Ma jdubx id-demm ta’ San Ġennaru – X’ nistennew li jiġri?

Hemm tliet ħwejjeġ li kull Naplitan jgħożż: Il-logħob tal-futbol, il-pizza u l-kult lejn San Ġennaru, il-qaddis patrun ta’ din il-belt. L-ewwel tnejn ma humiex sinonimi biss ma’ Napli iżda San Ġennaru huwa marbut sewwa ma’ din il-Belt Taljana u kull fejn imorru n-Naplitani jġorru dan il-kult magħhom. Xhieda ta’ dan huma l-knejjes f’ġieħu li nsibu kemm f’ Manhatten kif ukoll fi New York.

San Ġennaru kien isqof minn Benevento, Belt mhux wisq bogħod minn Napli. Jingħad li huwa sofra l-martirju fil-persekuzzjoni tal-Imperatur Dioklezjanu, ġewwa Pozzuoli, fil-provinċja ta’ Napli, nhar id-19 ta’ Settembru tas-sena 305. Mara twajba li kienet tassisti lill-isqof, ġabret id-demm ta’ dan il-martri, liema demm dejjem inżamm b’ għożża kbira. Aktar minn mitt sena wara l-fdalijiet tal-qaddis kif ukoll żewġ bozoz tal-ħġieġ bid-demm tal-qaddis ġew meħudin fid-duomo ta’ Napli, fejn għadhom miżmumin sal-lum. Ħaġa minn awl id-dinja li d-demm jagħqad u hekk ġara mid-demm ta’ San Ġennaru. San Ġennaru sar il-qaddis patrun tal-Belt u n-Naplitani dejjem għożżewh u tawh qima, u mhux qima biss! It-teżor ta’ dan il-qaddis huwa akbar mill-Crown Jewels tal-Londra! Immaġina kemm rikkezzi fih! Dwar il-bozza bid-demm tajjeb ngħidu li matul is-snin kien hemm ukoll xettiċiżmu u għalhekk saru bosta studji fuq il-materjal li jissejjaħ demm ta' San Ġennaru. Fl-2010 studju li sar mid-dipartiment tal-Bioloġija fl-Università Federico II ta' Napli, jikkonferma li dan il-materjal fih demm uman.

Kien fl-15 ta’ Awwissu 1389 li d-demm ta’ dan il-qaddis dab għall-ewwel darba. Minn dak iż-żmien ’l hawn id-demm beda jdub tliet darbiet fis-sena: is-Sibt qabel l-ewwel Ħadd ta’ Mejju, nhar id-19 ta’ Settembru u fis-16 ta’ Diċembru. F’ dawn it-tlett ijiem folla kbira ta’ Naplitani jinġabru ġewwa d-duomo biex jaraw dan il-fenomenu jseħħ quddiem għajnejhom. Minħabba l-importanza ta’ dan l-avveniment imexxi r-rit liturġiku l-Kardinal ta’ Napli.

Għan-Naplitani dawn il-jiem huma ta’ importanza kbira għaliex jemmnu li jekk id-demm idub ikun ifisser li mhux ġej xi nkwiet kbir, iżda meta dan ma jdubx ikun ifisser li ġej il-gwaj. Matul is-seklu li għadda kien hemm xi okkażjonijiet fejn dan il-fenominu ma seħħx: fl-1939, fl-1940, fl-1943, fl-1973 u fl-1980. F’ Settembru ta’ dawn il-ħames snin id-demm ta’ San Ġennaru ma dabx. In-Naplitani jorbtu diżastri kbar mal-fatt li d-demm tal-qaddis patrun tagħhom ma jdubx. Fl-1939 bdiet it-tieni gwerra dinjija li bejn militari u nies ċivili ħalliet aktar minn tnax-il miljun ruħ mejta. L-1940 hija s-sena li l-Italja daħlet fil-gwerra. Fl-1943 parti kbira minn l-Italja kienet okkupata min-Nażisiti, okkupazzjoni li baqgħet sejra sa tmien il-gwerra fl-1945. Fl-1973 Napli ġarrbet l-epidemija tal-kolera. Il-marda ħalliet madwar 24 ruħ mejta iżda aktar minn elf ruħ kienu kkurati għaliha fl-isptarijiet tal-belt. Kienu jiem ta’ twerwir għall-poplu Naplitan kollu. Fl-1980, sewwasew fit-23 ta’ Novembru, seħħ terremot mhux bogħod wisq minn Napli, seħħ fiż-żona msejħa Irpinia, li għandha parti fir-reġjun ta’ Campania u parti fir-reġjun ta’ Basilicata. Dan it-terremot, li kellu l-qawwa ta’ 6.9 fuq l-iskala Richter, ħasad il-ħajja ta’ 2,914 persuna filwaqt li 8,848 ruħ kienu feruti u 280,000 ruħ spiċċaw bla dar. Min ilumhom lin-Naplitani li jibżgħu meta d-demm ta’ San Ġennaru ma jdubx?

Nhar il-Ġimgħa, 16 ta’ Diċembru 2016, dan il-fenomenu reġa’ ma seħħx.

Dan ma huwiex l-unika fenomenu li relikwija ta’ demm idub. Jien personalment rajt id-demm ta’ San Ġennaru mdewweb u rajt ukoll id-demm ta’ Santa Patrizja jdub quddiem għajnejja. Ir-relikwa bid-demm ta’ Santa Patrizja tinsab ġewwa monasteru fi Triq San Gregorio Armeno, dik it-triq famuża mad-dinja kollha għall-presepji u għall-pasturi Naplitani. Jikkuntrasta l-istorbju ta’ din it-triq hemm is-skiet ta’ dan il-monasteru fejn tinsab miżmuma din ir-relikwija. Meta mort naraha kont ma’ xi persuni oħrajn, konna madwar ħamsa u l-badessa qaltilna nitilgħu fil-monasteru fil-kamra fejn hemm ir-relikwi u hemm waqt it-talb, x ħin il-badessa qabdet ir-relikwarju f’ idejha, rajna d-demm idub.

Billi għal xi snin jien kont ngħix ġewwa l-belt ta’ Napli, għandi bosta ħbieb minn hemmhekk. Wara li nhar il-Ġimgħa d-demm tal-qaddis ma dabx, staqsejt lil xi wħud minnhom x’ jasbu. Ilkoll kemm huma jinsabu mbeżżgħin li xi diżastru kbir sejjer jolqot lil belthom. Xi wħud qegħdin jibżgħu minn xi eruzzjoni tal-Vessuvju, oħrajn qed jibżgħu li l-2017 se tkun is-sena tat-tielet gwerra dinjija. Kulħadd jinsab imbeżża’.

Jiena bħala saċerdot ma nistax nemmen superstizzjoni, biss bħala uman, u bħala bniedem li għex ġewwa Napli, xi ftit tas-superstizzjoni u biża’ għandi wkoll.

Iżda tajjeb niftakru li kien hemm każi fejn id-demm dab u seħħew diżgrazzji kbar, saru gwerer, seħħew terremoti! Forsi d-diżgrazzji ta’ meta ma jdubx id-demm huma marbutin direttament ma’ Napli? Tajjeb li naraw x’ qal Monsinjur Vincenzo de Gregorio, l-abbati tal-kappella fejn huwa miżmum id-demm ta’ San Ġennaru, waqt quddiesa nhar il-Ġimgħa, wara li ma seħħx il-fenomenu: “Ejjew ma naħsbux fi traġedji u diżgrazzji, aħna bnedmin li nemmnu, ejjew inkomplu nitolbu!”

Fr Reno Muscat

18 ta’ Diċembru 2016