kollha, u mnalla huwa hekk  għax nifrankaw ħafna nkwiet. Mhux qiegħed ngħid fejn hu l-aħjar. Biex tkun taf fejn l-aħjar staqsi lil xi kappillan li jkun qieħged ibierek xi housing estate. Malajr jgħidlek kemm kien ikun aħjar li kieku d-djar kollha kellhom ikunu fis-sular ta’ isfel.

Min jikmanda

Fid-dinja ta’ madwarna, fin-natura,  wkoll insibu lil min hu fuq u lil min hu fuq in-naħa ta’ isfel. L-iljun jikmanda l-ġungla imma l-bniedem kapaċi jrażżnu. U l-bniedem ukoll jista’ jkun fuq u jista’ jkun isfel. Hemm min jikmanda u hemm min ikun kmandat. Hemm l-imgħallem u hemm il-lavrant. Hemm ir-re u hemm is-sudditu, hemm il-gvern u hemm iċ-ċittadin. B’hekk tkun tista’ tirrenja l-armonija fid-dinja. Jinqala’ l-inkwiet meta min hu isfel jipprova jitla’ fuq bla ma jkun jistħoqqlu jew meta ta’ fuq ma jkunx irid jċedi postu għal ħaddieħor meta jkun il-waqt. Sfortunatament fid-dinja tal-bnedmin smajna u għadna nisimgħu b’ bosta każi ta’ konflitti bejn ta’ fuq u ta’ isfel. Fid-dinja tal-annimali li ma jirraġunawx din il-ħaġa qatt ma smajna biha.

Jien fuq u l-oħrajn isfel

Dan il-ħsieb ta’ fuq u ta’ isfel ġie f’ moħħi waqt li kont qiegħed niċċelebra il-quddiesa solenni tal-festa ta’ San Ġorġ ta’ Ħal Qormi fi tmiem Ġunju li għadda. Waqt din il-quddiesa il-bieb prinċipali tal-knisja kien imbexxaq u b’hekk minn fuq l-altar stajt nara x’ kien qiegħed iseħħ barra, taħt iz-zuntier. F’ ħin minnhom bdejt nara għadd ta’ armar tal-marċ għaddej. Umbrella kbira, bnadar u nsomma apparat ieħor tal-briju flimkien mal-bandisti u l-istrumenti tagħhom. U bejni u bejn ruħi għidt: “ Jien qiegħed hawn fuq l-altar u dawn iż-zgħażagħ qegħdin hemm isfel taħt iz-zuntier. Fuq u taħt. Jekk hemm wieħed jew waħda biss minn dawn iż-żgħażagħ li ma semax quddiesa biex iqaddes jew tqaddes dan il-jum ta’ festa, ikollhom raġun dawk li joħduha kontra l-festi meta jgħidu li l-festi tagħna saru festivals ta’ paganeżmu. X’sens fiha li tiċċelebra festa bla ma tersaq lejn il-knisja biex tipparteċipa fil-liturġija?

 M’iniex nistenna li kulħadd jattendi għall-quddiesa solenni li ssir f’ nhar il-festa filgħodu, imma nafu li din ma tkunx l-unika quddiesa dakinahr. Qabilha jew warajha jkun hemm quddies ieħor. Min ma jismax quddies u jmur jiċċelebra fil-marċ tal-festa jkun mhux biss baqa’ isfel imma jkun niżel taħt il-livell normali. Għax il-festi wara kollox huma festi reliġjużi, jekk neliminaw l-ambjent reliġjuż minnhom ma jibqgħux verament festi imma jsiru festivals.

Jien isfel u l-oħrajn fuq

Fit-3 ta’ Lulju mort il-konkatidral ta’ San Ġwann għall-ordinazzjoni saċerdotali ta’ 9 żgħażagħ. Inzerta wkoll l-anniversarju tal-ordinazzjoni saċerdotali tiegħi. Din id-darba jien kont isfel fil-korsija ma’ bosta saċerdoti oħra u dawk li kienu sejrin ikunu ordnati kienu fuq l-altar. Tlieta minnhom ilni nafhom snin twal, wieħed minnhom niftakru tifel isegwi l-kors tat-teologija l-INSERM ir-Rabat. Fil-pawsa konna niġru ġirja biex nieħdu te u żewġ pastizzi minn ħdejn il-villa Rumana, wara konna nkomplu l-lectures. Imbgħad ma’ dawn it-tlieta kien hemm ieħor li sirt nafu kemm ilni ngħix Ruma. Tista’ tgħid konna ġirien, hu jgħix fuq naħa u jien fuq oħra tal-kolonnat ta’ Pjazza San Pietru. Il-ħamsa l-oħra kien hemm min kont nafu minn wiċċu u kien hemm minn ma kontx nafu. Dakinhar kienu kollha fuq l-altar biex jissieħbu fl-ordni tal-presbiterat. Minn hawn insellem lil Glen, Stephen, Bernard, Leonard, Charlon, Josef, Terance, Christopher u Ruben u nawguralhom ħafna ħidma hawn isfel b’ risq Dak ta’ hemm fuq.

U ħsibt kemm Alla li jinsab hemm fuq ma jinsiex lill-Knisja tiegħu li tinsab hawn isfel. Ftakart meta kont jien fil-post li kienu dawn iż-żgħażagħ. Ftakart ukoll li mill-grupp li konna ġejna ordnati, il-Mulej kien sejjaħ għal għandu wieħed minna. Wieħed minna ma baqgħax iktar hawn isfel imma mar jiltaqa’ mal-Ħallieq hemm fuq.

Skont ir-riħ

U la bdejt b’ fuq u isfel ma nistax ma nsemmix li din is-sena ma tantx nistgħu ngorru bir-riħ isfel. Sal-aħħar ġimgħa ta’ Ġunju kien riħ fuq u anke fil-bidu ta’ Lulju ma tantx qtajna nifisna bis-sħana li normalment tagħmel f’ dan iż-żmien tas-sena. Madanakollu qrajt li Ġunju ta’ din is-sena kien iktar sħun mis-soltu. Forsi veru imma jiddependi mir-riħ, riħ fuq itaffi l-qilla tas-sħana. Għax iIr-riħ ukoll daqqa jkun fuq u daqqa jkun isfel, daqqa sħana li tħallik bla nifs u daqqa tkun ftit żiffa li thennik.

Donnu kollox għandu ’l fuq u ’l isfel tiegħu minbarra qaribti li ma ttihiex miljun ewro u tibdel darha mis-sular ta’ fuq nett ma’ dar fis-sular ta’ isfel!

Fr Reno Muscat OP

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon tat-18 ta' Lulju 2013.