Il-Malti – Identità Tagħna.

Ħaġa li spiss inħobb nagħmel hija li niftaħ il-Bibbja bla ma noqgħod infittex u naqra dak li jkun hemm fil-paġna ta’ quddiemi. M’ ilux ftaħt il-Bibbja u bdejt naqra silta mill-Evanġelju ta’ San Luqa fejn Ġesu jaqra fis-sinagoga. Moħħi malajr ġera bija u bdejt naħseb dwar il-lingwa li Ġesu kien juża biex jitkellem kif ukoll jaqra. Dlonk ġie f’ moħħi l-kliem li kien qalli wieħed patri, li l-ilsien tagħna jixbaħ ferm lil dak li kien jitkellem Ġesu.

U moħħi mar aktar il bogħod u ndunajt kemm aħna fortunati li għandna l-ilsien tagħna. Ikollna nammettu li ilsienna jaqdi biss lilna. Ma tmur imkien fid-dinja fejn tista’ tinqeda bl-ilsien Malti. Iżda xorta waħda għandna ngħożżuh għax huwa parti mportanti mill-identità tagħna. Minkejja li l-Malti huwa lsien mitkellem minn ftit eluf, illum sab postu ma’ ilsna uffiċċjali oħra ta’ l-Unjoni Ewropeja. Dan il-fatt ikompli jsaħħaħ il-punt li ilsien art twelidna huwa lsien ħaj.

Dun Karm Psaila

Iżda aħna kemm napprezzawh? Ma nistax ngħid li ma hawnx min iħobb tabilħaqq il-Malti u jitkellmu u jiktbu sewwa. M’ inix ngħid għal nies bħal Dun Karm li qalilna “ Għalfejn tarmieh l-ilsien li tatek ommok?” għax dan il-kliem inkiteb fi żmien meta l-ilsien Malti kien għaddej minn tbatija kbira minħabba l-kwistjoni tal-lingwa. Qiegħed ngħid għal nies li għadhom magħna bħal Kilin, li sa minn ċkuniti niftakru jikteb artikli sabiex ilsienna jinkiteb u jiġi mitkellem tajjeb. F’ moħħi jiġi wkoll is-Sur Anthony Mercieca, għalliem tal-Malti għal bosta snin, li fuq kelma Maltija waħda kapaċi jagħtik lezzjoni tal-grammatika. Ma’ dawn hemm bosta oħrajn li jinpenjaw irwieħom sabiex l-ilsien Malti mhux biss ma jmutx iżda jibqa’ miexi ‘l quddiem.

Biss sfortunatament il-mezzi ta’ komunikazzjoni moderni qegħdin ikissru l-grammatika ta’ lsienna. Rari tirċievi Sms b’ Malti miktub tajjeb. Mhux qed ngħid għall-ħ bis-sink fuq rasha jew għall-ġ, iċ-ċ u ż-ż bit-tikka, għax dawn ma jeżistux f’ telfon ċellulari, iżda għal kliem li minħabba l-għaġla jinkiteb ħażin. Sirna neliminaw l-għajn u l-akka u l-ie biex inħaffu. Kliem bħal dawn tarhom ukoll jekk tidħol f’ xi chat room Maltija. Il-Konsegwenza ta’ dan kollu huwa li meta niġu biex niktbu inkunu drajna naqtgħu fil-qasir u nispiċċaw biex  niktbu ħażin.

Meta tkompli taħseb ma tieħux bi kbira l-ammont ta'  żgħażagħ li ma jgħaddux mill-matsec tal-Malti. Naf li l-awtoritajiet huma konxji ta’ din is-sitwazzjoni. U la semmejt il-matsec, tajjeb ngħid li smajt li r-riżultati ta’ din is-sena fil-Malti kienu aħjar minn ta’ dawn l-aħħar snin. Nispera li jibqgħu sejrin hekk għax dan juri li qegħdin nibżgħu għal ilsienna li huwa wieħed mill-pilastri fundamentali ta’ l-identità tagħna l-Maltin.

©  Reno Muscat O.P.