Relikwi tal-Passjoni

 

Din is-sena l-imxija tal-Covid-19 qed iċċaħħadna mhux biss mil-liturġija u l-purċissjonijiet tal-Ġimgħa l-Kbira li tant huma għal qalb bosta Maltin, imma wkoll minn bosta wirjiet marbutin mal-istess jiem. Biex bħal nikkompensa ftit li dawn id-dilettanti ħsibt li nikteb xi ħaġa marbuta direttament mad-devozzjoni kif ukoll mad-delizju ta’ bosta. Ser insemmi xi relikwi li għandhom x’jaqsmu mal-Passjoni ta’ Ġesù. Tant hawn li mhux possibbli li wieħed jitrattahom kollha f’artiklu qasir bħal dan!

Liżar

Bla dubju ta’ xejn l-aktar relikwa popolari marbuta mal-passjoni ta’ Kristu huwa l-liżar jew kefen li bosta jemmnu li fih kien imkeffen Ġesù hekk kif tniżżel mis-salib u kien midfun. Dan jinsab fil-Katidral jew Duomo ta’ Turin l-Italja imma mhux minn dejjem kien hemm. Dan huwa liżar tal-għażel li fuqu tidher ix-xbieha ta’ raġel li fuq ġismu jidhru sinjali u daqqiet li juru trattament ħażin u tortura li jaqblu ma’ dawk deskritti fil-Passjoni ta’ Ġesù. L-ewwel kitba serja dwar dan il-liżar illum tinsab f’Turin u tmur lura għall-1353. Il-kavallier Goffredo ta’ Charny bena knisja fil-belt ta’ Lirey fi Franza biex fiha jitpoġġa dan il-kefen. Madankollu, huwa ma jgħidx kif dan il-liżar spiċċa għandu. Minn Lirey ittieħed Chambéry fi Franza stess. Dan kien sar propjetà tal-familja Savoia li din ħaditu ġewwa Turin fl-1578 fejn għadu miużmum sal-lum. Minn żmien għal żmien dan il-kefen ikun għall-wiri tal-pubbliku.

Il-Veru Linju

Ir-relikwa tas-Salib ta’ Kristu hija magħrufa magħna bħala l-Veru Linju. Ir-relikwa nstabet f’Ġerusalemm fis-sena 327-328 minn omm l-imperatur Ruman Kostantinu I, Flavia Giulia Elena, magħrufa bħala Santa Liena. Skont it-tradizzjoni Nisranija, is-Salib kien miżmum biċċa minnu f’Ġerusalemm, biċċa f’Kostantinopli u biċċa f’Ruma. Ir-relikwa ta’ Ġerusalemm baqgħet hemm sal-1187, meta t-traċċi tagħha ntilfu wara li Saladin rebaħ din il-Belt Imqaddsa.

Matul is-sekli ħafna frak ta’ daqsijiet differenti kienu ttieħdu minnu u llum jinsabu f’diversi postijiet. Uħud mill-akbar relikwi tas-Salib jinsabu f’Liébana (Spanja), f’Ruma u f’Pariġi. Il-biċċiet iżgħar huma numerużi ħafna: fis-seklu sittax ix-xiżmatiku Kalvinu, ironikament kien iddikjara li kieku wieħed kellu jiġbor ir-relikwi kollha tas-Salib ta; Kristu ikun jista’ jibni bastiment bihom. Madankollu, din kienet esaġerazzjoni.

Imsiemer

Kristu kien imsammar mas-salib u għalhekk insibu wkoll relikwi ta’ dawn l-imsiemer li żammew lil Ġesù msallab. Fil-bażilika ta’ Santa Croce in Gerusalemme f’Ruma hemm ras ta’ musmar li kienet ittieħed hemm direttament minn Santa Liena flimkien ma’ biċċa mis-salib u parti mill-titulus crucis, l-iskrizzjoni bil-kitba tas-sentenza tal-mewt.

Fil-Katidral ta’ Milan insibu musmar li baqa’ hemm wara l-mewt ta’ l-Imperatur Ruman Teodosju fis-sena 395. L-ewwel dokumentazzjoni dwaru hija tal-Medju Evu. Matul is-sena dan ikun miżmum f’niċċa fin-naħa ta’ fuq tal-abside, madwar 42 metru ’l fuq mill-art. Dan ikun esebit lill-fidili darba fis-sena.

Fil-Katidral ta’ Monza, l-Italja, tinżamm il-Kuruna tal-Ħadid li kienet iċ-ċirku ta’ isfel tal-elmu ta’ Kostantinu. Tradizzjonalment huwa maħsub li d-dawra tal-metall kien fiha musmar mis-salib ta’ Kristu. Madankollu, analiżi riċenti sabu li din il-pjanċa hija kollha tal-fidda għalhekk ma jistax ikun li fiha musmar tat-tislib għax dawn ma kinux tal fidda żgur.

Musmar ieħor kien jiddaħħal fil-Lanza Mqaddsa użata mill-Imperaturi Rumani li issa tinsab fi Vjenna. It-tradizzjoni tgħid li din hija l-lanza li biha Longinus nifed il-kustat ta’ Ġesù. Din tinsab fit-teżor imperjali tal-kapitali Awstrijaka.

Il-kolonna u l-kuruna

Il-kolonna użata mis-suldati Rumani biex fuq il-kmand ta’ Pilatu Ġesù kien flaġellat, llum insibuha f’Ruma, fil-Bażilika ta’ Santa Prassede. Din kienet miġjuba direttament minn Ġerusalemm fis-seklu tlettax mill-Kardinal Giovanni Colonna.

Il-kuruna tax-xewk inżammet f’Kostantinopli sakemm fis-seklu tlettax ir-Re Lwiġi IX ta’ Franza xtraha u poġġieha fis-Sainte-Chapelle li kien bena f’Pariġi għal din ir-relikwi. Illum ma għadx fiha xewk għax matul is-sekli kollha nqatgħu u ġew mogħtija lill-knejjes jew nies importanti.

Il-velu tal-Veronika

Il-maktur tal-għażel li t-tradizzjoni tgħid li kienet użat waħda mara biex tixxotta wiċċ Ġesù waqt it-tlugħ sal-Kalvarju u li fuqu kien stampat il-wiċċ ta’ Kristu jinsab merfugħ fil-Bażilika ta’ San Pietru fil-Vatikan. Ikollna ngħidu li din mhix ir-relikwa waħdanija li jingħad li kienet il-velu ta’ din il-mara li qatt ma nsibu riferiment għaliha fl-Evanġelji.

Il-libsa ta’ Ġesù

Din hija relikwa li nsibu fil-katidral ta’ Trier fil-Ġermanja li tikkonsisti f’biċċa drapp, mingħajr ħjata, li huwa maħsub li kienet parti mit-tunika li Kristu libes qabel it-tislib tiegħu u li skont l-Evanġelju ta’ San Ġwann is- suldati Rumani li kienu fuq il-Golgota tefgħu x-xorti għaliha. It-tradizzjoni tgħid li kienet Santa Liena stess li tat din il-libsa lil San Agrizju, isqof ta’ Trier.

Dan ma humiex l-uniċi relikwi marbuta mal-passjoni ta’ Kristu. Dawn lanqas huma xi dommi ta’ fidi jiġifieri wieħed jista’ jemmen jew ma jemminx l-awtentiċità tagħhom. L-importanti li jressquna lejn dak li jridu jirrapreżentaw.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon - 27 ta' Marzu 2021