Ix-xahar ta’ Diċembru

Xahar wara l-ieħor igerrbu u bħal donnu lanqas tkun taf kif filli Jannar u filli jasal Diċembru. L-aħħar xahar tas-sena huwa wieħed tabilħaqq interessanti, huwa xahar mimli attivitajiet. Madanakollu hawn min iħobbu u jistennih u hawn min ma tantx iħobbu. Gosti, mitt bniedem mitt fehma ngħidu aħna l-Maltin.

L-isem ta’ dan ix-xahar ġej mill-kelma Latina Decem li tfisser għaxra għaliex fil-kalendarju Ruman kien hemm għaxar xhur u Diċembru kien l-għaxar u l-aħħar wieħed. Meta l-kalendarju Gregorjan żied xahrejn oħra, Diċembru baqa’ l-aħħar xahar tas-sena u sar it-tnax-il wieħed iżda żamm ismu. F’ Diċembru jibda l-istaġun tax-xitwa u fih insibu l-iqsar jum tas-sena.

Festi

Il-Kunċizzjoni tar-Rabat Għawdex

Żgur li fil-bidu tax-xahar ta’ Diċembru naħsbu fil-festa tal-Kunċizzjoni. Malta għandna x-xorti li l-parroċċa ta’ Bormla tiċċelebra din il-festa fil-jum propju tagħha, fit-8 tax-xahar. Dawk li jħobbu l-festi tradizzjonali Maltin ma jonqsux li jżuru ftit lill-Belt Cospicua biex jingħaqdu mal-Bormliżi fil-festa ta’ Marija mnissla mingħajr tebgħa. L-istess festa xitwija tiġi ċċelebrata bil-kbir ukoll ġewwa r-Rabat Għawdex. Hawnhekk il-Fanġiskani Konventwali jorganizzaw il-festa tal-Immakulata. Mela min iħobb il-festi, kemm jekk ikun Malti kif ukoll jekk ikun Għawdxi jkun jista’ japprofitta ruħu u jmur.

Jumejn qabel il-Kunċizzjoni tkun  iċċelebrata l-festa ta’ San Nikola. Illum ma għadiex isir il-festa esterna iżda fis-Siġġiewi ssir il-festa liturġika tal-qaddis patrun ta’ dan ir-raħal. Fl-14 tax-xahar niċċelebraw lil San Ġwann tas-Salib li l-parroċċa ta’ Ta’ Xbiex hija taħt il-patroċinju tiegħu.

Iżda żgur li l-aktar festa li tkun iċċelebrata f’ dan ix-xahar huwa l-Milied. Mal-milied hemm marbut żmien ta’ vaganzi, żmien ta’ festeġġjamenti itwal minn oħrajn għaliex jiġi lejn tmiem is-sena u għalhekk jingħaqad ma’ festi oħrajn bħal l-Ewwel tas-Sena u t-Tre Re.

Bħala festa mhux marbuta ma’ twemmin ma nistgħux ma nsemmux li pajjiżna jiċċelebra jum ir-Repubblika fit-13 ta Diċembru. Din  hija waħda mill-ħames festi nazzjonali ta’ Malta.

Safar

Illum ħafna saru jistennew dan ix-xahar biex imorru xi safra. Huma bosta Maltin li jsiefru bejn il-Milied u l-ewwel tas-sena. Hija esperjenza tassew sabiħa li ssiefer f’ dawn il-jiem għaliex tara kif ikunu ċċelebrati l-festi tal-Milied u l-ewwel tas-sena f’ pajjiżi barranin.

Aktar ma jgħaddi żmien aktar qed ikun hawn interess li l-Maltin imorru sa Napli fil-bidu tal-Avvent biex iżuru t-triq tal-presepji, Via Gregorio Armeno u Via San Biagio dei librai. Dawn iż-żewġ toroq huma l-mekka għal min hu dilettant tal-presepji. Hemmhekk issib minn kollox biex tarma l-presepju tiegħek, minn sufra biex tibni l-blat tal-għar, għal attrezzaturi li jsebbħu l-presepju sa pasturi li jiswew mijiet ta’ euro kull wieħed. Hawn in-nies tmur bl-eluf biex tara x’ hemm jgħodd għall-presepju tagħha. Ngħid għalija meta kont ngħix Napli kont nevita li nżur dawn it-toroq hekk kif joqrob Diċembru. Imma jien kelli l-ħin immur meta rrid matul is-sena, min jiġi jumejn ma jistax jagħmel bħali. Mela taqtax qalbek, mur!

Is-Suq tal-Milied ġewwa Frankfurt il-Ġermanja

Vaganza popolari wkoll saret iż-żjara lis-swieq tal-Milied. Dawn huma esperjenza li ma tinsa qatt u ladarba żżur xi wieħed żgur li jekk tiġik l-okkażjoni żżur xi ieħor ma titlifhiex. Jien żort xi swieq tal-Milied bħal dak ta’ Praga fir-Repubblika Ċeka, ta’ Bolzano u ta’ Ruma fl-Italja imma jgħidu li hawn bosta swieq tal-Milied kbar u interessanti bħal dawk ta’ Zagreb fil-Kroazja, Strasbourg u Colmar fi Franza, Aachen, Munich, Dresden, Leipzig u Nuremberg fil-Ġermanja, Brussell fil-Belġju, Vjenna fl-Awstrija u Londra fl-Ingilterra. Nittama li jkolli okkażjoni nżur xi wieħed minn dawn.

F’ dawn is-swieq issib bosta tiżjin tal-Milied maħdum b’ sengħa mill-aqwa u l-fatt sabiħ hu li kull suq għandu il-partikolarità tiegħu. Ħaġa komuni f’ dawn is-swieq huwa l-inbid sħun, dak li l-Ingliżi jsejħu mulled wine, it-Taljani  vin brulé u l-Ġermaniżi Glühwein. Din hija xarba sħuna magħmula minn inbid aħmar imsaħħan mal-imsiemer tal-qronfol u l-kannella. Imbagħad kull pajjiż u kull suq, anzi kull bejjiegħ għandu dak l-ingredjent partikolari li jżid max-xarba tiegħu. Mhux ta’ min jitlef tazza minn dan l-inbid jekk tinzerta f’ xi suq tal-Milied.

Mhux ferħ biss

Iżda Diċembru ma jġibx ferħ biss, iġib ukoll dwejjaq għal min jinsab waħdu, min iħossu minsi, imwarrab u mitluq. Is-solitudni tista’ tbiddel il-ferħ tal-festi ta’ dan ix-xahar f’ niket. Min isib ruħu f’ sitwazzjoni bħal din bilfors li jgħid li aħjar ma jasal qatt Diċembru għaliex il-festi jiġu biex ingawduhom, imma waħdena ma nistgħux ingawduhom, festa ssir biex tigawda mill-folla, jekk ma jkunx hemm folla ma jkunx hemm festa. Persuna waħdeha ma tagħmilx folla. Iva diċembru jista’ jkun xahar li jġib id-dwejjaq ukoll.

Dawn huma ż-żewġ uċuħ ta’ l-aħħar xahar tas-sena.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon - 3 ta' Diċembru 2016