venerdì 23 dicembre 2022

Is-siġra tal-Milied

Illum il-ġurnata tant drajna li matul il-festi tal-Milied narmaw is-siġra li għandu mnejn lanqas biss qatt jgħaddi minn moħħna li din id-drawwa ma kinitx minn dejjem. Aktarx li bħala siġra tintuża xi waħda taż-żnuber, ċipressa jew arżnu jew prinjola. Billi pajjiżna huwa nieqes sew mis-siġar, aħna nużaw siġra artifiċċjali, aktarx tal-plastik. Ejjew naraw xi ftit storja u kurżitajiet dwar din is-siġra li llum sirna narawha kullimkien f’dawn iż-żminijiet.

Storja

Meta l-ewwel Insara waslu fit-Tramuntana tal- Ewropa , sabu li l-abitanti ta’ dawk l-inħawi kienu jiċċelebraw it-twelid ta’ Frey , alla tax-Xemx u tal-fertilità, billi jżejnu siġra f’data qrib il -Milied Kristjan tal-lum . Din is-siġra kienet tissimbolizza s-siġra tal-Univers, imsejħa Yggdrasil, li fuq nett tagħha kien ikun hemm Asgard li hija d-dar tal-allat u Valhalla li kien meqjus bħala l-palazz ta’ Odin, alla prinċipali fil-mitoloġija ta’ dawk il-popli. Fl-għeruq l-aktar fondi kien hemm Helheim li tfisser is-saltna tal-mejtin. Aktar tard, bl-evanġelizazzjoni ta’ dawn il-pajjiżi, l-Insara ħadu l-idea tas-siġra biex jiċċelebraw it-twelid ta' Kristu, iżda biddlu kompletament it-tifsira.

San Bonifaċju 
Jingħad li San Bonifaċju, li għex bejn is-snin 680 u 754, meqjus bħala l-evanġelizzatur tal-Ġermanja , ħa mannara u qata’ siġra li tirrappreżenta lil Yggdrasil, u minflokha ħawwel siġra tal-arżnu , li minħabba li din tħaddar is-sena kollha , issimbolizzat l-imħabba ta' Alla. Huwa żejjinha bit-tuffieħ u xemgħat. It-tuffieħ kien jissimbolizza d-dnub oriġinali u t-tentazzjonijiet, filwaqt li x-xemgħat kienu jirrappreżentaw id-dawl ta’ Ġesù Kristu bħala d-dawl tad-dinja. Hekk kif għadda ż-żmien, it-tuffieħ u x-xemgħat ġew mibdulina fi blalen, f’dwal, u dekorazzjonijiet oħra.

Aktar tard, ġiet miżjuda t-tradizzjoni tat-tqegħid tar-rigali għat-tfal taħt is-siġra, mibgħuta minn San Nikola jew magħruf ukoll bħala Santa Klaws jew Father Christmas jew mis-slaten maġi , skont id-drawwiet taż-żona fejn tkun tinsab.

Is-siġra tal-Milied fl-Ewropa

Jista’ jkun li l-ewwel siġra tal-Milied, kif inhi magħrufa u kif narawha llum, twieldet, biex ngħidu hekk, fil- Ġermanja , fejn wara kollox faqqset l-idea tas-siġra għall-ewwel darba. Aktarx li dan seħħ fis-seklu ħmistax  u b’hekk beda t-tixrid ta’ din id-drawwa. Waslet il- Finlandja fl-1800 , filwaqt dehret għall-ewwel darba fl- Ingilterra fl-1829. Sewwasew fl- 1841 ġewwa l-kastell irjali ta’ Windsor dehret l-ewwel siġra tal-Milied. Din intramat mill-Prinċep Albert, ir-raġel tar-Reġina Vittoria. Għandna nifhmu li f’pajjiżna ma damitx ma daħlet wisq wara l-Ingliterra għax billi konna kolonja Brittanika, kien hawn bosta Ngliżi jgħixu Malta u bla dubju ġabu din id-drawwa magħhom ukoll. Fil-Boemja u l-Moravja ġiet introdotta mill-Ġermanja, għalkemm fit-tieni nofs tas-seklu dsatax kien hemm moviment kontra s-siġra tal-Milied, iżda din id-drawwa ma nqerditx.

Fil-bidu tas -seklu sbatax is-siġra tal-Milied bdiet tiġi adottata ftit ftit min-nobbli Ewropej: il-Prinċipessa Henriette de Nassau-Weilbourg introduċiet is-siġra tal-Milied fil-palazz ta’ Vjenna fl-1816; id- Dukessa ta’ Orléans, ta’ oriġini Ġermaniża u l-kunjata tar-Re Louis-Philippe, u magħha l-Prinċipessa Hélène ta’ Mecklenburg-Schwerin, introduċewha fost l-aristokrazija ta’ Franza fl-1837 u popolarizzaw din id-drawwa Ġermaniża fost il-bourgeoisie Franċiża.

Id-drawwa tat-tiżjin ta' siġra fil-Milied fid-djar Spanjoli ġiet introdotta fl-1870 minn prinċipessa ta' oriġini Russa li kien jisimha Sofía Troubetzkoy , li wara li romlot mid-Duka ta' Morny iżżewġet lil aristokratiku Spanjol. Jidher li l-ewwel darba li tqiegħdet siġra tal-Milied fi Spanja kienet f'Madrid, fil-Milied tas-sena li semmejna diġà. Din kienet tinsab fil- palazz ta' Alcañices.

Fl-Italja, l-ewwel li ramat siġra tal-Milied kienet ir-Reġina Margherita fit-tieni nofs tas-seklu dsatax fil-Quirinale fil-belt ta’ Ruma. Id-drawwa malajr infirxet mal-pajjiż kollu. Ikollna nammettu li  s-siġra tal-Milied hija waħda mill-ftit tradizzjonijiet barranin li daħlu u qabdu sewwa fl-Italja.

Il-kolonisti Ewropej ħadu magħhom din id-drawwa lejn il-kolonji tagħhom fl-Amerika ta’ Fuq u għalhekk din ma damitx ma bdiet issir popolari ma’ dawn il-popli wkoll.

Illum


Minkejja li s-siġra tibqa’ dejjem siġra, illum bdejna naraw bosta ideat differenti. Siġar tal-Milied tal-ħġieġ, tal-injam jew materjali oħra. Kulħadd jipprova jivvinta u joħloq. Pereżempju rajna anke f’pajjiżna, siġar tal-Milied maħdumin bis-suf jew minn flieken tal-ilma tal-plastik.

Illum anke fil-knejjes sirna naraw siġar tal-Milied, minkejja li sa ftit għexieren ta’ snin ilu din kienet meqjusa bħala drawwa Protestanta. Ilum hawn min jagħti din it-tifsira lis-siġra tal-Milied: Hija tfakkar is-siġra fil- Ġnien tal-Għeden li mill-frott tagħha kielu Adam u Eva u minn fejn ġie d-dnub oriġinali; u għalhekk ftakar li Ġesù Kristu ġie biex ikun il-Messija mwiegħed għar-rikonċiljazzjoni. Tirrappreżenta wkoll is-siġra tal-Ħajja jew il-ħajja eterna, għax hija tat- tip perenni, li ma tinxifx, dik li bl-Ingliż insejħulha evergreen.

La tkun mal-familja ġewwa darek, qrib is-siġra tal-Milied, ftakar xi storja għandha u x’sinifikat għanda din id-dekorazzjoni li tant hi popolari f’dawn il-festi.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon - 24 ta' Diċembru 2022



Nessun commento:

Posta un commento