Min qiegħed jarani?

Fi tfuliti ġieli rajt xi kwadru li fin-naħa ta’ fuq tiegħu kien ikollu mpittra għajn ta’ bniedem. Dejjem qaluli li dik l-għajn kienet tfisser li Alla jarana dejjem inkunu fejn inkunu. Illum dawn il-kwadri donnhom spiċċaw għal kollox għax ilni ma nara wieħed minnhom. Bis-sekularizazzjoni iktar u iktar ma għadniex naraw kwadri ta’ dan it-tip. Illum il-maġġoranza tagħna temmen li Alla jarana l-ħin kollu imma temmen ukoll li mhux Hu biss qiegħed jgħasses fuqna u jaf fejn inkunu. B’dan ma rridx infisser li teżisti xi qawwa sopranaturali oħra imma rrid ngħid li llum jeżistu makkinarji u apparat li jżommna taħt għajnejh, biex ngħidu hekk.

Global Position System

Madwar sitt snin ilu kont qiegħed insuq minn Ruma sa Napli. Miegħi kelli lil Patri Carlos Aspiros Costa, dak iż-żmien Majjistru Ġenerali tad-Dumnikani. Biex ma nintilifx żgur kelli s-sistema tal-Global Position System (GPS). Dan kultant kien javżana li rridu nduru fuq ix-xellug jew il-lemin jew nibqgħu sejrin dritt. Xejn speċjali, xogħol il-GPS. Ħin minnhom il-Ġeneral qal lili u lit-tnejn l-oħra li kienu magħna li llum ikun hemm min qiegħed isegwina bla ma biss aħna nkunu nafu u prova ta’ dan hija is-sistema tal-GPS. Dakinhar qbilt miegħu. Illum naħsibha xort’ oħra.

Is-sistema tal-GPS taħdem billi fl-ispazju għandha 32 satellita. 24 minnhom huma attivi filwaqt li 8 oħra huma riserva. Dawn is-satelliti jinstabu għoxrin elf kilometru l fuq mid-dinja u jagħmlu dawra mad-dinja kull 12-il siegħa. Inkunu fejn inkunu fid-dinja tal-inqas ħames satelliti jolqtuna. Dawn is-satelliti jibgħatu messaġġ lejn id-dinja kull 30 sekonda. Il-messaġġ ikun fih il-ħin li jintbghat u l-pożizzjoni tas-satellita. Il-messaġġi jaslu fid-dinja 18-il sekonda wara. Meta l-apparat li jkollna fil-karozza jirċievi messaġġi minn 4 satelliti jkun jista’ jikkalkula l-pożizzjoni tagħna fid-dinja. Minkejja li s-sistema mhix preċiża mija fil-mija, l-varjazjoni hija biss ta’ ftit metri u aktar il quddiem sejrin ikollna GPS aktar preċiża. B’ din is-sistema bl-ebda mod ma nistgħu ngħidu li dawn is-satelliti jkunu jafu fejn ninsabu aħna iżda bil-kuntrarju, inkunu nafu aħna fejn huma biex imbagħad insibu fejn qegħdin aħna. Forsi jkun hawn min jistaqsi kif il-GPS isiblek it-triq li trid. Din is-sistema ma hijiex tas-satellita imma hija programmata fuq l-apparat li jkollna fil-karozza. F’ dan l-apparat hemm mappa u l-pożizzjoni tagħna fuq din il-mappa tkun aġġornata kull meta jaslu l-messaġġi ġodda mis-satelliti, jiġifieri kull 30 sekonda imma aħna ma nintebħux b’ dan.

Iċ-Ċellulari

Mhux l-istess nistgħu ngħidu għat-telefonija ċellulari. Din is-sistema tkun taf sewwa fejn ninsabu, sewwa sew kontra is-sistema tal-GPS. Din is-sistema tissejjaħ ċellulari għax taħdem biċ-ċellel, jew żoni. Malli jien bil-mowbajl tiegħi nidħol f’ ċella (żona) niġi assenjat frekwenza u time slot (kull sekonda tinqasam fi 8 partijiet u jien ikolli parti minn kull sekonda, din il-parti ta’ sekonda tissejjaħ time slot). Din tkun frekwenza u time slot tal-mowbajl tiegħi biss u l-ebda telefon ieħor ma jidħol fuqha. Kieku ma kienx hekk konna nisimgħu bosta telefonati fl-istess ħin. Il-frekwenza tingħatalna malli nidħlu f’ċella u mhux bilfors inkunu qed nużaw il-mowbajl dak il-ħin. Billi t-telefon ċellulari huwa maħluq biex nużawh meta nkun miexja, jiġri li ngħaddu minn ċella għal oħra u hawnhekk issir il-handover, ningħataw frekwenza u time slot ġodda. Jekk ninżertaw fuq il-linja dak il-ħin lanqas biss nintebħu li tkun saret din il-handover.

Din is-sistema tkun taf sewwa kull telefon fejn jinstab. Jekk it-telefon jintefa allura jispiċċa kull kuntatt u ħadd ma jkun jaf fejn aħna, imma sakemm ikollna l-mowbajl fil-but ikun hemm min jaf fejn ninstabu. Din is-sistema ġieli għenet lill-pulizija ssib lil xi ħadd mitluf u ġieli għenet il-forza tal-ordni ssolvi każi l-aktar serji.

Dawn huma żewġ sistemi li ħafna minna għandhom u li għandna mnejn natribwixxu ħaġa b’oħra lis-sistemi li jkollna f’ idejna. L-għajn li darba konna naraw fuq il-kwadri qaddisa għadha tarana u tħarisna, imma llum żidna għajn oħra, mhux onnipotenti bħall-ewwel waħda imma effettiva. U kultant inkunu f’ post u ngħidu “U iva! Min qed jarani hawn?” Jew “Min se jsibni hawn?” Niżbaljaw jekk naħsbu hekk.

Fr. Reno Muscat 

In-Nazzjon, 21 ta' Marzu 2013