Fuq tlieta toqgħod il-borma

Għal darba oħra indur dawra mal-port tal-Kottonera

Fis-sajf li għadda ktibt żewġ artikli dwar ix-xatt tal-Kottonera. Fit-2 ta’ Awwissu deher, f’ danil-ġurnal, l-artiklu bl-isem “Il-Port” u fid-19 tal-istess xahar ktibt “Parti oħra tal-port”. It-Taljani jgħidu li Non c’ è due senza tre u aħna l-Maltin ngħidu li fuq tlieta toqgħod il-borma. Tabilħaqq għax erġajt żort din il-parti tal-port u ħassejt li kelli nerġa’ nikteb xi ħaġa oħra dwar dak li kont ktibt fis-sajf.

Ambjent mill-isbaħ

Ħadd ma jista’ jmeri l-fatt li l-proġett tax-xatt tal-Kottonera huwa proġett li jistħoqqlu kull tifħir, proġett li se jgħolli l-livell ta’ din in-naħa ta’ Malta. Kollox kien ippjanat b’ mod professjonali u nittama li kollox jitwettaq professjonalment. L-ambjent li nħoloq kemm ilu li twaqqa’ l-ħajt tat-tarzna huwa verament wieħed mill-isbaħ fejn dak li jkun jista’ jqatta’ siegħa bilqegħda jew jagħmel passiġġata li bla ma jkun bogħod mid-dar, fl-istess waqt ikun iħossu f’ dinja differenti minn dik li tinsab tefa’ ta’ ġebla bogħod.

Xi rimarki

Wieħed ma jistax ma jindunax li l-proġett għadu mhux lest għal kollox u jonqos ħafna xogħol, l-aktar fil-parti fejn kienu jinstabu l-ħwienet tax-xogħol tat-tarzna. Madanakollu kollox jindika li dan il-post huwa ġdid għax kollox għadu f’ kundizzjoni tista’ tgħid perfetta. Imma jaħasra hemm min ma jafx igawdi hu u jħalli lil min jiġi warajh igawdi wkoll. Possibbli li fid-DNA Malti hemm il-vandaliżmu? Possibbli għadna ma ndunajniex li kull ċenteżmu ħsara li nagħmu fil-propjetà pubblika rridu nħallsu għaliha aħna stess? Dawn huma ħsibijiet li ġew f’ moħħi jiena u nippassiġġa max-xatt.

Vandaliżmu

Imxejt minn taħt Sant’ Anġlu lejn l-Isla. Hemmhekk imiddu l-ewwel passi fuq gżiritna xi wħud mill-aktar nies għonja tad-dinja li jaslu f’ pajjiżna bil-jottijiet lussużi tagħhom. Ix-xatt tal-Birgu sar post denju li jilqa’ lil dawn it-talin, kif ukoll lil bosta Maltin li jmorru jippassiġġaw fih bħalma nħobb nagħmel jien. Hemmhekk rajt bank nofsu nkisser. Il-bankijiet ta’ hawnhekk għandhom il-wiċċ tal-plastik. Wieħed minnhom kien nofsu maqlugħ.

Faċċata, taħt il-gardjola tal-Isla, inti u sejjer lejn il-ponta, sar poġġaman tal-istainless steel. Dan il-poġġaman jagħtik l-impressjoni li tkun qiegħed fuq il-gverta ta’ xi bastiment li jkun dieħel jew ħiereġ mill-port il-kbir. Innutajt li biċċa minnu kien mgħawweġ u parti mqaċċta. X’ ħasra! Ħasra mhux biss għall-ispejjes li jinvolvi x-xogħol biex dan l-att vandalu jkun imħassar u l-ħsara tkun irranġata, imma ħasra wkoll għal dak il-moħħ li ħaseb li jwettaq dan l-att. Jiena u ħiereġ lura għaddejt mix-xatt tal-Isla. Hemmhekk innutajt li saru xi bankijiet ġodda bil-wiċċ tal-injam. Fuq l-injama tad-dahar tal-bankijiet twaħħlu faxxi tal-aluminjum b’ xi frażijiet jew idjomi li għandhom x’jaqsmu mal-baħħara. Bank minnhom kellu l-injam imkisser u bank ieħor ma kellux il-faxxa bl-idjoma fuqha. Din nassumi inqalgħet minn xiħadd għax il-marki tal-kolla kienu juru li xi darba kien hemm faxxa mwaħħla. Nerġa’ ngħid jaħasra! Xi dnub li qegħdin fuq l-għatba tal-2015 u għadna nsibu dawn il-ħwejjeġ madwarna.

