Fatima

Din is-sena li għadna kemm bdejna taħbat il-mitt waħda mid-dehriet li seħħew ġewwa r-raħal ċkejken fil-ċentru tal-Portugall li jġib l-isem ta’ Fatima. Żgur li matul din is-sena sejrin nisimgħu ħafna dwar dan il-post u dwar id-dehriet li seħħew hemmhekk sewwasew mitt sena ilu. Tajjeb inkunu nafu xi ħaġa dwar dan ir-raħal li sa mitt sena ilu ftit li xejn kien magħruf, anzi nista’ ngħid li kienu jafu bih biss dawk il-Portuġiżi li kienu jgħixu fih jew qribu.

Isem

L-isem Fatima huwa isem femminili Għarbi popolari ħafna mal-Musulmani peress li waħda minn ulied il-Profeta Muħammed kien jisimha hekk. Fatima wkoll hija waħda mill-erba’ nisa perfetti li jissemmew fil-Kuran, it-tlieta l-oħra huma Aisha, Khadija u Marija.

Ir-raħal Portugiż li jġib dan l-isem għandu storja marbuta miegħu. Jingħad li fl-1156, waqt ir-Rikonkwista tal-pajjiż,  l-armata Portuġiża qamet kontra l-ħakkiema Għarab fin-Nofsinhar ta’ din l-art fit-tarf tal-peninsula Iberika. L-armata, immexxija minn Gonçalo Hermigues, qabdet lil bint il-kmandant Għarbi u ħaditha magħha f’ raħal fiċ-ċentru tal-Portugall. Bint il-kmandant kien jisimha Fatima. Din Fatima, minkejja li ttieħdet minn ħdan il-familja tagħha, saret tħobb lil Gonçalo u hu ħabbha wkoll. Hi ħaddnet il-fidi Nisranija biddlet isimha  għal Oureana u żżewġet lil dan il-kmandant tal-armata u għexu flimkien sal-mewt.  Ir-raħal li fih kienet tgħix ingħata l-isem li kellha qabel, jiġifieri Fatima. Fl-1568 ir-raħal ta’ Fatima sar parroċċa magħqud mal-kolleġġjata ta’ Ourém. L-isem ta’ Ourém huwa l-isem Nisrani ta’ Fatima, mart Gonçalo Hermigues.

Kemm  stejjer moħbijin f’ isem għandek tgħid!

1917

Fis-sena 1917 kienet fl-aqwa tagħha l-ewwel gwerra dinjija. F’ April ta’ dik is-sena, l-Istati Uniti ddikkjaraw li daħlu fil-gwerra kontra l-Ġermanja. F’ Ottubru bdiet ir-revoluzzjoni Bolxevista ġewwa r-Russja. F’ Novembru twieldet Indira Gandi li kellha tkun Prim Ministru tal-Indja, it-tieni l-itwal uffiċċjatura ta’ Prim Ministru Indjan wara dak ta’ missierha Jawaharlal Nehru.  F’ dik is-sena f’ pajjiżna saret l-elezzjoni għat-tmien siġġijiet tal-parlament Malti ta’ dak iż-żmien. F’ dik l-elezzjoni Nerik Mizzi kien ġab l-akbar numru ta’ voti; 560 minn 7,012 votant.

Fit-13 ta’ Mejju tlett itfal qalu li kellhom dehra ta’ sinjura liebsa l-abjad. Din dehret fuq siġra waqt li huma kienu qegħdin jirgħu l-mogħoż. Dawn it-tfal qalu li dawn id-dehriet baqgħu jsiru għal bosta xhur.

Id-dehriet ta’ Fatima

Luċija, Franġisku u Ġaċinta

L-istorja tar-raħal ta’ Fatima hija marbuta strettament ma’ tlett itfal żgħar minn dan ir-raħal stess: Luċija Dos Santos u l-kuġini tagħha Franġisku u Ġaċinta Marto. Luċija kellha 11-il sena filwaqt li Franġisku kellu 9 snin u oħtu Ġaċinta 7 snin. Kien il-Ħadd, 13 ta’ Mejju, waqt li dawn it-tliet rgħajja kienu qed jirgħu l-merħla tal-familja tagħhom ġewwa l-medda ta’ art imsejħa Cova da Iria, għall-ħabta ta’ nofsinhar, it-tfal raw bħal berqa qawwija u semgħu bħal ragħad, minkejja li kienet ġurnata bnazzi. Huma ħaffew jiġbru n-nagħaġ għax beżgħu. Ħin bla waqt fuq siġra tal-ballut dehret mara liebsa l-abjad b’ kuruna tar-rużarju f’idha. Luċija ratha imma Franġisku ma rahiex. Is-sinjura talbet lit-tfal biex fit-13 tax-xahar ta’ wara jerġgħu jmorru hemm. Huma marru fit-13 ta’ Ġunju u issa it-tlieta li huma raw lis-sinjura liebsa l-abjad. Dawn id-dehriet baqgħu jseħħu kull xahar sa Ottubru ta’ dik is-sena. Dakinhar kien seħħ il-miraklu tax-xemx, fenomenu li rawh dawk kollha li kienu ġewwa Cova da Iria u jingħad li kien rah ukoll il-Papa minn ġewwa Ruma.

Sigriet

Marbut ma’ dawn id-dehriet kien hemm sigriet li ħafna drabi kien suġġett ta’ diskussjoni jew kontroversja. Dan is-sigriet kien fih tliet partijiet: l-ewwel parti kienet dehra tal-infern. It-tlett itfal raw dehra tal-waħx fejn dehru x-xjaten u l-infern taħt id-dinja. It-tieni parti kienet tħabbar li l-gwerra li kienet għaddejja dak iż-żmien ma kelliex ittul wisq, iżda oħra agħar minn dik kellha tibda wara ftit snin. It-tielet parti hija l-aktar parti kontaversalji u titratta dwar l-attentat ta’ qtil tal-Papa, ħaġa li ġrat fit-13 ta’ Mejju 1981 fuq il-ħajja ta’ San Ġwanni Pawlu II. Din il-parti tas-sigriet qatt ma kienet mikxufa qabel seħħ il-każ.

Fatima llum

Fatima llum

Illum Fatima ma għadux ir-raħal minsi li kien sa mitt sena ilu. Huma bosta dawk il-pellegrini li jżuru dan il-post. Fih wieħed jiltaqa’ ma’ bosta pellegrini Amerikani, ma ninsewx li l-Portugall huwa l-ewwel art Ewropea li jsibu n-nies ta’ l-Istati Uniti. Biex wieħed jasal Fatima jkun jaqbillu jinżel fl-ajruport ta’ Lisbona, il-belt kapitali tal-Portugall u minn hemm jagħmel il-vjaġġ ta’ madwar 130 kilometru. Minkejja li Fatima ma għadiex dik li kienet seklu ilu, xorta ma nistgħux ngħidu li hija replika ta’ Lourdes, hija totalment differenti għalhekk wieħed irid jaħseb minn qabel biex jippjana mawra f’ dan il-post.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon. 7 ta' Jannar2017