Żgħażagħ u żgħażagħ

 

Kemm-il darba aħna l-adulti naqbdu xi argument dwar il-ġenerazzjoni ta’ warajna jew aħjar dwar iż-żgħażagħ tal-lum. Tabilħaqq li dan kulħadd żmienu jara l-isbaħ, imma wisq nibża’ li meta aħna nitkellmu dwar iż-żgħażagħ tal-lum għandna t-tendenza li naraw biss l-ikrah, li niġġeneralizzaw u li npoġġu lil kulħadd f’keffa waħda. Imbagħad taqra xi aħbar, tisma’ xi storja, tara xi fatt dwar din il-faxxa ta’ nies u bla ma trid tinduna li tkun żbaljat fil-ġudizzju tiegħek. Ikollna nammettu li mhux kollox ħażin fiż-żgħażagħ tad-dinja tal-lum. Hemm differenza kbira bejnhom u bejnna u dan narawh b’għajnejna u mmissuh b’idejna imma hemm ukoll ir-realtà li d-dinja tagħhom hija d-dinja li għaddejna minnha aħna wkoll. Jekk jiżbaljaw ikollna nammettu li aħna wkoll xi darba jew oħra żbaljajna.

Ħajja differenti

L-opportunitajiet li għandhom illum iż-żgħażagħ huma ħafna akbar minn dawk li kellna aħna. Ħa nieħdu l-eżempju tal-istudju. Min minna kien imur jistudja barra minn Malta kien jagħmel dan bi spejjeż tal-familja tiegħu. Illum mod ieħor, illum bil-pogrammi differenti li hawn, żagħżugħ jew żagħżugħa jistgħu jagħmlu parti mill-istudji tagħhom f’xi pajjiż ieħor u l-ispejjeż ma jitħallsux kollha minnhom. L-istudju barra mill-pajjiż jiftaħlek orizzonti ġodda, l-istudju f’universitajiet barra minn Malta ilaqqgħek ma’ nies mhux biss b’kulturi differenti imma b’mentalità jew twemmin differenti. Jien kont wieħed mill-ixxurtjati li studjat kważi għaxar snin f’univesitajiet barra minn Malta u nista’ ngħid li kienu snin li biddluni radikament. Trid taħdem u tistinka biex tlaħħaq għax tkun qed tistudja b’lingwa mhux tiegħek jekk xejn. Trid taddatta stil ta’ ħajja differenti għal kollox, bogħod mid-dar u mill-kumditajiet kollha li toffri l-familja. Tikber bla ma trid. Din il-ħaġa saret komuni ħafna fosti ż-żgħażagħ tagħna llum.

Dan huwa biss eżempju wieħed. Hemm ħafna aktar x’wieħed iżid.

Altruwiżmu

Kultant aħna l-kbar nikkritikaw liż-żgħażagħ. Ġieli nsejħulhom bla moħħ jew egoisti. Biss ma nistgħux niġġenerralizzaw. Dan l-aħħar waslitli l-aħbar li grupp ta’ żgħażagħ minn Ħaż-Żebbuġ marru jagħmlu xi jiem jgħinu lill-missjunarji Dumnikani fl-Albanija. L-Albanija llum mhux dik li kienet għoxrin jew ħamsa u għoxrin sena ilu, meta kienet għadha ħierġa mill-ħakma Komunista. Madanakollu hija art li fiha hemm il-missjunarji mela dan ifisser li hemm bżonn l-għajnuna b’xi mod. Dawn iż-żgħażagħ ħadmu biex faddlu l-flus għall-passaġġ u marru. Ma marrux vaganza, vaganza mmorru niddevertu mhux naħdmu! Dan huwa att ta’ altruwiżmu ta’ grupp ta’ żgħażagħ tal-lum, grupp mill-istess faxxa ta’ nies li kemm-il darba aħna l-kbar inħarsu lejhom bi prospettiva negattiva, b’nuċċali skur.

Determinazzjoni

Ejjew nibqgħu Ħaż-Żebbuġ. Dan l-aħħar żagħżugħ minn dan ir-raħal irnexxielu jasal sal-belt kapitali tal-Iżvezja Stokħolma. Forsi tgħiduli li hawn ħafna li marru jżuru din il-belt sabiħa, imma dak li huwa differenti f’din l-istorja huwa li dan iż-żagħżugħ wasal hemm fuq ir-rota. Qadef l-Italja kollha, għadda l-Awstrija u mess mar-Repubblika Ċeka biex imbagħad qadef il-Ġermanja, qasam lejn id-Danimarka u baqa’ sejjer l-Iżvezja.

Steve Zammit Lupi għamel wieħed u erbgħin jum biex wasal fejn kien determinat li jasal. Sitta u tletin jum minnhom għamilhom qdif, ħamsa minnhom mistrieħ. Għadda minn sitt pajjiżi differenti u kien jaqdef medja ta’ mija u għoxrin kilometru kuljum. Iżda darba qadef ferm aktar, għax irnexxielu jaqdef mitejn u ħdax-il kilometru.

Minbarra din il-kisba, dan iż-żagħżugħ jaħdem ħafna favur l-ambjent – ħaġa li qridna aħna l-kbar u li wirtu ż-żgħażagħ tal-lum.  Dan kollu frott tad-determinazzjoni. Sewwa jgħidu l-Ingliżi: Where there is a will there is a way!

Aktar

Semmejt biss dawn iż-żewġ fatti, imma kemm hemm oqsma oħra li ż-żgħażagħ jaħdmu fihom u forsi bla daqq ta’ trombi. Resqin lejn tmiem l-istaġun tal-festi. Forsi meta nsemmu ż-żgħażagħ u l-festi f’moħħna jiġi biss it-tbaħrid, is-sokor, forsi d-droga, id-dagħa, il-piki, it-tgħajjir u mitt ħaġa oħra, dejjem fin-negattiv. Bla ma neskludi dan kollu, inżid li ħafna xogħol fil-festi jsir miż-żgħażagħ, u mhux fejn jidħlu marċi biss, mhux fl-armar ta’ barra biss. F’bosta knejjes imnalla jkunu xi żgħażagħ li jmiddu jdejhom għall-armar. Għax ikollna nammettu, aħna kbirna u ċertu xogħol ma bqajniex tajbin għalih. Tinsiex x’jgħid il-Malti: Mal-kwaranta, ix-xitan jibda jittanta. Ma’ dan il-qawl darba smajt wieħed iżid li mbagħad maċ-ċinkwanta tibda tiżżarma. Illum naqbel miegħu. Ajma ħej, mela mas-sittin x’ġej? Imnalla jkunu ż-żgħażagħ!

Meta wieħed jieqaf u jirrifletti ftit, wara li jkun ra jew sema’ stejjer bħal dawn ikollu jammetti li tabilħaqq hawn żgħażagħ u żgħażagħ, bħalma kien dejjem, hawn it-tajjeb u hawn il-ħażin, hawn il-qamħ u hawn is-sikrana.

Fr Reno Muscat

Dan l-artriklu deher f'In-Nazzjon - 2 ta' Settembru 2023