San
Valentinu u mhux biss!
 |
| San Ċirillu u San Metodju |
Illum il-Knisja Kattolika tiċċelebra l-festa ta’ San Ċirillu u San Metodju.
Min huma dawn il-qaddisin? Fil-31 ta’ Diċembru, 1980, il-Papa San Ġwanni Pawlu
II ħareġ l-ittra appostolika Egregiae virtutis li
biha Ċirillu u Metodju saru ko-patruni tal-Ewropa flimkien ma’ San Benedettu
ta’ Norcia. Ċirillu u Metodju kienu aħwa, Ċirillu laħaq patri u Metodju laħaq
isqof li flimkien evanġelizzzaw il-pajjiżi slavi. Biss jekk illum tistaqsi lil
xi ħadd x’ festa hija, il-parti l-kbira jgħidulek li llum huwa jum San
Valentinu u ftit ikunu dawk li jsemmulek lill-qaddisin aħwa. Iva l-Knisja llum
tiċċelebra wkoll it-tifkira ta’ qaddis isqof martri li ji jġib l-isem ta’
Valentinu li rabat ismu mal-maħbubin.
X’ inhi l-imħabba
Mela f’ ġieh San Valentinu, llum jixraq li nitkellmu ftit dwar l-imħabba. Il-kelma
mħabba hija kelma użata bosta drabi u jekk tifli naqra s-sens ta’ kif tkun
użata, tasal biex tgħid li bosta drabi hija kelma spiss abbużata. Illum sirna
nisimgħu b’ atti li jsiru f’ ġieħ l-imħabba imma fil-verità jkun att li jkun
fih kollox għajr imħabba. Ftit snin ilu segwejt argument dwar mara li ġiet
stuprata. Biex ma tintużax il-kelma ‘stupru’,
kien hemm min issuġġerixxa li tintuża l-kelma ‘jagħmel l-imħabba’: tajjeb mela konna sejrin ngħidu li: Raġel għamel
l-imħabba ma’ mara fit-tali jew tali triq. Fil-verità dan l-att ma kellu xejn
imħabba għax l-imħabba ma tistax tkun sfurzata jew imġiegħla. Mela nistgħu
ngħidu li l-imħabba hija sentiment liberu bidirezzjonali, jiġifieri l-imħabba
trid tiġi mhux min-naħa waħda biss.
Tliet tipi ta’ mħabba
Fid-dinja Griega antika kienu jiddistingwu żewġ tipi ta’ mħabba, imħabba eros u mħabba philos. L-imħabba eros hija
dik l-imħabba passjonali, imħabba erotika fejn hemm l-attrazzjoni fiżika u
sesswali li tiġbed lill-maħbubin biex jibqgħu fiżikament flimkien. Dan
is-sentiment jintrabat ħaġa waħda mal-kumpanija u r-romantiċiżmu bejn
il-partijiet involuti li spiss iwassal għal impennji, l-aktar iż-żwieġ u l-bini
tal-familja. Kieku ma jkunx hemm ġibda erotika l-ebda mħabba ma tkun tista’
ddum wisq għax din hija ingredjent importanti fil-ħajja ta’ koppja.
It-tieni kategorija ta’ mħabba kienet dik imsejħa Philos li hija l-imħabba li bniedem ikollu lejn xi arti jew sengħa
partikolari. Insibu bosta kliem li fihom il-kelma ‘Filo’ li ġejja mill-kelma philos bħal: filosofija; l-imħabba
għall-għerf, filarmonika; l-imħabba għall-armonija mużikali, filantropija li
minnha nieħdu l-kelma filantropika; l-imħabba lejn il-bniedem, filatelija;
il-passjoni ta’ min iġemma l-bolol u bosta oħrajn. Il-passjoni jew delizzju ta’
xi ħaġa hija wkoll imħabba u dak li jkun jibda jipprattika dak id-delizzju
sakemm jipperfezzjona fih għaliex jagħmel kollox bi mħabba.
Kif semmejt diġà, hemm it-tielet tip ta’ mħabba, dik li tissejjaħ Agape. Din il-kelma nsibuha fil-verżjoni
Griega tal-Evanġelji. Din hija kelma li daħlet fl-użu tal-Griegi antiki permezz
tal-Insara. Agape llum nistgħu nsejħulha karità, imħabba għall-proxxmu.
Fil-veru sens tal-kelma Agape tfisser
ikla. Waqt ikla ssib l-imħabba li la
hija dik erotika u lanqas il-ġibda lejn dak li tkun qed tiekol. Nistgħu
nesprimu din it-tip ta’ mħabba bħala ħbiberija. Waqt ikla jkun hemm sens ta’
ħbiberija għax naqsmu l-istess mejda u nieħdu gost bil-preżenza ta’ xulxin.
Mhux ta’ b’ xejn li San Ġwann fl-Evanġelju tiegħu jirreferi għal din it-tip ta’
mħabba bħala sinonimu tal-Ewkaristija għax waqt ikla kien imwaqqaf dan
is-sagrament ta’ mħabba, karità u ħbiberija.
San Valentinu
 |
| San Valentinu |
Il-festa li qegħdin niċċelebraw illum tilfet kull sens reliġjuż. San
Valentinu baqa’ jissemma biss bla ma nafu min huwa. Fil-fatt hemm leġġenda dwar
dan Valentinu li kien patri Benedittin li laħaq Isqof ta’ Terni, belt
fl-Umbria, fejn għadhom jiċċelebraw bil-kbir kull nhar l-14 ta’ Frar.
Lit-Ternani, kif jissejħu n-nies ta’ terni, ma tgħidilhomx li SanValentinu huwa
patrun tal-maħbubin, dawn jgħidulek li huwa l-patrun tagħhom qabel kollox.
Fr Renò Muscat
dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon 14 ta' Frar 2015
Nessun commento:
Posta un commento