Il-Madonna tar-Rużarju qrib il-Vatikan

Il-Knisja tal-Madonna tar-Ruzarju fi Prati - Ruma

Meta wieħed ikun Ruma ma jistax jonqos li jmur iżur iċ-ċentru tal-Kristjaneżmu, l-ikbar knisja fid-dinja, il-Bażilika ta’ SanPietru fil-Vatikan. Bosta drabi meta nkunu Ruma u mmorru nżuru l-Vatikan iwassluna b’ xi coach, imma għandna mnejn naslu hemmhekk bil-metrò. Wieħed jieqaf fl-istazjon Ottaviano u jimxi ftit metri u jsib ruħu taħt is-swar tal-Belt Stat tal-Vatikan. Tul dawn il-ftit passi wieħed jiltaqa’ ma’ knisja waħda biss. Din il-knisja tinsab fil-bidu ta’ triq li taqsam it-triq prinċipali li tieħdok mill-istazzjon sal-Vatikan. Hija l-knisja parrokkjali ddedikata lil Madonna tar-Ruzarju. Hija l-unika parroċċa ġewwa Ruma li tinsab f’ idejn il-patrijiet Dumnikani. Il-knisja kienet ikkonsagrata fil-25 ta’ Ġunju, 1916 mill-kardinal Basilio Pompili. Il-knisja fiha 44 metru tul u 21 metru wisa’.

Il-knisja għandha stil neo gotiku. Il-bini tagħha beda fil-bidu tas-seklu XX u kien lest fl-1912. It-tiżjin ta’ ġewwa beda dlonk wara li kien lest il-bini u kien lest sal-1916. Il-perit tagħha kien Giuseppe Ribaldi.

Il-Knisja minn ġewwa

Quddiem il-knisja hemm kanċell tal-ħadid mill-isbaħ u kif tidħol issib ruħek fil-korsija prinċipali. Minbarra l-korsija hemm ukoll żewġ navijiet. Il-korsija fiha ħames arkati u fuq kull arkata hemm tieqa bi stained glass li juru nisa bibliċi. Fin-navata tax-xellug hemm il-fonti tal-magħmudija, l-istatwa titulari flimkien mal-istatwi ta’ anta Rita u Santa Luċija, l-altar ta’ Sant-Antnin, l-orgni tal-kanen u navata vojta imma faċċata hemm l-altar tal-Qalb ta’ Ġesù li fit-trittiku tiegħu jidhru San Piju V u San Albert il-Kbir. Fin-navata tax-xellug insibu kurċifiss kbir u statwa ta’ Marija addolorata, statwa ta’ Padre Piju, l-altar tal-Madonna, l-Altar ta’ San Duminku, il-bieb tas-sagrisitja u faċċata l-altar ta’ San Ġużepp li fit-trittiku tiegħu insibu wkoll lil San Tumas ta’ Akwinu u lil San Vincenz Ferreri. 

Nerġgħu lura għall-korsija tan-nofs. Fuq il-bieb minn ġewwa hemm xbieha tal-Madonna ta’ Pompeimaħduma fil-mużajk u fuq din ix-xbieha tieqa tonda bl-istained glass, tipika tal-knejjes gotiċi. 

Il-kwadru titulari

F’ nofs il-kursija naraw il-pulptu tal-irħam interzjat bil-mużajk tad-deheb. L-altar maġġur joffri xena mill-iktar suġġestiva. Fil-faċċata naraw tliet twieqi kbar u kull waħda mit-twieqi għandha stained glass ta’ ħames misteri tar-Rużarju, ħamsa tal-ferħ, ħamsa tat-tbatija u ħamsa tal-glorja. L-ambone u l-altar mejda huma tal-irħam b’interzjatura tad-deheb fihom. L-altar maġġur fih ukoll it-tabernaklu u fuqu insibu l-kwadru titulari, trittiku bix-xbiha tal-Madonna fin-nofs u bix-xbiehat ta’ San Duminku u ta’ Santa Katerina ta’ Siena fil-panewijiet tal-ġnub. 

L-istatwa tal-Madonna tar-Rużarju

Il-ħitan kollha tal-knisja huma affreskati u mpittra b’ mod mill-isbaħ. Dan huwa xogħol tal-artist Ruman Giovanni Battista Conti. Dan huwa l-istess artist li għandu xogħol tiegħu Malta wkoll, fosthom il-koppla u s-saqaf tal-Bażilika ta’ San Ġorġ tar-Rabat ta’ Għawdex. It-trittiku titulari kif ukoll iż-żewġ trittiki l-oħrajn huma tal-artist Roberto Gagliardi. L-art tal-knisja hija mużajk maħdum b’ sengħa kbira fejn wieħed jara opra ta’ arti maħduma b’dedikazzjoni u paċenzja kbira. L-istatwa titulari tal-Madonna tar-rużarju hija tal-ġibs u saret ġewwa Ruma stess. Hija statwa maħduma fuq forma u kopja preċiża tagħha insibuha Malta imma mhux bħala Madonna tar-Rużarju imma bħala tal-Karmnu. Qiegħed nirreferi għall-istatwa tal-Fleur de lys. Meta wieħed ikun quddiem l-istatwa tal-Madonna tar-Rużarju ta’ Ruma dlonk jintebaħ li hija l-istess bħal dik ta’Fleur de Lys.

Minkejja li din hija knisja ġdida fejn il-knejjes li naraw Ruma, hija knisja tassew ħelwa u mibnija fuq stil li tabilħaqq jiġbrok. F’ ħinijiet tal-ġurnata meta r-raġġi tax-xemx jgħaddu mit-twieqi bl-istained glass wieħed ikun jista’ jgawdi xena li ma tintesa qatt. Billi din l-inħawi hija l-parti moderna taċ-ċentru tal-kapitali Taljana, ftit li xejn insibu knejjes u b’hekk hija knisja imfittxiha kemm mill-parruċċjani kif ukoll mill-bosta ħaddiema li jaħdmu fil-qrib. 

Fr Reno Muscat OP

Dan l-artiklu deher fil-programm tal-festa tal-Madonna tar-Rużarju 2013 maħruġ mis-Soċjeta Filarmonika La Stella Gudja