Tfal imdejqin

 

Dan l-aħħar qrajt artiklu fuq ġurnal lokali (TOM 21/9/20) li jkolli nistqarr tkexkixt bih u ġabni f’sensija  dwar ċerti realtajiet tal-ħajja li qegħdin ngħixu magħhom u forsi ftit li xejn ninnutawhom. Qed nirreferi għar-riżulat ta’ stħarriġ li wettqet l-Università ta’ Malta bħala parti minn studju internazzjonali dwar il-benessere tat-tfal. Dan l-istħarriġ ħareġ fiċ-ċar li hemm persentaġġ ta’ tfal Maltin ma humiex kuntenti bil-ħajja li qed jgħixu. Minbarra dan hemm ukoll persentaġġ ta’ tfal li qegħdin jgħixu f’riskju ta’ faqar.

Tkexkixt għax rajt li dawk li suppost qegħdin fl-isbaħ żmien ta’ ħajjithom diġà ġew wiċċ imb wiċċ ma’ ħajja iebsa jew tqila wisq għalihom u d-dwejjaq saru jafu xi jfisser minn ċkunithom.

Huma u aħna

Tajjeb naraw ftit id-differenzi bejn il-ħajja li għexna aħna madwar erbgħin jew ħamsin sena ilu u l-ħajja li qed jgħixu wliedna. Aħna ma kellniex il-lussu li għandhom it-tfal tal-lum imma kellna dak kollu li konna neħtieġu, kemm id-dar kif ukoll l-iskola, ma konniex infittxu ħwejjeġ tad-ditta għax sħabna għandhom ħwejjeġ jiswew ħafna flus, imma dejjem ilbisna tajjeb. Ommijietna kienu l-ħajjata tagħna, kienu jaħdmulna il-flokkijiet tas-suf għax-xitwa u jħitulna l-qomos għas-sajf. Ma kellniex marki tad-ditti fuq ħwejjiġna imma dejjem kellna t-tbissima fuq fommna. Ħadd ma kien jara lil ħaddieħor inqas minnu għax konna lkoll xorta.

Aħna ma kellniex tablets jew mobiles biex nilgħabu bihom iżda kellna l-ftuħ tal-kampanja qrib djarna. Hemmhekk konna ngħaddu s-sigħat niġġerraw u nilgħabu flimkien. Illum uliedna fil-ħin ħieles tagħhom jiltaqgħu flimkien permezz tal-media soċjali. Għal dawn it-tfal saret ħajja diġitali, surreali u artifiċjali. Nemmen li hawn tfal Maltin li qatt ma lagħbu cat jew noli jew ħarba. Illum il-logħob tat-tfal ma għadux bil-boċċi, bil-karozzi ċkejnin mudelli perfetti tal-karozzi vera u bis-suldati tal-plastik għas-subien jew bil-lasktu, biż-żibeġ jew bil-pupi u l-push chair għall-bniet. Logħob it-tfal sar quddiem xi televiżjoni b’xi apparat imwaħħal miegħu.

Fadal fejn?

Kemm-il darba lagħbna partita futbol fit-triq? Erba’ ġebliet iservu ta’ lasti u ejja ħa mmorru. L-asfalt tat-triq kien iservi tajjeb ħafna biex fuqu b’ġebla npinġu disa’ kaxxi biex nilgħabu l-passju. Naqta’ rasi li hawn tfal Maltin li qatt ma lagħbu dan il-logħob. U biex ngħidu d-dritt, illum lanqas fadal fejn jilgħabuh. Pajjiżna sar blokka konkos. Insibu rħula fejn lanqas ġnien pubbliku ma jeżisti, fejn it-toroq tant huma traffikużi li bilkemm tista’ timxi fihom aħseb u ara tilgħab il-passju jew xi logħba futbol! Fadal fejn jilgħabu barra mid-djar it-tfal tal-lum?

Barra milli ma fadalx fejn, lanqas fadal dik is-sigurtà li kien hawn f’pajjiżna fi żmien ċkunitna. Għalhekk lanqas nagħti tort lill-ġenituri li ma jħallux lil uliedhom joħorġu mid-dar.

Għaqdiet

Fi ċkunitna konna ngħaddu ħafna mill-ħin ħieles f’xi għaqda reliġjuża. Il-Museum u l-Azzjoni Kattolika u wara l-adolexxenza, iż-Żgħażagħ Ħaddiem Nsara jew f’xi youth centre. Illum il-ħin ħieles tat-tfal ġie okkupat mill-kbar. Tfal jittieħdu jitgħallmu jiżfnu jew ikantaw jew jagħmlu xi attività oħra skont ix-xewqa tal-ġenituri.

L-għaqdiet li konna nattendu aħna kienu jħallulna spazju għall-fantasija ta’ moħħna. Hike mal-membri l-oħra tal-għaqda li nattendu , l-Ħadd waranofsinhar kienet tkun l-isbaħ ħarġa u tagħtina enerġija biex l-għada filgħodu nerġgħu nbdew ġimgħa oħra ta’ skola. Illum donnhom sparixxew il-hikes!

Finanzi

Il-ħajja li poġġejna lil uliedna fiha titlob bosta spejjeż. Kull attività trid tħallas għaliha mhux bħal-logħob barra, mhux bħall-hike mas-superjur tal-Museum! Kull fejn tmiss trid iddaħħal idek fil-but. Tassew li l-istandard of living f’pajjiżna għola għax għandna aktar flus fil-but, imma l-kwalità ta’ ħajja li qed jgħixu t-tfal żgur li ma għolietx u l-istħarriġ li sar mill-Università ta’ Malta jurina biċ-ċar dan li qed ngħid.

Ladarba l-istandard of living għola, dan ma għoliex biss għat-tfal iżda anke għall-kbar. Biex inlaħħqu ma’ dan l-istandard iridu joħorġu jaħdmu l-missier u l-omm bil-konsegwenza li xi tfal meta jiġu mill-iskola ma jsibu lil ħadd id-dar. Il-ġenituri wkoll inbidlilhom l-istil ta’ ħajja li jgħixu u għalhekk sar għandhom aktar spejjeż. Jaqbel li ma noqgħodx nidħol f’dettallji dwar l-ommijiet u l-missirijiet ta’ dari u dawk tal-lum.

Frott

Numru minn uliedna stqarrew li ma humiex kuntenti bil-ħajja li qed jgħixu jew aħjar bil-ħajja li qed ikollhom jgħixu fiha minħabba fina l-adulti. Dan huwa l-frott li qed naħsdu minn dak li żrajna aħna stess. Id-dispjaċir huwa li l-frott qares qed ikollhom jieħduh l-ulied.

Ma nafx jekk hemmx soluzzjoni għal problema bħal din, li wara kollox hija fergħa minn elf problema oħra tal-bniedem tal-lum. Jiddispjaċini għat-tfal tagħna li meta suppost qegħdin fir-rebbiegħa ta’ ħajjithom, diġà daħħalnihom fix-xitwa bil-maltemp kollu li ġġib magħha. U dan qaluh it-tfal stess.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon - 3 ta' Ottubru 2020