Karti, karti u karti

Bl-avvanz tat-teknoloġija l-użu tal-karta naqas ħafna minna l-bnedmin. Illum bosta huma dawk li jippreferu jaqraw e-book milli jieħdu ktieb f’idejhom. L-istudenti tal-lum ma għadhomx jgħaddu jiem fil-bibljoteki, jfittxu u jqallbu l-enċiklopediji u kotba oħra biex jagħmlu r-riċerki tagħhom,  illum bosta mit-tagħrif li jkunu jeħtieġu jsibuh fuq l-internet. U xi ngħidlu għall-ittri? Illum min għadu jibgħat ittra? Lanqas kartolina tal-Milied jew fl-għeluq snin dak li jkun, illum Facebook ifakkrek filgħodu min minn sħabek ikun twieled dakinhar u joffrillek l-opportunità li tawguralu bla ma toqgħod tikteb il-kartolina u timpostaha. Illum l-awguri jew isiru bil-mezzi tal-midja soċjali jew bl-e-mail.

Dan kollu għandu naħa posittiva wkoll. In-nuqqas ta’ użu ta’ karti jfisser anqas qtugħ ta’ siġar u għalhekk ambjent aħjar. Madanakollu xejn ma jieħu post il-ktieb stampat jew il-kartolina miktuba minn idejn dak li jkun qed jawguralek. Imma ż-żmien hu dak li hu u t-teknoliġija hija dik li hi. Qegħdin fit-tielet millenju u għalhekk ma nistgħux nibqgħu nistennew li jkollna madwarna dak li kellna il-millenju l-iehor, għad li ma ilux wisq snin li spiċċa.

Tipi ta’ karta

Kemm tipi ta’ karta konna nużaw fi ċkunitna u forsi llum naqas l-użu tagħhom! Tal-ħanut kien igeżwrilna dak li nixtru fil-karti stazzi u ommijietna kienu jużaw l-istess karti biex igeżwrulna l-ħobż tal-iskola. Fis-sajf kien l-hena tagħna nagħmlu xi tajra bil-qasab irqieq u l-karti tat-tajr ikkuluriti. Meta konna rridu niktbu xi ħaġa u jkollna bżonn aktar minn kopja waħda konna nużaw il-karta saħħara. Illum billi l-biljetti tal-lottu miktubin bl-idejn u t-typewriters għosfru, din il-karta naqset ħafna mis-suq. Il-pitazzi u l-kotba tagħna ma konniex niksuhom bil-plastik imma bil-brown paper. Il-karti tal-gazzetta tal-bieraħ kienu jservu kemm biex jinkesa l-barmil taż-żibel kif ukoll biex jitgeżwer xi ħaġa fihom. Karta li għadha popolari hija l-hekk imsejħa wrapping paper. Ir-rigali għadhom jiġu mgeżwrin f’karti sbieħ.

Karti li joffendu

Nhar ta’ Ħadd f’bosta knejjes issib il-fuljett bil-qari tal-quddiesa. Personalment niddejjaq meta nqaddes fi knisja li jkun hemm minn dawn il-fuljetti. In-nies taqbad il-karta u tintilef mill-kumplament tal-assemblea, tidħol f’dinja għaliha għaliex tkun qed taqra hi u mhux tisma’ lill-qarrej. Din il-ħaġa naraha bħal offiża lill-qarrej. Jekk ikun hemm min għandu problema ta’ smiegħ kollox sew, imma sakemm il-widnejn ikunu għadhom jaqduk, erħi l-karta fil-bank u isma’ dak li qed jinqara. Inħossha offiża meta nkun qed naqra l-Evanġelju u fil-knisja jkun hemm il-maġġoranza tan-nies taqra u ħadd ma jħares lejk, imbagħad ilestu l-qari qabel tlesti inti u jpoġġu l-fuljett fil-bank u jħarsulek bħal donnhom iridu jgħidulek: “Ara mela għadek mintix lest?”

Mhux qed ngħid li ma għadnhomx ikomplu jsiru dawn il-fuljetti imma għandna nedukaw lin-nies li l-qari jinqara qabel il-quddiesa biex il-poplu jkun imħejji għal dak li mar għalih. Agħar minn dawn il-fuljetti li jinbiddlu kull nhar ta’ Ħadd, hemm oħrajn li jkun fihom daħla u l-animatur tal-quddiesa jitla’ qabel is-saċerdot jaqra l-ħsieb tal-qari. Din il-ħaġa tillimita lis-saċerdot għaliex il-kotba mqaddsa huma versatili u kull silta ma tistax tillimitaha għal ħsieb wieħed biss.

Hemm bosta karti differenti, illum pruvajt nilgħab ‘karta’ forsi xi ħaġa li tagħti ferm fatidju, mhux lili biss, nippruvaw neħilsu minnha! Min jaf? Forsi nirnexxu xi darba!

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f' Il-Mument - 8 ta' April 2018