San Remo

Waħda mill-aktar bliet magħrufin fil-Majjistral tal-Italja hija dik li ġġib l-isem ta’ San Remo. Din tinsab ma’ xatt il-baħar fir-reġjun tal-Ligurja, mhux bogħod wisq mill-fruntiera Franċiża. Żgur li kulħadd sema’ b’din il-belt minħabba l-festival tal-kant li jsir fiha ta’ kull sena. L-ewwel darba li żort din il-belt kont għadni daqsxejn ta’ tifel ta’ seba’ snin. Dak iż-żmien fis-sajf missieri kien joħodna ngħumu x-Xemxija taħt Għajn Rażul. L-ewwel impressjoni li ħadt ta’ din il-belt sabiħa kienet li stħajjiltha x-Xemxija fil-kobor. Meta tkun għadek tfal l-immaġinazzjoni tkun fertili ħafna. Niftakar li qabbilt dawk il-yachts lussusi li kienu sorġuti qrib ix-xatt ta’ San Remo mal-ħafna dgħajjes li kien ikun hemm marbutin qrib il-passaġġ tal-konkos mal-baħar tax-Xemxija. Intant ejjew nerġgħu lura lejn San Remo!

Isem

Mill-ewwel nintebħu li isem din il-belt hu marbut ma’ xi qaddis. Hawn min isostni li dan l-isem huwa tgħawwiġa ta’ Sant Iermu, il-qaddis Dumnikan patrun tal-baħħara. Mhux ħaġa kbira għaliex din il-belt hija belt tmiss mal-baħar u fiha wkoll għexu baħħara. Oħrajn jaħsbu li l-isem ġej mill-qaddis Eramu jew Romolu. Dan huwa qaddis li kien isqof ta’ Ġenova. Mhux magħruf sewwa ż-żmien li fih għex dan l-isqof, iżda jingħad li minn Ġenova kellu jaħrab u sab kenn fil-post fejn illum jissejjaħ San Remo iżda dak iż-żmien kien iġib l-isem ta’ Villa Matutiae jew Villa Matutiana. Huwa miet hemmhekk u hemmhekk indifen ukoll. Bid-djalet tal-Ligurja dan il-post beda jissejjaħ San Roemu li maż-żmien sar San Remo. L-isem San Roemu jidher fuq bosta mapep antiki u baqa’ anke jintuża fi żmien Mussolini. Id-Duce, kif kien jissejjaħ Benito Mussulini, kien dejjem jipprova jerġa’ jqajjem is-sens ta’ nazzjonaliżmu u patrijottiżmu fit-Taljani. Kien għalhekk li isem dan il-post kien jinkiteb sewwasew kif kien jinkiteb fil-Medju Evu u xi snin wara. Hu x’inhu żgur li isem dan il-post huwa isem ta’ qaddis li ftit li xejn nafu dwaru.

Turiżmu

San Remo huwa wieħed mill-aktar postijiet imfittxija mit-turisti. Ix-xatt sabiħ u twil tal-post isaħħar lil kull min iżuru. Biss dan ma jifssirx li San Remo baħar biss joffri. Din il-belt hija wkoll magħrufa għall-produzzjoni taż-żejt taż-żebbuġa. Minbarra dan, San Remo huwa wkoll magħruf għall-fjuri u fil-fatt ġieli jissejjaħ La città dei fiori. Dan wieħed jarah hekk kif jirfes il-belt għax kull roqgħa ħamrija tinżera’ kollha fjuri. Ir-residenti tal-post ukoll jgħinu għax bosta minnhom isebbħu t-twieqi ta’ djarhom bi qsari ta’ kull tip.

Dan huwa ftit minn dak li jiġbed it-turist lejn din il-belt. Il-klima wkoll tgħin u l-postijiet tad-divertiment li toffri l-belt huma numerużi ħafna.

Festival

Bla dubju ta’ xejn din il-belt hija magħrufa l-aktar għall-festival ta’ mużika li jsir fiha ta’ kull sena. Wara t-tieni gwerra dinjija, wara d-disfatta kbira li kellha l-Italja, kien jeħtieġ li jibda jsir xi ħaġa biex kemm isem il-belt kif ukoll il-qagħda ekonomika jerġgħu jieħdu l-ħajja. Kien fis-sajf tas-sena 1950 meta sid wieħed mill-casinos ta’ San Remo kien qed jitkellem mad-direttur tal-orkestra tar-Rai. Dawn qabblu li għandu jibda jsir festival ta’ kanzunetti li qabel ma kienu qatt instemgħu. Uffiċċjalment dan il-festival jismu Festival della Canzone Italiana iżda kulħadd isejjaħlu Festival ta’ San Remo jew iqsar minn hekk San Remo. L-ewwel edizzjoni ta’ dan il-festival sar fi tmien Jannar tal-1951.  Kien sar ġewwa l-casino ta’ San Remo u kien ixxandar fuq stazzjon tar-radju. Kien suċċess mill-ewwel u ta’ kull sena baqa’ jsir. Din is-sena qed issir is-sebgħin edizzjoni tiegħu. Illum dan il-festival sar appuntament ta’ kull sena mhux biss mat-Taljani imma ma’ dawk kollha li għandhom għal qalbhom il-mużika Taljana. Dan sar il-benniena ta’ bosta kantanti Taljani li ddebuttaw fil-kant f’dan il-festival.

Teatru Ariston

Il-festival illum ma għadux isir fil-casino fejn sar l-ewwel darba imma ġewwa t-teatru Ariston, l-aktar teatru magħruf fil-belt. Dan it-teatru huwa sala taċ-ċinema. Beda jinbdena fl-1953 u tlesta fl-1963. Jesa’ elf u disa’ mitt ruħ. Mill-1977 il-festival tal-mużika Taljana beda jsir f’dan it-teatru. F’dan it-teatru wkoll issir iċ-ċerimonja tal-premju tar-reġija televiżiva, speċi ta’ Oscars fil-qasam televiżiv. Bosta attivitajiet oħrajn isiru fih matul is-sena għaliex huwa teatru prestiġġjuż u dak li jitla’ fuq il-palk tiegħu jista’ jgħid li se jikseb fama mhux biss fl-Italja imma possibbilment lil hinn mill-peninżula.

Belt mal-baħar, belt ta’ turisti, belt ta’ fjuri, belt ta’ mużika u festivals. Dan kollu u aktar jagħmel lill-belt ta’ San Remo dak li hi, belt imfittxija minn bosta eluf.

Fr Reno Muscat

Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon - 1 ta' Frar 2020