Iż-żamma tal-post

Kollu ta’ xejn li jkollok dar sabiħa imma ma tkunx kapaċi żżommha sew. L-istess ikolli ngħid għall-proġett tal-Kottonera. Fil-mixja tiegħi innutajt li saru reċipjenti ġodda, u ngħid id-dritt tabilħaqq oriġinali u sbieħ, biex fihom jintefa’ l-ħmieġ tal-klieb kemm-il darba dawn jiddeċiedu li jħammġu hemmhekk. Madanakollu fil-mixja tiegħi ma stajtx ma ninnutax l-ammont kbir ta’ ħmieġ tal-klieb. Bosta joħorġu l-kelb għad-dawra u joħorġu magħhom il-boroż biex inaddfu fejn iħammeġ, għax hekk tgħid il-liġi, imma ladarba ma jkunx hemm min jista’ jħarrikhom il-ħmieġ tal-kelb ma jiġbruhx. Mhux sewwa, naħseb li jekk il-kelb iħammiġlek fis-salott ma tħallix il-ħmieġ hemmhekk! Allura għalfejn tħallih mal-art meta jħammeġ ix-xatt?

Il-latrina tat-toqba

Fis-sajf kont ktibt li l-latrina tat-toqba tal-Birgu għandha tabella li għandha aċċess għal persuni b’ diżabilità, imma biex persuna tasal quddiem il-bieb tal-latrina hemm xi tarġiet li persuna b’ diżabiltà għandha mnejn ma tkunx tista’ titlagħhom. Qaluli li din il-ħaġa sejra tkun irranġata. Sa issa għadha kif kienet, naħseb li dix-xitwa jkun jaqbel li jitneħħa dan l-inkonvenjent. Aċċess għal persuni b’ diżabilità huwa aċċess eħfef għal kulħadd. Illum jew għada lkoll kemm aħna sejrin ikollna xi diżabiltà.  Ladarba qegħdin insemmu d-diżabilità ma nistax ma nsemmix dak li nnutajt ukoll fix-xatt tal-Kottonera. Fil-festa tal-Kunċizzjoni jitwaħħal arblu tal-festa f’ post fejn jagħlaq l-aċċess għal min ikun għaddej b’siġġu tat-tfal, aħseb u ara għal dak li jkun irid jgħaddi b’ siġġu tar-roti! Fuq il-każin tar-regatta ta’ Bormla sar speċi ta’ taraġ wiesa u sabiħ, imma min pjantah ma ħasibx li fil-festa hemmhekk jintrama bl-antarjoli u għalhekk ħareġ il barra xi ftit iżżejjed. Tgħid hemm tama li din il-ħaġa ma tibqax kif inhi? Biex ngħid kollox, hawn insibu aċċess ieħor għal siġġu tat-tfal jew siġġu tar-roti, imma jrid isir xi dawrien li għal persuna b’ diżabilità jista’ jkun ta’ inkonvenjenza kbira.

Jiddispjaċini li fit-tielet darba li ktibt dwar din in-naħa kelli nkun daqstant negattiv, imma għandu mnejn ikun hemm min jaqra u joqgħod aktar attent biex dak li sar biex jitgawda minn kulħadd jieħu ħsieb li jħallih kif sabu. Hekk ikun jista’ jerġa jgawdih darba oħra huwa wkoll.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher fin-Nazzjon, 6 ta' Diċembru 2014