L-oħxon u l-irqiq

Bla ma naf  għalfejn l-ewwel ħaġa li nagħmel filgħodu kif inqum mis-sodda mmur nixgħel il-kompjuter biex sakemm ninħasel u nlesti jkun laħaq xegħel u qabad mal-internet. X’ħin inpoġġi fuq l-iskrivanija nara jekk waslitx xi e mail, ħarsa lejn il-ġurnali online, anzi qabel il-ġurnali nidħol facebook u ġieli aħbar insir nafha minn hemm u wara nibda l-ġurnata. Ritwal ta’ kuljum li meta għal xi raġuni ma nagħmlux inħoss li bdejt il-ġurnata b’xi ħaġa nieqsa.

Ftit ġimgħat ilu rċivejt e mail, li naħseb ħafna minnkom irċivewha wkoll. Din l-e mail kien fiha karikatura maqsuma fi tnejn. Fl-ewwel parti kien hemm raġel quddiem it-televiżjoni u d-data 1990 u fit-tieni parti kien hemm raġel quddiem it-televiżjoni u d-data 2012. Imma minkejja li ż-żewġ kwadri kienu juru raġel quddiem it-televiżjoni, ma kienux l-istess. Fil-kwadru bid-data 1990 kien hemm raġel irqiq quddiem set ta’ televiżjoni ‘oħxon’, jew aħjar wiesa’ u fil-kwadru bid-data 2012 kien hemm televiżjoni rqiq imma r-raġel ta’ quddiemu oħxon. Ftakart fl-oħxon u l-iqieq. Dħaqt u ħassart l-e mail u komplejt nagħmel dak li kelli nagħmel. Imma din il-karikatura ġagħlitni nirrifletti fuq kemm huwa minnu l-messagg tagħha.

Meta kont għadni tfal kont nisma’ lil min jgħid li għad jiġi żmien li t-televiżjoni jkun bħal inkwatru, nistgħu ndendluh mal-ħajt. Insomma kont nisma’ wkoll li għad inkunu nistgħu mmorru dawra fl-ispazju qisna sejrin ġurnata Għawdex. Il-progammi ta’ fantaxjenza, bħal Space 1999 aktar kienu jgħinuni biex nemmen dak li kont nisma’. Li mmorru dawra fl-ispazju għadha ħaġa li ma ġietx attwata imma t-televiżjoni li jiddendel mal-ħajt bħal inkwatru ilni ftit narawh issa.

It-televiżjoni llum sar parti mill-kultura tagħna l-poplu tat-tielet millenju. Ma għadux oġġett ta’ klassi soċjali għax illum kull dar fil-pajjiżi żviluppati għandha tal-inqas set wieħed. L-istazzjonijiet televiżivi żdiedu u x-xandir ma għadux filgħaxija biss imma sar erbgħa u għoxrin siegħa kuljum, sebat ijem fil-ġimgħa. Illum it-televiżjoni sar il-baby sitter tat-trabi u tat-tfal u l-assistent soċjali tal-anzjani; il-ħabib taż-żgħażagħ u l-kumpanija tal-kbar. Kull faxxa ssib xi ħaġa tgħodd għaliha f’ kull ħin tal-jum. Imma b’din il-kumdità kollha wasalna għal dak li riedet tfisser il-karikatura li rċivejt bl-e mail. Bil-ħin li qegħdin ngħaddu quddiem it-televiżjoni naqqasna l-attività fiżika. It-tfal saru jippreferu jilgħabu logħba fuq it-televiżjoni milli jmorru jilgħabu logħba futbol xi mkien. U biex meta dawn joħorġu mal-ġenituri ma jħossuhomx qishom ‘iltima mit-televiżjoni’ ivvintawlhom il-video games portable. Qiegħed insemmi t-tfal, imma l-kbar m’aħniex wisq differenti minnhom. Fil-bidu semmejt li filgħodu nqum nixgħel il-kompjuter u nidħol fuq l-internet. Illum l-intenet qiegħed fil-but, immorru fejn immorru nibqgħu f’ kuntatt il-ħin kollu permezz ta’ Facebook jew WhatsApp.

Kumdità li lanqas qatt ma konna noħolmuha, imma li għandha prezz moħbi warajha. Mhux il-prezz li tħallas biex tixtri l-apparat jew biex ikollok is-servizz, imma prezz bil-wisq ikbar. Il-bniedem sar għażżien, ma għadux joħroġ u jmur jara x’qegħdin jgħidu fil-pjazza għax it-T.V. jgħidlu kollox anzi jgħidlu iktar minn dak li jintqal fil-pjazza. It-tifel ma għadux imur il-librerija jissellef ktieb jew il-bibjoteka jagħmel ir-riċerkja għax l-intenet iwassallu kollox id-dar, it-tfajla ma għadiex iddur il-vetrini kollha tal-ħwienet biex tgħażel libsa li togħġobha imma mid-dar tista’ tgħażel dak kollu li trid minn fuq l-internet u nistgħu nibqgħu sejrin insemmu. Kemm huwa minnu l-messaġġ tal-karikatura li rċivejt. Għoxrin sena ilu konna differenti! U ma rrid nipponta subgħi lejn ħadd għax anke jien qiegħed fl-istess ilma.

© Fr. Reno Muscat OP

In-Nazzjon 10 ta' Jananr 2013