Nhar il-Ħadd, 14 ta’ Mejju 2023, meta l-Arċisqof ta’ Malta Mons.
Malta Charles J. Scicluna kien qiegħed iqaddes fis-Santwarju Parrokkjali
tal-Madonna ta’ Fatima li nsibu fi Gwardamanġa Tal-Pietà, ħabbar li kien laqa’
t-talba tal-komunità ta’ din il-parroċċa biex l-istatwa tal-Madonna li nsibu
fl-apside fuq l-artal tkun inkurunata. Xieraq li nkunu nafu xi ħaġa dwar din
il-parroċċa u dwar ix-xbieha Marjana li ser tkun inkurunata fil 5 ta’ Mejju 2024.
Ir-raħal
Tal-Pietà, wieħed mill-irħula żgħar ta’ art twelidna, li
minkejja ċ-ċokon tiegħu insibu fih għadd ta’ mkejjen li jiddistingwuh minn
irħula oħra. Aktarx li l-aktar binja magħrufa f’dan il-post hija l-Isptar San
Luqa. Biss hemm bosta binjiet oħra li huma mgħobbijin bi storja. Il-Barrakka
tad-Dgħajjes, il-Kappella tad-Duluri li tat l-isem lil-lokal, il-Binja
tar-Rediffussion, li għal bosta snin kien l-uniku mezz ta’ xandir f’dawn
il-gżejjer, Television House, il-Kulleġġ Santu Wistin, l-Orfanatrofju
tal-Orsolini, il-Kwartieri Ġenerali ta’ wieħed mill-partiti politiċi ewlenin
ta’ pajjiżna, sa ftit snin ilu l-Iskola Medika, l-Isptar Karen Grech li fih raw
id-dawl eluf ta’ Maltin, iċ-ċimiterji Militari kif ukoll djar li fihom għexu
persuni prominenti bħal Villa Frere u Villa Guardamangia li fiha għal xi żmien
għexet il-Prinċipessa Eliżabetta. Fuq kollox, jiżboq kull binja oħra u jidher
minn diversi nħawi ta’ Malta, il-kampnar tal-knisja parrokkjali bl-istatwa
tal-Madonna ta’ Fatima fuqu, il-kampnar tas-Santwarju ddedikat lill-Madonna
taħt dan it-titlu, waħdieni fil-gżejjer Maltin.
Ftit storja
Ma’ tmiem l-imxija tal-pesta li ħakmet lil Malta lejn
l-aħħar tas-seklu sittax, qrib iċ-ċimiterju ta’ Daħlet il-Qasab, inbniet
kappella ċkejkna ddedikata lil Santu Rokku, biss ftit wara din il-kappella
saret ċkejkna wisq u nħasset il-ħtieġa li titkabbar. It-tkabbir ta’ din
il-kappella ra wkoll il-bdil fid-dedikazzjoni u issa ġiet taħt il-patroċinju
tal-Madonna tad-Duluri, li bit-Taljan, li dak iż-żmien kien l-ilsien mitkellem
fost in-nobbli u l-aristokrazija ta’ Malta, tissejjaħ La Pietà. L-isem “La
Pietà” niżel tajjeb u ntogħġob minn dawk li kienu joqogħdu fil-madwar tant li
l-inħawi bdew jissejħu Tal-Pietà. Din il-kappella kienet isservi lir-residenti
li lejn l-ewwel kwart tas-seklu tmintax kienu jlaħħqu għal madwar 500 ruħ.
Għalhekk għal xi snin il-kappella serviet bħala viċi-parroċċa tal-Parroċċa ta’
San Pawl Nawfragu tal-Belt Valletta.
Wara t-Tieni Gwerra Dinjija, l-Ordni Dumnikan ra numru ta’
żgħażagħ ġodda jingħaqdu fi ħdanu, tant li l-Provinċja Dumnikana Maltija kienet
f’qagħda li tiftaħ kunvent ġdid. Dan infetaħ fi Triq Hookham Frere, Gwardamanġa
fl-1945 u ġie ddedikat lill-Madonna ta’ Fatima. Il-patrijiet ta’ din
il-komunità ħabirku bis-sħiħ biex fi ftit snin inbena santwarju u kunvent. Dawn
inbnew f’art magħrufa bħala Tal-Vigna. Il-Provinċjal Dumnikan ta’ dak iż-żmien
Patri Esmond Louis Klimick kien devot kbir tal-Madonna ta’ Fatima u ried li dan
is-santwarju jkun mibni għas-Sultana tar-Rużarju ta’ Fatima. Fid-19 ta’ Jannar
tas-sena 1968, l-Arċisqof ta’ Malta, Monsinjur Mikiel Gonzi, ħareġ id-digriet
li bih mill-1 ta’ Frar ta’ wara dan is-santwarju twaqqaf bħala parroċċa.
Ix-xbieha
Fuq l-artal tal-knisja parrokkjali nsibu l-istatwa sabiħa
fiha madwar tliet metri u kwart tul, waslet fid-dwana ta’ Malta fit-tielet
ġimgħa ta’ April tas-sena 1956. Hija kienet minquxa mid-ditta Casa Estrella
f’Porto l-Portugall. Jingħad li madwar id-dinja kollha 3 biss huma x-xbihat
tal-Madonna ta’ Fatima ta’ dak id-daqs maħduma fl-injam. Waħda minnhom tinsab
fostna. Kienet imbierka mill-Arċisqof Mikiel Gonzi u sar pellegrinaġġ biha
mill-parroċċa ta’ San Duminku l-Belt sas-santwarju ta’ Gwardamanġa.
Il-parroċċa
Il-parroċċa tal-Madonna ta’ Fatima kompliet tikber. Il-bini
tal-qasam tad-djar kompla żied il-ħidma tal-patrijiet li jmexxu din
il-parroċċa. Bħal kull parroċċa oħra, bdiet tiġi organizzata festa u biex
tagħmel festa trid statwa titulari. Kien imqabbad l-Iskultur Rabti Ġlormu
Dingli biex joħloq statwa tal-Madonna ta’ Fatima bħala statwa titulari u proċessjonali.
Din waslet fil-parroċċa fl-1971. Berikha l-provinċjal ta’ dak iż-żmien Patri
Ewġenju Cachia nhar id-9 ta’ Ottubru tal-istess sena. Fit-13 ta’ Ottubru saret
l-ewwel festa biha.
Nhar il-Ħadd, 14 ta’ Mejju 2023, l-Arċisqof ta’ Malta,
Monsinjur Charles J. Scicluna qaddes fis-santwarju parrokkjali tal-Madonna ta’
Fatima. Lejn tmiem il-quddiesa huwa ħabbar li laqa’ x-xewqa tal-komunità,
approvata mill-Provinċjal, biex l-istatwa li tinsab fuq l-artal tiġi inkurunata.
Il-folla nfexxet f’ċapċip kbir. Issa tabilħaqq din il-knisja parrokkjali sejra
tkun Santwarju Marjan. Id-data tal-inkurunazzjoni ta’ din ix-xbieha minn idejn
Mons. Arċisqof Charles J. Scicluna, hija nhar il-Ħadd 5 ta’ Mejju 2024.
Fr Reno Muscat
Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon - 20 ta' April 2024
Nessun commento:
Posta un commento