Żgħożija

Iż-żgħożija tirrapreżenta dik il-fażi f’ ħajjitna li tgħaqqad l-adolexxenza mal-ħajja adulta. Ma nistgħux nispeċifikaw eżatt meta tibda din il-fażi fil-ħajja tal-bniedem u lanqas nistgħu ngħidu sewwasew meta tintemm, imma bejn wieħed u ieħor tibda għall-ħabta tal-14 jew 15-il sena u tibqa’ sejra sa wara nofs l-għoxrinijiet. L-adolexxenza hija fażi tranżitorja ta’ żviluppi psikoloġici u fiżiċi, filwaqt li l-bniedem ta’ 18-il sena jibda jitqies bħala legalment adult, xorta f’ dik l-età inkun għadna fl-eqqel taż-żgħożija, allura nistgħu ngħidu li bniedem isir adult meta jilħaq il-maturità u din ma tnaqqas xejn miż-żgħożija. Mela jekk nużaw dan il-kejl ma nistgħux nagħtu punt fiss meta tibda ż-żgħożija u lanqas nistgħu ngħidu meta din tiġi fi tmiemha għaliex kull persuna hija differenti mill-oħra kemm fl-iżvilupp mentali u fiżiku fik ukoll fl-akwist tal-maturità.

Żgħażagħ attivi

Bla dubju ta’ xejn iż-żgħażagħ huma l-aktar bnedmin attivi. Huma l-aktar persuni avventurużi, l-aktar kurjużi, l-aktar involuti fi gruppi ta’ kull tip. Is-saħħa fiżika u l-enerġija ta’ dawn is-snin bil-fors li jagħmlu liż-żgħażagħ attivi, dejjem sejrin u donnhom ma jgħejjew qatt. Kull fejn hemm xi grupp attiv għandek issib iż-żgħażagħ.

Billi ż-żagħażagħ ikunu għadhom ma laħqux il-maturità assoluta, ġieli nisimgħu b’ xi praspura minn tagħhom. L-agħar ħaġa hija jekk in-nuqqas ta’ maturità tbiddel attività fi bluha li tipperikola ħajjet iż-żgħażagħ stess jew ħajjet persuni oħra. Sfortunatament ġieli smajna b’ telf ta’ xi ħajja fl-eqqel tagħha minħabba nuqqas ta’ maturità.

Qalb kbira

Iż-żgħażagħ huma ġeneralment nies ġenerużi u qalbhom tajba. Araw meta ssir xi attività b’ risq xi istituzzjoni tal-karità, kif dejjem tkun iffullata biż-żgħażagħ jgħinu f’ kull sens tal-kelma, kemm mil-lat finanzjaru kif ukoll bħala loġistika u organizazzjoni. Qed tiġini f’ moħħi l-mixja li ssir ta’ kull sena mill-Mellieħa sal-Isla b’ risq waħda mill-istituzjonijiet ta’ benevolenza lokali. Din tiġbed lejha eluf ta’ żgħażagħ li bejn Ħamis ix-Xirka u l-Ġimgħa l-Kbira jħallsu miżata u jimxu 30 kilometru. Bla ma nidħol fl-argument jekk dan huwiex il-lejl ideali biex issir din il-mixja, jkollna nammettu li l-maġġoranza tal-parteċipanti fiha jkunu persuni ta’ bejn il-15 u t-35 sena. Biex ngħid id-dritt ukoll, kieku din il-mixja ma ssirx dakinhar, niddubita kemm minn dawk iż-żgħażagħ imorru jagħmlu l-visti tas-seba’ knejjes minflok!

Ladarba qegħdin insemmu l-Knisja tajjeb ukoll niffukaw fuq il-fatt li bosta żgħażagħ ma għadhomx imorru fiha imbagħad jekk il-parroċċa jew id-djoċesi jew xi għaqda tkun sejra torganizza xi attività missjunarja barra l-pajjiż, issibhom min ta’ quddiem biex jgħinu. Ma joqgħodux jaħsbu kemm ser jiswa l-biljett tal-ajru jew li l-vaganzi tas-sajf mhux ser jgħadduhom f’ xatt il-baħar, ma jinkwietawx li se jmorru f’ art li l-ikel għalihom se jkun differenti minn dak li jkunu mdorrijin bih u forsi jkun ħażin ukoll. Jiġu jaqgħu u jqumu li aktarx se jkollhom jorqdu fuq saqqu iebes jekk mhux ukoll fl-art. Xejn ma jqisu imma jmorru għal din il-biċċ

a xogħol bil-qalb kollha. Hemm xi wħud li meta jagħmlu l-ewwel esperjenza bħal din jibqgħu jagħmluha kull sajf. Dawn huma ż-żgħażagħ!

Żagħżugħ ta’ dejjem

Il-poeta nazzjonali tagħna, Dun Karm Psaila għandu poeżija ddedikata lill-baħar li ġġib l-isem “Żagħażugħ ta’ dejjem”. Wara li jgħidilna li s-snin jgħaddu fuq kollox u fuq kollox iħallu l-marka tagħhom, idur fuq il-baħar  u jgħidlu: Fuq wiċċek biss, ja baħar, żagħżugħ ta’ dejjem, jgħaddu s-snin bil-mija, bl-eluf u bl-għaxat eluf, u qatt ma jonqxu l-għelma tax-xjuħija; fik il-milja tal-ħajja, qalbek tħabbat  bla hedu u sidrek magħha, jofrogħ u jimla, u tgħoddlok il-mewġa fuq ix-xtut it-taħbit tagħha.

Tabilħaqq kliem mill-isbaħ iżda isbaħ hija r-riflessjoni. Tassew li kollox jiqdiem imma l-baħar jibqa’ dak li jkun: żagħżugħ ta’ dejjem.

Hemm persuni li minkejja li jkunu qabżu l-faxxa tal-età taż-żgħożija xorta jibqgħu għaddejjin bl-attivitajiet tagħhom daqs li kieku għadhom żgħażagħ. Bħall-baħar, il-bniedem jista’ jkun żagħżugħ ta’ dejjem. Mhux għax il-marki tan-natura ma jkunux jidhru fuq dak li jkun iżda għax ikun għadu żagħżugħ fil-qalb. Mela nistgħu nsibu żgħażagħ ta’ sittin jew sebgħin sena, dawn huma żagħażagħ ta’ dejjem, dawk li minkejja l-età jibqgħu attivi. Tassew li s-snin jgħaddu u kull ma jmur jibdew itellfu mill-effiċjenza u l-flessibiltà tal-persuna, imma r-rieda ma twaqqafiex l-ineffiċjenza jew xi privazzjoni fiżika oħra.

Aġġettivi

Spiss nisimgħu kliem xi ftit jew wisq dispreġġjattiv dwar iż-żgħażagħ; traskurati, bla moħħ, injoranti u ma nafx x’ iktar. Forsi jkun hemm każi fejn dawn l-aġġettivi jkunu f’ posthom u forsi hemm fejn ikunu xi ftit eseġerati. Allura huwa dmir tagħna, aħna li l-età taż-żgħożija għaddiet minn fuqna, li nikkoreġu dak li naraw ħażin fiż-żagħżagħ. Ma ninsewx li lilna xi ħadd kien ikkoreġiena wkoll meta konna għadna fiż-żgoħżija.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon, 4 ta' Ġunju 2016