Messaġġ għad-dinja kollha

L-ewwel parti

Il-messaġġ li mitt sena ilu l-Madonna tat lid-dinja ġewwa Fatima fil-Portugall huwa messaġġ dinji li jekk wieħed jirrifletti sewwa fuqu jara li jgħodd għal kulħadd, ikun xi jkun it-twemmin tiegħu. Hawnhekk qiegħed noffrilkom riflessjoni dwar kif dan il-messaġġ laqat lill-Insara Ortodossi, lil-Lhud, lill-Musulmani u ovvjament lill-Insara Kattoliċi. Minħabba t-tul ta’ din ir-riflessjoni qed naqsam dan l-istudju f’ żewġ partijiet.

Daħla

Iċ-ċentinarju tad-dehriet ta’ Fatima jistedinna biex nagħtu ħarsa lura lejn is-sena 1917, sena li d-dinja qadima tat postha għal waħda ġdida, waħda aktar qattiela u qerrieda.

Id-deheriet tal-Madonna ta’ Fatima għandhom rabta ma’ San Ġwanni Pawlu II u r-rebħa paċfika li saret fuq il-komuniżmu. Meta taħseb dwar il-profeziji li ntqalu fuq l-ewwel u t-tieni gwerra dinjija tinduna kemm il-fatti ġewwa Fatima mhux ta’ min jinjorahom.

Dak li nistgħu nsejħulu  “Is-seklu ta’ Fatima” kien drammatiku mhux biss għall-Komuniżmu Sovjetiku.  Is-sena 1917 biddlet anke l-attitudni reliġjuża globali, kif fil-fatt għadha tinbidel sa issa. Id-dehriet ta’ Fatima ma kienux indirizzati lejn dawn it-tibdiliet kollha, iżda ġew fi żmien meta l-ġnus kollha bdew għaddejjin minn dan it-tibdil u bdew snin ta’ taqlib.

Il-Madonna dehret lil tfal rgħajja fl-istess sena li r-revoluzzjoni Bolxevista neħħiet lit-Tżar tar-Russja mis-setgħa. Il-Verġni Marija kellmet lit-tfal dwar il-konverżjoni tar-Russja u għalhekk naraw għaqda mal-ġlieda kontra l-Komuniżmu. Bl-attentat fuq ħajjet San Ġwanni Pawlu II fit-13 ta’ Mejju 1981, nifhmu l-kliem “Il-Qalb Immakulata tiegħi tirbaħ”. Dan il-kleim nifhmuh kemm-il darba noħduh f’ kuntest storiku.

Iżda kien hemm ħafna aktar  minn hekk għaddej fl-1917. Ikkunsidra l-impatt fuq il-post tar-reliġjonijiet fil-ħwejjeġ globali.

Ortodossi

Fil-tendenza ġdida li għadha sejra sal-lum, l-1917 immarkat il-bidu ta’ seklu katastrofiku għall-Ortodossi. Ir-Rivoluzzjoni Russa u l-introduzzjoni tal-ateiżmu totali kien il-bidu ta’ lejl mudlam fuq il-Knisja Ortodossa Russa, l-akbar mill-Knejjes Ortodossi kollha. F’ dik is-sena il-Patriarkat ta’ Moska kellu madwar 300 isqof. Kwart ta’ seklu wara dawn kienu jintgħaddu fuq is-swaba ta’ id waħda. Wara li Hitler invada r-Russja f’ Ġunju 1942, Stalin xtaq jerġa’ jqajjem il-Knisja Ortodossa Russa bħala fergħa tal-Istat Kominista. Il-Komuniżmu spiċċa mir-Russja imma l-Knisja Ortodossa, fl-aktar pajjiż importanti għaliha, għadha titqatel mal-Kremlin.

Sadanittant, l-ewwel gwerra dinjija rat ukoll it-tmiem tal-Imperu Ottoman, il-Kalifat Iżlamiku kbir li kellu l-għeruq tiegħu f’ Istanbul – Kostantinopli, is-sede primarja tal-Knisja Ortodossa. Wara l-Imperu rajna l-qawmien tal-istat sekulari Tork u l-Knisja Ortodossa, fil-belt kapitali tal-istorja tagħha, bdiet titnaqqar.

