Għana u faqar

Żgur li jekk naqbdu argument dwar l-għana u l-faqar ma nispiċċaw qatt għax huwa suġġett li kulħadd jarah skont kif jolqot lilu. Mhux is-soltu tiegħi nikteb artikli li joħolqu polemiċi imma llum ma nistax inħalli dan il-ħsieb li qed itaqqalni għaddej bla ma naqsmu magħkom.

Benessere

Qiegħed nuża l-kelma Taljana Benessere biex nibda l-argument tiegħi. Il-benessere li qed nirreferi għalih hawnhekk ma għandux x’jaqsam mas-saħħa, mal-fatt li wieħed ikun b’saħtu fiżikament, minkejja li din il-kelma tfisser hekk ukoll, irrid nifhem biha dak li bl-Ingliż jissejjaħ welfare,  għalkemm anke din il-kelma hija marbuta mal-istat tas-saħħa tal-bniedem. Li rrid nirreferi għalih jien huwa l-istat finanzjarju ta’ dak li jkun.

Pajjiżna ilu għexieren ta’ snin sejjer il quddiem. Illum lanqas tarafha lil Malta minn dik ta’ erbgħin jew ħamsin sena ilu. Fi ċkunitna d-dinja kienet mod ieħor, djarna, triqatna, pajjiżna kienu kollha differenti minn kif insibuhom illum. Ejjew nagħti ħarsa lejn dar tipika ta’ erbgħin sena ilu biex naraw xi differenzi. Fid-dar komuni ma kontx issib telefon u min kien ikollu bżonn jagħmel telefonata jew kien imur l-għassa tal-Pulizija jew il-pjazza jinqeda mill-kabina tat-telefon pubbliku. Il-kamra tal-banju ma kinitx dik li nafuha llum. Il-ħasil tal-persuni kien isir fil-banju taż-żingu u fix-xitwa l-ilma jissaħħan fuq tal-istim. Illum mhux talli għandna l-banju jew id-doċċa komda, imma għandna l-misħun lest kemm niftħu vit. U llum mhux kamra tal-banju waħda sar ikollna fid-dar, illum dħalet il-moda tal-en suite. Mhux talli ma kellhomx en suite in-nanniet tagħna imma aktarx kienu jridu joħorħu fil-bitħa biex imorru sal-kamra l-baxxa! U xi ngħidu għat-teknoloġija. Mhux tablets u laptops ma kellhomx il-ġenituri tagħna, imma min kellu magna tal-ħasil kien meqjus sinjur. Televiżjoni abjad u iswed min kien jista’ jixtri wieħed kien ikun akwista xi ħaġa kbira. Illum il-magna tal-ħasil taħsillek u tagħsarlek il-ħwejjeġ waħdeha. Tonxorhomlok jonqosha! Televiżjoni għal wieħed, tnejn, tlieta ġewwa djarna biex b’hekk l-omm tara l-films, il-missier jara l-futbol u l-ulied jaraw il-programmi tagħhom bla ma ħadd itellef lil ħadd. X’differenza! U xi ngħidu għall-ħruġ? Ir-ristoranti, il-ftit li kien hawn, kienu għal ftit eluf ta’ turisti, l-aktar Ingliżi, li kienu jiġu jżuru pajjiżna. Il-Malti kien imur fihom f’xi okkażjoni rari, f’tieġ, il-Milied u min jaf meta aktar, jekk ikun hemm aktar! Illum l-ikel barra sar appuntament ta’ kull ġimgħa. Ma nistgħux inħallu barra s-safar. Għall-Malti s-safar kien ifisser jew xogħol jew rarament xi ħtieġa ta’ kura medika. Illum le, illum insiefru darba, tnejn jekk mhux ukoll tliet darbiet fis-sena. Dari ġurnata Għawdex kienet xi ħaġa speċjali u ġita mqar sa Sqallija kienet biss ħolma li xi wħud ġieli għamluha realtà. Illum kollox differenti – għall-grazzja ta’ Alla!

 Ikollna nammettu li għandna anke ċertu lussu żejjed li mingħajru xorta ngħaddu, imma tant drajna bih li kważi kważi sirna nqisuh bżonn.

Faqar

Dan l-aħħar xhur, qiegħed ninnota li fuq il-bieb tal-kunvent fejn ngħix qed jiġu bosta nies jittalbu. Mhux nies anzjani imma żgħażagħ. Jiġu jittalbu ewro jew tnejn bl-iskuża li ma għandhomx għal tal-linja. Tkun tixtieq tgħin lil kulħadd, imma lanqas jekk ikollok bir ewro ma jservuk għax il-problema ma’ dawn it-talin hija li wieħed jgħid lil ieħor u tispiċċa b’xi għoxrin ruħ kuljum. Kieku jkollok tagħti żewġ ewro lil kulħadd tispiċċa li lanqas paga ta’ xahar ma sservik aħseb u ara d-daqsxejn pocket money li nirċievu aħna l-patrijiet!

Dawn li jiġu jittalbu ma humiex kollha Maltin; jiġu jħabbtu l-bieb jew iwaqqfuk fit-triq anke persuni ta’ nazzjonalità barranija, ikellmuk bl-Ingliż. Dawn jaħasra jkunu telqu pajjiżhom biex illum sabu rwieħom fl-istess qagħda li kienu jew forsi agħar. Għalija dan huwa kollu faqar li bilfors irrid nirrifletti ftit fuqu. Possibbli li llum meta għandha welfare daqsant tajjeb f’pajjiżna, hawn min iħabbat il-bieb ta’ kunvent tal-patrijiet biex jittallab biċċa ħobż x’jiekol? Nemmen li hemm xi ħaġa ħażina, anzi ħażina ħafna. Nissuspetta li dawn huma vittmi ta’ xibka mħabbla sewwa. Għandu menjn dawn huma persuni li sabu ruħhom f’labrint li ma jistgħux joħorġu minnu minkejja l-għajnuna kollha li l-pajjiż kif ukoll il-Knisja joffru f’każi bħal dawn. Bil-fors li hemm xi ħaġa mgħawġa, hemm xi ħaġa mhux sewwa f’dawn il-każi!

Għana u faqar li jimxu ħdejn xulxin, fl-istess triq, fuq l-istess banikna. Għana u faqar li ssibhom fl-istess dar, taħt l-sitess saqaf, forsi fl-istess familja, forsi bejn l-aħwa. Hemm bżonn inqumu, irridu nistembħu mir-raqda. Din hija realtà li aktar ma jgħaddi ż-żmien aktar qed tikber. Hemm bżonn ma ħalluhiex tilħaq livell li ma jkollneix kontroll fuqha.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon - 3 ta' Marzu 2018