Pjazza San Pietru

 

Forsi l-iktar pjazza popolari fid-dinja!

Jekk hawn pjazza fid-dinja li fil-jiem u l-ġimgħat li ġejjin sejra tkun taħt għajnejn id-dinja kollha hija l-pjazza li nsibu quddiem il-bażilika ta’ San Pietru fil-Vatikan. Din il-pjazza tilqa’ fiha eluf ta’ nies kull nhar ta’ Ħadd sabiex jingħaqdu mal-Papa fir-reċita tal-Angelus. Dan l-avveniment ikun trasmess fuq għadd ta’ stazzjonijiet televiżivi kattoliċi madwar id-dinja kollha. Barra minn hekk f’ din il-pjazza jsiru l-aktar avvenimenti importanti tal-Knisja Kattolika. Fix-xhur meta t-temp ikun jippermetti, l-udjenza ġenerali ta’ nhar ta’ Erbgħa ssir ukoll hawnhekk. B’ dawn l-attivitajiet kollha ma jistax jonqos li din tkun pjazza tabilħaqq popolari madwar id-dinja kollha. Ftit  ġimgħat oħra din il-pjazza sejra tkun  il-palk fejn se jseħħ avveniment mhux tas-soltu; l-għażla ta' Papa ġdid.

L-arkitett tal-pjazza kien Gian Lorenzo Bernini li ħadem fuqha bejn is-snin 1656 u 1667. Il-ħsieb wara din il-pjazza kien li l-akbar numru ta’ nies ikunu jistgħu jaraw lill-Papa jagħti l-barka kemm jekk ikun fil-loġġa tal-bażilika kif ukoll jekk ikun fit-tieqa tal-appartament tiegħu. Il-pjazza hija mdawra minn kollonnat li jagħtik l-impressjoni li huma par dirgħajn qegħdin iħaddnu l-ġemgħa. Il-pjazza għandha għamla ovali, u b’hekk għandha żewġ ċentrijiet. Il-kolonnat huwa magħmul minn erba’ kolonni wara xulxin. B’ kollox insibu 284 kolonna ta’ stil doriku għoljin 13-il metru. Hemm magħhom 88 pilastru u fuq il-kolonnat hemm 140 statwa ta’ qaddisin għoljin ftit aktar minn 3 metri.

Fin-nofs tal-pjazza hemm il-famuż obelisk. Dan oriġinarjament kien qiegħed fiċ-Ċirku ta’ Neruni. L-obelisk huwa twil kwazi ħamsa u għoxrin metru u nofs. Huwa maħdum minn ġebla waħda, jew aħjar irħama waħda, granit aħmar u jiżen madwar 330 tunellata. Taħtu nsibu bażi għolja tmien merti u kwart. Dan kien inġieb mill-Eġittu madwar is-sena 40 W.K. Meta wasal Ruma kien imwaqqaf f’post fejn wara inbniet il-bażilika mill-Imperatur Kostantinu. Kien jinstab fil-ġenb tal-bażilika. Kien jingħad li fil-ponta tal-obelisk kien hemm urna li fiha kien tpoġġa l-irmied ta’ Ġulju Ċesri. Il-Papa Sistu xtaq li dan l-obelisk ma jibqax fil-ġenb tal-bażilika imma jinġarr lejn nofs il-pjazza ta’ quddiemha. Fil-1586 il-perit Domenico Fontana kien imqabbad ix-xogħol diffiċli li jċaqlaq l-obelisk minn postu. Ix-xogħol tal-ġarr dam sejjer sitt xhur. Għat-tniżżil, il-ġarr u t-twaqqif mill-ġdid tal-obelisk ħadmu 907 ħaddiem, 75 żiemel u 40 parank. Fl-10 ta’ Settembru l-obelisk twaqqaf fejn għadna narawh sal-lum. Jingħad li waqt li l-obelisk kien tiela’ fost skiet taqtgħu b’sikkina, instemgħat tidwi l-għajta “Xarrbu l-ħbula!” Kien ċertu baħri Domenico Bresca li intebaħ li l-ħbula kienu sejrin jinqatgħu minħabba l-piż u jekk jixxarbu kienu jissaħħu.  Fis-26 ta’ dak ix-xahar stess kien imbierek u kkonsagrat. Minnflok l-irmiet tal-Imperatur tpoġġiet relikwa tas-salib ta’ Kristu.

Fil-pjazza nsibu wkoll żewġ funtani tal-ilma. Fl-1490 kienet diġa teżisti funtana quddiem il-bażilika l-qadima. Meta Bernini beda jaħdem fuq il-pjazza sab illi din il-funtana ma kienitx fin-nofs u għalhekk bidlilha postha. Jekk illum tħares lejn il-faċċata tal-Vatikan, din il-funtana tiġi fuq il-lemin tiegħek. Il-funtana l-oħra saret fl-1677 u hija eżatt bħall-oħra għajr li l-ewwel waħda ġġib l-arma tal-Papa Pawlu V u t-tieni waħda ġġib l-arma tal-Papa Klement X

L-art ta’ din il-pjazza hija magħmula minn blokki żgħar ta’ lava li jiffurmaw disinn sabiħ jekk wieħed jaraha mill-għoli. Imdawwar mal-obelisk tan-nofs insibu rħamiet li jiffurmaw warda tar-riħ. Hemm ukoll żewġ irħamiet li juru ċ-ċentri tal-pjazza. Peress li l-pjazza hija ovali allura fiha żewġ ċentrijiet. Meta wieħed imur fuq waħda minn dawn l-irħamiet u jħares lejn il-kolonni li jdawru l-pjazza ma jindunax li hemm erba’ kolonni wara xulxin imma jara biss kolonna waħda. Din hija impressjoni li ried joħloq l-arkitett Bernini fil-bini tal-kolonnat. Irħama oħra li hemm fl-art ta’ din il-pjazza hija dik li turi l-arma tal-Papa Ġwanni Pawlu II u d-data b’ numri Rumani tat-13 ta’ Mejju, 1982. Din tfakkar l-attentat fuq ħajjet il-Papa mit-Tork Ali Agca.

Miljuni ta’ pellegrini u turisti jżuru din il-pjazza kull sena, miljuni kbar oħra jarawha spiss fi djarhom permess tax-xandiriet li jsiru kull nhar ta’ Ħadd jew kull meta jkun hemm xi avveniment speċjali. Ix-xahar ta' Marzu sejjer jara attivitajiet bla għadd iseħħu fiha, sejjer jara eluf kbar ta' kattoliċi jistennew id daħna bajda ħierġa miċ-ċumnija tal-kapella sistina, is-sinjal li jidher biss minn din il-pjazza u li jfisser li d-dgħajsa ta' Pietru għandha tmunier ġdid.

Fr. Reno Muscat OP

In-Nazzjon 21 ta' Frar 2013