Tislima lill-ġurnalisti

Fil-festa ta’ San Franġisk de Sales

X’hemm isbaħ milli tqum filgħodu, tmur fil-kċina, tagħmel tazza kafè, tixwi biċċa ħobż u tiftaħ il-gazzetta jew  tixgħel ir-radju jew it-televiżjoni u waqt li taqra jew tisma’ l-aħbarijiet tigdem gidma ħobż mixwija u tixrob belgħa kafè? Ngħid għalija dan huwa l-isbaħ mod kif nibda l-ġurnata.

Imma biex nibda l-ġurnata hekk irrid l-għajuna ta’ bosta nies. Jekk il-bidwi ma jiżrax qamħ, jekk it-taħħan ma jitħanx dqiq jekk il-furnar ma jaħmiex , il-ħobż ma nkunx nista’ nsibu fuq il-mejda tal-kċina tiegħi. Jekk il-kafè ma jinżerax, ma jinħasadx, ma jkunx proċessat u mibjugħ, ma nkunx nista’ ngawdih kull filgħodu. Kollox għandu proċess li jinvolvi għadd ta’ nies. U l-istess bħall-ħobż u l-kafè huma l-aħbarijiet li naqra fil-ġurnal jew li nisma’ fuq ir-radju jew fuq it-televiżjoni. Dawn jasluli għax hemm bosta nies li jaħdmu biex ikollna dan is-servizz.

Tassew li l-gazzetta filgħodu nixtruha mingħand tal-ħanut, u lil dan tasallu mill-istamperija,  imma kieku ma jkunux il-ġurnalisti li jaħdmu biex iwasslulna dak li qiegħed jiġri fid-dinja, il-gazzetti jibqgħu vojta, l-aħbarijiet fuq ir-radjijiet, televiżjoni jew internet ma jkunu jistgħu jwasslu xejn.

San Franġisk ta' Sales

Propju llum, 24 ta’ Jannar hija l-festa ta’ San Franġisk ta’ Sales. Dan il-qaddis Franċiż li għex bejn l-1567 u l-1622 huwa l-qaddis patrun tal-ġurnalisti u tal-awturi. Huwa kiteb għadd ta’ kitbiet u kien jikteb fuljetti u jqassamhom bil-għan li jikxef l-iżbalji tal-Kalvinisti. Kien ibbeatifikat mill-Papa Alessandru VII fl-1661 u kanonizzat mill-istess Papa fl-1665. Fl-1923 il-Papa Piju XI ipprokklamah bħala l-qaddis patrun tal-ġurnalisti, l-awturi u l-kittieba. Huwa qaddis Kattoliku imma meqjum ukoll minn xi komunitajiet Protestanti.

Nerġgħu lura għall-ġurnalisti propju fil-festa tal-qaddis patrun tagħhom. Illum aħbar taslilna ftit sekondi wara li tkun seħħet u dan grazzi għat-tekonoloġija moderna u grazzi għal dawk li jiktbu l-aħbar li tkun trid titwasslilna. Jeżistu agenziji, kemm internazzjonali kif ukoll fuq skala nazzjonali, li x-xogħol tagħhom huwa li jwasslu dak li jiġri fid-dinja jew fil-pajjiż. Dawn l-aġenziji jibgħatu l-aħbar mill-iktar fiss possibli u jibqgħu jaġġornawha minn ħin għall-ieħor. Il-ġurnalist jiktibha fi kliemu u jaġġornaha kull meta l-aġenziji tal-aħbarijiet jibgħatu aġġornament. Il-ġurnalist jagħmel ħafna xogħol li wara jkollu jinbidel sabiex l-aħbar tkun kemm jista’ jkun preċiża. Hemm ġurnalisti li jkunu korrispondenti speċjali, ġurnalisti li jgħixu fil-post u hemm ġurnalisti mibgħuta speċjali li jmorru fuq il-post meta sseħħ xi ħaġa li jkollha valur ta’ aħbar.

F’ Diċembru kont qed nisma’ taħdita minn għadd ta’ ġurnalisti internazzjonali. Kien hemm ġurnalist ta’ Rai 3, ħaddiem tal- aġenzija internazzjonali tal-aħbarijiet Associated Press, ħaddiem mal-aġenzija nazjonali Vatican News u ġurnalista Kanadiża free lancer (ġurnalista li ma hija marbuta mal-ebda stazjon jew ġurnal imma taħdem għal rasha ma’ diversi stazzjonijiet u ġurnali). Dak li l-aktar impressjonani minn din il-laqgħa kienet li dak li naraw fuq it-televiżjoni jew li naqraw fil-ġazzetti, dawn il-ġurnalisti jridu jgħixuh huma qabel iwassluh lilna. Wieħed ġurnalist minnhom irrakontalna grajjiet meta kien mibgħut l-Afganistan waqt il-gwerra u ta’ meta kien qed iwassal il ġrajjiet tal-Eġittu u l-Libja waqt l-irvellijiet ta’ sentejn ilu. Dawk li konna qegħdin nisimgħu intbaħna bil-periklu li l-ġurnalisti jpoġġu lilhom innifishom fih biex iwasslulna dak li jkun qed jiġri. Forsi aħna ftit jiġi f’ moħħna li waqt li naraw xeni ta’ gwerra, ikun hemm bniedem qiegħed jiġbed il-film jew ir-ritratti ta’ dak li jkun qiegħed iseħħ u jkun hemm oħrajn qegħdin jiktbu dak li jkunu qegħdin jaraw. Dawn it-talin bl-ebda mod ma għandhom garanzija li ma jistgħux jispiċċaw huma stess vittmi. Fil-fatt bosta drabi ġurnalisti spiċċaw tilfu ħajjithom waqt il-qadi ta’ dmirhom. Oħrajn ikunu maqtula. Skont il-Kumitat biex jipproteġi l-Ġurnalisti, is-sena li għaddiet inqatlu 103 ġurnalist waqt il-qadi ta’ dmirhom, 70 minnhom b’ motiv konfermat.  Bosta oħrajn kienu sekwestrati, misruqa u imsawta jew trattati ħażin.  (ara http://cpj.org/killed/2012/)

Iva dan kollu biex ikolli l-gazzetta fuq il-mejda filgħodu kmieni, dan kollu biex ħin niftaħ ir-radju jew nixgħel it-televiżjoni jew l-internet inkun naf x’inhu jiġri fid-dinja. Bosta drabi lanqas biss naħseb f’kemm nies taw sehemhom biex jien inkun nista’ nkun naf dan kollu. Grazzi għeżież kollegi u San Franġisk ta’ Sales iħariskom.

Fr Reno Muscat OP

In-Nazzjon

24 ta' Jannar 2013