Mixja Marjana f’tarf Ħaż-Żebbuġ

Ħaġa li dejjem laqtitni ġewwa Ħaż-Żebbuġ hija d-devozzjoni qawwija li hemm lejn Marija Santissima. Xhieda ta’ dan huwa l-fatt li kważi fl-artali laterali kollha tal-knisja parrokkjali b’xi mod jew ieħor insibu x-xbieha tal-Madonna. Mhux biss, imma madwar ir-raħal, minn tarf sa tarf, insibu bosta kappelli li għandhom lill-Marija Santissima taħt xi titlu jew ieħor bħala patruna tagħhom. Kull meta nimxi fit-toroq tar-raħal dejjem dan il-ħsieb jiġi f’moħħi u llum nixtieq naqsmu magħkom billi nduru fil-qosor xi wħud minn dawn il-kappelli Marjani. Ser nagħmlu passiġġata f’xaqliba waħda tar-raħal, minn Ħal Qormi lejn is-Siġġiewi.

Tal-Ħlas

Jekk wieħed jibda riesaq lejn Ħaż-Żebbuġ min-naħa ta’ Ħal Qormi minn qalb l-għelieqi, isib il-kappella tal-Madonna tal-Ħlas bħala l-ewwel bini. Interessanti l-fatt li minkejja li din il-kappella tinsab fil-konfini tar-raħal, tagħmel mal-parroċċa ta’ San Ġorġ ta’ Ħal Qormi. Hemm storja interessanti dwarha u dwar kif din spiċċat tifforma parti minn parroċċa ġara, li fi żmien antik kienet ikkonsidrata bħala waħda kompetitriċi u kienet teżisti xi ftit (jew ħafna)pika magħha!  L-ewwel kappella fil-post inbiddlet ma’ oħra fl-1560. Din illum hija s-saġristija tas-Santwarju tal-Madonna tal-Ħlas. Fl-1690 it-teżorier tal-Ordni ta’ San Ġwann bena l-knisja li naraw illum. Id-devozzjoni lejn il-Madonna taħt dan it-titlu nxterdet u baqgħet tikber. Bdew isiru għadd ta’ pellegrinaġġi għal dan il-post u għalhekk inbnew loġoġ quddiem il-kappella għall-pellegrini biex dawn ikollhom fejn jistekennu mix-xemx jew mix-xita. Quddiem il-kappella nsibu statwa kbira tal-ġebel fuq pedestall. Din turi lill-Madonna tielgħa s-sema. Din il-kappella hija miżmuma tassew tajjeb u fiha ssir quddiesa kull xahar. Fiha jista’ wkoll isiru żwiġijiet. F’din il-kappella ssir ukoll il-festa ta’ Santa Marija fix-xahar ta’ Awwissu.

Il-Kunċizzjoni

Hekk kif inħallu din il-kappella u nibqgħu telgħin il fuq, kif naslu fit-triq ewlenija, qabel induru lejn il-bieb ta’ De Rohan, naraw il-kappella ddedikata lill-Kunċiżżjoni. Din hija kappella ċkejkna li nbniet fl-1677 b’wegħda wara l-pesta li ħakmet lill-pajjiżna bejn tmiem l-1675 u Settembru tas-sena ta’ wara. Din il-marda kienet temmet il-ħajja ta’ 8,732 persuna fosthom 169 Żebbuġi u Żebbuġija, 74 raġel u 95 mara. Din il-kappella fiha bieb wieħed fil-faċċata u fil-fontispizju fiha niċċa vojta. Fil-ġnub tal-bieb prinċipali nsibu żewġ twieqi minn fejn dak li jkun kien jista’ jħares il ġewwa u jgħid xi talba. Mal-faċċata għadna nistgħu naraw il-plakka li tgħid li dik il-knisja ma tgawdix l-immunità tal-Knisja: Non Gode l'Immunità Ecclesiastica . Hemm ħafna x’wieħed jikteb dwar dan is-suġġett. Fuq wara tal-kappella hemm kampnar ċkejken li huwa nieqes mill-qniepen. Quddiemha nsibu wkoll zuntier. Illum din il-kappella ma għadiex tintuża għal servizzi liturġiċi. Jekk qabel din il-kappella kienet tinsab imwarrba mill-qalba tar-raħal illum ma nistgħux ngħidu l-istess. Il-bini wasal sa ħdejha anzi sar imiss magħha tant li wieħed għandu mnejn jgħaddi minn quddiemha bla ma jagħti każ li hemm kappella, jekk ikun moħħu f’xi ħaġa oħra.

Wied Qirda 

Għalissa nħallu l-ħsieb li nidħlu Ħaż-Żebbuġ mit-triq li aħna mdorrijin ngħaddu minnha u niġbdu lejn is-Siġġiewi. Hawn ma ndumux ma naslu ħdejn id-daħla ta’ Wied Qirda. Hekk kif nibdew nieżlin f’dan il-wied insibu daqsxejn ta’ kappella li hija ddedikata lill-Viżitazzjon i ta’ Marija Santissima lill-qaribitha Santa Eliżabetta. Bħal ħafna knejjes oħra, din ma hijiex l-ewwe binja li saret fil-post. Aktarx li l-knisja li naraw illum kien bnieha Bartilmew Magro fl-1675. Dan il-benefattur jinsab midfun f’din il-kappella stess. Din il-kappella fiha żewġ bibien, wieħed fil-faċċata u ieħor fil-ġenb. Fil-faċċata naraw il-bieb prinċipali u fil-ġnub żewġ twieqi fil-baxx, sewwasew bħal taż-żewġ kappelli li semmejna qabel. Fuq il-bieb prinċipali hemm tieqa oħra. Fuq wara tal-kappella naraw bħal kampnar magħmul minn żewġ arkati, li huwa wkoll nieqes mill-qniepen. Għal xi żmien din il-kappella kienet intelqet għal kollox u kienet kważi waslet biex tiġġarraf iżda llum ġiet irrestawrata u wieħed jista’ jgawdiha. Minkejja li din il-kappella ma tintużax regolarment, xorta ġieli ssir xi quddiesa fiha għal xi okkażjoni speċjali.

Illum imxejna mixja ma wieħed mit-truf ta’ Ħaż-Żebbuġ. Matul din il-mixja sibna tliet kappelli li huma Marjani. Jekk Alla jrid sena oħra nkomplu nimxu u narax xi kappelli Marjani oħrajn li għandna f’Ħaż-Żebbuġ.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher fil-programm tal-festa ta' San Filep 2019 maħruġ mill-Banda 12th May.