Ir-Reliġjon: tgħaqqad jew tifred?

Wara li l-grupp leġġendarju The Beatles sfaxxa, il-membri ta’ dan il-grupp baqgħu popolari u baqgħu attivi fil-qasam mużikali. Forsi l-aktar wieħed mill-erba’ membri li baqa’ popolari kien John Lennon. Fl-1971 Lenon ħareġ id-diska “Imagine”. F’ din id-diska l-awtur jipprova jpinġi dinja fejn ma teżisti l-ebda firda, fejn in-nies kollha tad-dinja jgħixu fis-sliem bejniethom, fejn ma hemmx fruntieri ta’ ċittadinanza, kulur, qagħda soċjali jew twemmin. Lennon stess stqarr f’ din id-diska stess li hemm min jaħseb li qiegħed joħlom.

Bla twemmin

Kemm tabilħaqq nistgħu ngħixu f’ dinja fejn ma jkun jeżisti l-ebda twemmin? Il-bniedem fin-natura tiegħu huwa spiritwali. Minn skavi li l-bniedem modern sab, sar jaf kif kien jgħix il-bniedem pre-storiku. Sibna li l-bniedem dejjem kellu kilba għal-ispiritwalità u għalhekk dejjem fittex dak li hemm il fuq minnu. B’ hekk twieldu r-reliġjonijiet. Il-bniedem fittex dejjem dak l-essere suprem li huwa aqwa minnu. Dan l-essere suprem, aħna nsejħulu Alla, ħaddieħor isejjaħlu xi ħaġa oħra imma huwa dak l-essere li l-bnedmin kollha jħossu li hemm fuqhom.

Għalhekk dlonk naraw li l-bniedem ma jistax jgħaddi bla twemmin. Xi wħud li jiċħdu l-fidi tagħhom u jgħidu li ma jemmnu f’ xejn, bosta drabi jagħmlu għadd ta’ kontradizzjonijiet. Wieħed li ma baqgħax jemmen f’ Alla,u ddikjara li ma jemmen f’ xejn aktar, beda jġorr speċi ta’ midalja tal-ħġieġ marbuta ma’ lazz, imdendla ma’ għonqu biex skont hu tbiegħdu mir-riżq ħażin u ġġiblu l-fortuna. Kif jista’ jkun bniedem bħal dan jgħid li ma jemmen f’ xejn? Bniedem bħal dan jemmen f’ alla li dendel ma’ għonqu.

Il-qrun

Dan ifakkarni meta dahri spis skonna naraw xi qrun ta’ barri mdendel f’ xi razzett jew f’ xi bitħa ta’ dar. Konna nemmnu li dan il-qarn seta’ jbiegħdna mill-għajn. Dan ukoll huwa twemmin popolari li min jaf fejn huma l-għeruq tiegħu. Din tal-qrun ma hijiex xi ħaġa tagħna l-Maltin biss għaliex anke t-Taljani spiss jagħmlu forma ta’ qrun bis-swaba ta’ jdejhom biex skont huma jinħelsu mill-mal occhio.

Dan huwa twemmin li nsibu f’ kull poplu u ġens, min f’ forma u min oħra. Allura jkollna ngħidu li bniedem bla twemmin ma jistax jinstab għax kulħadd għandu xi forma jew oħra ta’ alla għalih. Min jipprova jgħid bil-kontra jkun qiegħed jinsa dan l-element importanti fin-natura tal-bniedem, ikun qed jinsa li l-bniedem fin-natura tiegħu huwa spiritwali.

Twemmin tal-massa

Maż-żmien it-twemmin beda jkun organizzat u żviluppaw ir-reliġjonijiet. Illum insibu li l-akbar  reliġjonijiet huma: Il-Kristjaneżmu, fid-diversi friegħi tiegħu. L-Islam, f’ kull tip tiegħu, il-Ħinduiżmu u l-Buddiżmu. Kull forma ta’ reliġjon għaqqdet lil dawk li kienu jħaddnu l-istess twemmin.

Iżda dak li suppost jgħaqqadna bosta drabi kien l-okkażjoni li jifridna. L-istorja tgħallimna li kien hemm bosta battalji, ġliediet u gwerer hekk imsejħina “qaddisa”. Dawn jissejħu hekk sempliċiment għaliex saru f’ isem xi twemmin, għalkemm l-iskop aħħari aktarx li dejjem kien il-ħtif ta’ xi art, il-konkwista tal-ġid ta’ xi poplu li jinzerta ma jkollux it-twemmin ta’ xi qawwa akbar minnu.

Ma jfissirx li kollox huwa ħażin bejn dawn ir-reliġjonijiet. Illum daħlet sewwa fosta l-idea tal-ekumeniżmu. Bosta minna niftakru l-laqgħa li kienet saret ġewwa Assisi f’ Ottubru tal-1986. Kienet laqgħa bejn il-mexxejja tar-reliġjonijiet tad-dinja.Dakinhar kien hemm preżenti il-Papa San Ġwanni Pawlu II.  Laqgħa oħra bħal din saret fl-2011, ġewwa Assisi wkoll, u fiha kien attenda il-Papa Benedettu XVI. L-għan ewlieni ta’dawn il-laqgħat huwa s-sliem bejn il-popli kollha tad-dinja. Dlonk naraw ix-xebħ bejn il-ħsieb ta’ John Lennon u l-iskop tal-laqgħat ekumeniċi.

Fuq skala iżgħar

Il-fridiet ma jeżistux biss bejn ir-reliġjonijiet iżda anke bejn membri tal-istess twemmin. Ma mmorrux il bogħod imma nibqgħu Malta. Kemm piki, tgħajjir, insulti u ġlied ġieli jinqala’ bejn membri ta’ partiti ta’ festi rivali. Il-qaddisin tagħna suppost jgħaqqduna imma ġieli jintużaw biex jifirdu. Grupp fi ħdan parroċċa Maltija kiteb messaġġ fuq il-media soċjali biex jawgura l-festa t-tajba lill-parruċċani tal-parroċċa l-oħra li hemm fl-istess raħal. Imma f’ dan il-messaġġ isem il-qaddis tal-parroċċa l-oħra qatt ma ssemma. Ftakart fil-bojkott li kellu isem Eddie Fenech Adami fuq il-mezzi tax-xandir fis-snin 80! Messaġġ bħal dan huwa kosmetiku u juri li fil-qiegħ ta’ qalb dak li jkun mhux tassew ikun hemm xewqa ta’ festa tajba. Każi bħal dawn aktar jifirdu milli jqarrbuna lejn xulxin.

Lennon qal li joħlom li l-popli kollha jgħixu fis-sliem. Oħlom oħlom Ġann! Mhux għax ma nixtieqx jien ukoll li jkun hawn il-paċi fid-dinja kollha, imma jien forsi realistiku ftit aktar minn Lennon. Nerġa’ nistaqsi: ir-reliġjon tgħaqqad jew tifred? Tista’ tgħaqqad u tista’ tifred,  jalla dejjem tgħaqqad!

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon, 23 ta' Mejju, 2015