Il-mowbajl

Niftakar meta kont żgħir l-għalliema tagħna dejjem kienu jgħidulna li aħjar toħroġ bla flus milli minghajr maktur, għax bla flus minn hemm u minn hawn issib lil xi ħadd jisilfek, imma l-maktur irid ikun tiegħek. Illum din il-problema ssolviet ukoll għax jekk tinsa l-maktur malajr tixtri pakkett imkatar tal-karti, anzi ngħid għalija lanqas għadni nuża mkatar tad-drapp u naħseb li bosta huma bħali. Imma l-importanza li kellu l-maktur qabel, illum ħadha appartat li sirna nsibu fil-but ta’ kulħadd. Qiegħed ngħid għat-telefon ċellulari, jew kif ilkoll nafuh: il-mowbajl.

Mill-fantasija għar-realtà

Fi ċkuniti meta konna naraw xi film li kien ikun fih xi telefon f’ xi karozza, konna ngħidu li dak film tal-gideb u tal-fantasija għax dak iż-żmien ma konniex nimmaġinaw li jista’ jkun hawn aċċess għal kulħadd għal telefon bla wajer. Tabilħaqq li kien hemm il-pulizija u s-suldati li kellhom ir-radju bla fil li bih kienu jikkomunikaw, imma qatt ma mmaġinjana li anke Ċikku l-poplu kellu jkollu telefon bħal dawn. Għall-ewwel li bdew it-telefon ċellulari, dawn kienu kbar u tqal, bl-antenna  u kulħadd kien jinduna li dak li jkun ikollu wieħed għax kienu goffi u ma kienux joqgħodu fil-but. Illum l-apparat ċkien,l-antenna spiċċat u l-piż sar ħafif.

Jagħtik status

Meta dan it-tip ta’ telefon beda jinfirex, sar oġġett li jagħti status lil dak li jkun u kien hemm żmien li konna mmorru f’ restaurant u min kien ikollu mowbajl kien ipoġġih fuq il-mejda mal-frieket is-skieken u l-imgħaref. Kien bhal donnu oġġett li jgħolli l-grad ta’ dak li jkun. Illum l-ebda status ma għadu jagħti l-mowbajl għax sar oġġett li nsibu anke f’ idejn it-tfal.

Żidna l-periklu

Ikollna nammettu li minn kemm ilna li għandna l-mowbajl fil-but, żidna il-periklu fit-toroq tagħna. Kemm-il darba rajt żgħażagħ jaqsmu t-triq u minflok iħarsu lejn il-karozzi, jibqgħu għaddejjin itektku fuq il-mowbajl tagħhom. Agħar min hekk huwa l-fatt li bosta sewwieqa jużaw il-mowbajl waqt li jkunu jsuqu. Dan huwa ksur tal-liġi u hemm piena għal min jinqabad jagħmel din il-ħaġa, imma sfortunatament ħafna jinjoraw il-liġi. Allura jkollna ngħidu li bil-mowbajl żidna l-perikli f’ ħajjitna. Dan biex ma nsemmix il-periklu li bosta żgħażagħ qegħdin jitgħallmu jiktbu b’mod ħażin. L-Ingliżi draw jiktbu How r u? minflok how are you? Iqsar u malajr teħles! It-Taljani jużaw il-K f’ che jew perché. U aħna l-Maltin la teżisti għajn, la akka u xejn.

Nagħti skandlu?

Meta kont Ruma, fil-mowbajl tiegħi niżżilt applikazzjoni li fiha t-talb li aħna s-saċerdoti obbligati ngħidu kuljum.  Kont ninżel fil-knisja għal dan it-talb u nuża l-mowbajl minflok il-ktieb tqil jiżen għaxar kili! Kien hemm min skandalizza ruħu għax skont huma, kien  ikun hemm patri li minflok jitlob kien jioqgħod jilgħab biċ-ċellulari tiegħu. Wieħed parruċċan anzjan imma li jħobb it-teknoloġija għamel bħali. Issa sirna tnejn nużaw il-mowbajl għal-lawdi u għall-vespri. It-tnejn irduppjajna u fl-aħħar kien hemm bosta lajċi li jiġu jitolbu magħna permezz tal-mowbajl. Anzi saħansitra kien hemm min beda jġib miegħu t-tablet u jsegwi minn fuqu. Dak li għall-ewwel kien skandlu fl-aħħar sar stument ta’ ġid.

Il-mowbajl illum

Tkun fuq tal-linja, tkun tistenna fi kju, tkun dieħel il-Belt, tkun tippassiġġa tas-Sliema, tkun Malta, tkun barra dejjem issib lil xiħadd bl-imbierek mowbajl f’idu. Min jikteb messaġġ, min jaqra l-aħbarijiet, min jaqra xi ktieb, min jilgħab xi logħba u l-kumplament. Jiena darba saħansitra ktibt artiklu għal dan il-ġurnal fuq il-mowbajl tiegħi. Żgur li ma huwiex il-mod eċċellenti biex tikteb artiklu, imma f’ każi partikolari jkollok tinqeda b’ dak li ssib.

U bla ma trid tieqaf u taħseb u tgħid x’ użu sar fih il-mowbajl illum. Niktbu bih, inżommu l-appuntamenti fih, naraw il-kalendarju, nieħdu r-ritratti uniġbdu xi biċċa film, nibgħatu l-messaġġi, naqraw l-e mails, nidħlu fil-facebook, nilgħabu l-logħob, naraw fejn qegħdin fid-dinja permezz tal-GPS li xi mowbajl fihom. Illum nistgħu naraw it-televiżjoni minn fuq il-mowbajl ukoll. Il-mowbajl qiegħed iservi wkoll biex min irid iniżżel applikazzjoni għat-talb.

Nagħmlu xi ħaġa oħra b’ dan l-apparat li llum jinstab fil-but ta’ kulħadd? Qiegħed inħoss li donni insejt xi ħaġa fil-lista ta’ hawn fuq. Hekk hu, bilħaqq bil-mowbajl nistgħu nagħmlu telefonata, anzi l-iskop ewlieni ta’ dan l-apparat kien li nċemplu lil xulxin imma llum kważi kważi nagħmlu mitt ħaġa bih minbarra nċemplu.

X’ lussu għandna fil-but illum, apparat li sar importanti daqs kemm kien il-maktur fi ċkuniti.

Fr Reno Muscat

dan l-artiklu deher fin-Nazzjon, 15 ta' Novembru 2014