Rivoluzjoni Bolxevista

Il-libertà tal-Patriarkat ta’ Kostantinopli li jmexxi lilu nnifsu, jikkontrolla dak kollu li jippossedi, iżomm is-seminarji u jaħtar il-mexxejja tal-Knisja bdiet tkun restritta. Illum in-numru ta’ Nsara Ortodossi f’ Kostantinopli huwa ta’ ftit eluf, iżgħar minn parroċċa moderna Ewropea jew Amerikana.

Minħabba l-pressjoni li l-istati għamlu fuq Moska u Kostantinopli, il-Knisja Ortodossa kellha tissielet biex tibqa’ ħajja tul is-seklu tad-dehriet ta’ Fatima. Il-konverżjoni tar-Russja li tissemma’ tassew hija marbuta mal-waqa’ tal-Komuniżmu Sovjetiku, iżda l-konverżjoni sħiħa sseħħ biss meta l-Knisja Ortodossa Russa terġa’ jkollha l-identità bħala l-pulmun tal-Lvant tal-Knisja universali.

Ġudaiżmu

Il-messaġġ ta’ Fatima ma kien immirat lejn dik li fl-1917 kienet magħrufa bħala “Il-Kwistjoni Sijonista”, iżda s-seklu ta’ Fatima kien mill-aktar drammatiku għall-poplu Lhudi. Sa ċertu punt il-messaġġ ta Fatima jitkellem dwar taqlib u paċi u hawn nistgħu naraw il-qagħda tal-Lvant Nofsani fid-dawl ta’ dan il-messaġġ u naraw kemm huwa relavanti.

Waqt li l-Imperu Ottoman kien qed jitmermer, fl-1916 il-Gran Britannja u Franza temmew il-ftehim magħruf bħala Sykes-Picot li fassal il-fruntieri tal-Lvant Nofsani u ħoloq xi stati Għarab ġodda. Illum dan il-ftehim ma għadux jgħodd għax erba’ stati li kienu protagonisti fil-ftehim ma għadhomx jiffunzjonaw sewwa: Is-Sirja, l-Iraq, il-Libja u l-Jemen. Ma nafx kemm dawn il-pajjiżi jistgħux xi darba jerġgħu lura għal li kienu.

Fil-kuntest ta’ Lvant Nofsani wara l-Imperu Ottoman, fl-1917, l-Ingliżi  ħarġu bid-dikjarazzjoni msejħa “Balfour”. Arthur James Balfour, segretarju għall-affarijeit Barranin tar-Renju Unit fi ftit kliem kiteb u wera l-possibiltà ta’ pajjiż għal-Lhud ġewwa l-art ta’ Iżrael. Dan kien ifisser ir-ritorn lejn Sion u r-ritorn tas-Sijoniżmu.

Wara 18-il seklu li fihom il-Lhud għexu mxerrdin, ir-ritorn tagħhom lejn Stat Lhudi fl-art antika ta’ Iżrael ma jistax jitqies biss bħala mossa ġeo-politika iżda hija wkoll fenomenu reliġjuż.

Kampijiet ta’ konċentrament

L-istat ta’ Iżrael kien jonqsu madwar 30 sena biex jitwaqqaf mill-Ġnus Magħquda wara li l-poplu Lhudi għadda minn wieħed mill-agħar żmien tal-istorja tiegħu – il-qerda fil-kampijiet ta’ konċentrament waqt it-tieni gwerra dinjija. It-tentattiv tal-qerda tal-Ġens Lhudi mill-Ewropa fuq naħa u l-wegħda tar-ritorn lejn l-art li tahom Abraham fuq naħa oħra, kienu jfissru li dak li nkiteb fil-Bibbja snin twal qabel, kien attwali, kien l-aħbarijiet ta’ dak iż-żmien. Ħamsin sena wara d-dikjarazzjoni Balfour seħħet il-gwerra ta’ sitt ijiem fl-1967 li fissret li l-Lhud reġgħu kienu ħielsa li jmorru Ġerusalemm u jitolbu mal-ħajt tal-bikkejja.

Il-kwistjoni bejn l-Għarab u l-Lhud kienet problema kbira għat-tiftix tal-paċi dinjija għal parti kbira mis-seklu ta’ Fatima. Mhux lakemm tasal tagħti tweġiba, imma nemmen li l-Providenza qegħda tikteb ktieb ġdid fl-istorja tal-Poplu Lhudi.

Dan l-argument jissokta. Darba oħra naraw dan il-messaġġ kif laqat id-dinja Musulmana u dik Kattolika.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon - 20 ta' Mejju 2017