Barranin f’pajjiżna

Wieħed mill-argumenti l-aktar jaħarqu li bdew ikunu spiss fuq fomm il-poplu tal-Ewropa huwa dak li jitratta l-imigrazzjoni. F’dawn l-aħħar deċenji rajna fenomenu li qatt ma konna naħsbu dwaru jew nimmaġinaw li għad jiġri f’pajjiżna u fil-bqija tal-Ewropa. Hawn irrid nagħmilha ċara u tonda mill-ewwel li bla ma nidħol f’kontroversji, irridu niddistingwu bejn barrani li jibda jgħix fl-Ewropa, fosthom f’pajjiżna, b’mod regolari u kif titlob il-liġi u barrani li jidħol b’mod klandestin. Hemm liġijiet li għandhom ikunu osservati minn kulħadd.

Xi darba konna aħna migranti

Xena li ma ninsa qatt hija dik ta’ meta ommi u missieri ħaduni magħhom il-Marsa, mingħalija fit-tinda li tissejjaħ “tal-patata” biex naraw lin-nanna, omm ommi, li kienet sejra temegra lejn l-Awstralja flimkien maż-żewġ zijiet iż-żgħar. Kien lejn l-aħħar tas-snin sittin meta l-Maltin kienu għadhom ifittxu xortihom il bogħod minn art twelidhom. Bħan-nanna u bħaz-zijiet kien hemm eluf oħrajn ta’ Maltin li emegraw lejn xi art oħra biex isibu ħajja aħjar. Din ma kinitx storja tal-Maltin biss, imma għaddew minnha bosta Ewropej oħra, fostom il-ġirien tagħna l-Isqallin u t-Taljani tan-naħa ta’ isfel tal-Italja.

Min jaf mal-wasla tagħhom kemm kien hemm min qal l-istess kliem li llum aħna l-Ewropej ngħidu għall-Afrikani u l-Ażjatiċi li jaslu fil-kontinent tagħna. Għax din ħaġa normali, kulħadd jibża’ mit-tibdil l-aktar jekk dan it-tibdil isir għal għarrieda.

Addattament jew le

Maż-żmien l-Ewropej, fil-biċċa l-kbira tagħhom adattaw irwieħom għas-sistemi u d-drawwiet tal-pajjiżi li fihom marru jfittxu xortihom. Biss jekk wieħed joqgħod jaħseb naqra fil-fond jara kemm l-għeruq ta’ dak li jkun mhux faċli li wieħed jitbiegħed wisq minnhom. Ejjew nieħdu eżempju tal-Maltin fl-Awsralja jew il-Kanada jew l-Amerika. Naf żgur li jeżitu għaqdiet ta’ Maltin li jorganizzaw il-festi tal-qaddisin bħalma norganizzawhom aħna l-Maltin jew il-purċissjonijiet tal-Ġimgħa l-Kbira. Żgur li għan-nies ta’ dawn il-pajjiżi dawn ma humiex tradizzjoni għax mhux imdorrijin bihom, biss illum isiru ta’ kull sena.

Dan ma jfissirx li l-Maltin ma addattawx ruħhom għall-pajjiż li bdew jgħixu fih imma ħadu magħhom ukoll id-drawwiet tagħhom u integrawhom fil-pajjiż il-ġdid. Min ma riedx jadatta ruħu kellu jew jgħix ħajja ta’ disprament jew jaqbad it-triq u jerġa’ lura lejn art twelidu. Min qara r-rumanz ta’ Juann Mamo “Ulied in-Nanna Venut fl-Amerka” jifhem sewwa dak li qed ngħid.

Il-folja nqalbet

Illum ma għadhomx l-Ewropej li jemegraw imma l-Ewropa saret il-post fejn tilqa’ bosta persuni minn barra l-kontinent. Imma wara dawn is-snin kollha ta’ nies deħlin fl-Ewropa, kultant bla ebda kontroll, sar xi pjan għalihom?

Ikollna nammettu li ċerti xogħlijiet ma għadhomx isiru mill-Ewropej u allura jkollna ngħidu li mnalla hawn il-barranin. Biss xorta waħda hemm lok fejn il-preżenza ta’ dawn il-persuni tista’ tiġi regolata aħjar. L-ewwel ħaġa li nemmen li għadha ssir hija li jekk barrani jiħġi aċċettat f’pajjiż, dan għadnu jitgħallem l-ilsien tal-post. Illum f’Malta spiċċajna b’nies li jagħtuk servizz, bħal assistenti tal-ħwienet, telephone operators, xufiera u waiters, li lanqas Ingliż ma jitkellmu sewwa. Jien immur spiss l-Italja u nara bosta stranġieri. Dawn kollha jitgħallmu t-Taljan għax inkella ma jimxux il quddiem. Allura f’pajjiżna għaliex le?

Programm

L-idea tiegħi hija li l-pajjiż għandu juża l-ħiliet ta’ dawn il-persuni u jgħallimhom snajja li jkunu ta’ ġid għall-pajjiż li jkunu għażlu li jgħixu fih.

Il-gwerra bejn ir-Russja u l-Ukrajna ġabet lid-dinja fuq sieq waħda. Issa qed nindunaw li l-qamħ li nipproduċu aħna mhux biżżejjed għall-konsum tagħna. Kieku kellu jsir programm li dawn il-barranin jingħataw il-makkinarju u art mhux ikkultivata biex jaħdmuha u jiżirgħuha qamħ ikunu qed jaqilgħu għixien diċenti u jagħtu prodott tant meħtieġ lill-kontinent. Dan huwa eżempju wieħed biss. Hemm oqsma oħra fejn bi ftit għajnuna dawn il-barranin mhux talli ma jkunux piż fuq il-pajjiż anzi jagħtu kontribut siewi.

Razziżmu

Ma tistax tikteb dwar dan l-arġument bla ma ssemmi r-razziżmu. Ir-razziżmu ħafna drabi jitwieled minħabba n-nuqqas ta’ integrazzjoni. Il-Lhud fil-Ġermanja matul it-tieni gwerra dinjija għaddew minn dak li għaddew għax minkejja li kienu Ġermaniżi, twieldu hemm, tgħallmu hemm, ħadmu hemm, ħallsu t-taxxi tal-pajjiż daqs kull ċittadin ieħor, dawn baqgħu maqtugħin għalihom u kienu jidhru bħala sfida lejn il-kumplament tal-poplu. Għalhekk flimkien mat-tagħlim tal-ilsien tal-post irid ikun hemm tagħlim tad-drawwiet u tagħlim tal-kultura għax inkella dak li jkun jibqa’ barrani anke jekk jgħaddu mitt sena minn fuqu. U mal-barrani jinbet ir-razziżmu, aħna u huma, aħna mhux huma u huma mhux aħna meta fl-aħħar mill-aħħar ilkoll ikunu qed jgħidxu flimkien, imma mifrudin.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon - 3 ta' Diċembru 2022