Il-Massa kontra l-Folla

Il-kelmiet ‘massa’ u ‘folla’ huma żewġ kelmiet Taljani li nużawhom aħna l-Maltin ukoll. U spiss, bħat-Taljani, ma nagħmlux differnza bejn iż-żewġ termini. Fil-verità massa u folla huma żewġ realtajiet differenti. Massa huwa grupp ta’ nies b’ interess wieħed. Folla huwa grupp ta’ nies b’ għadd ta’ interessi differenti. Inkunu massa ta’ nies meta mmorru l-grawnd nissapportjaw ilkoll kemm aħna lill-istess tim. Inkunu folla meta wara l-logħba noħorġu barra l-grawnd u nfittxu l-karozza biex immorru lura lejn id-dar. Minkejja li f’ dawn iż-żewġ każi il-grupp ta’ nies huwa l-istess wieħed, imma waqt il-partita l-membri kollha tal-grupp kellhom l-għan li jaraw il-logħba, filwaqt li wara l-logħba kien hemm min kellu l-għan li jfittex il-karozza tiegħu, kien hemm min mar ifittex tal-linja u kien hemm min pprova jsib lift lura d-dar. Minn dawn hemm differnza oħra, min ried imur f’ raħal u min ried imur f’ raħal ieħor. Meta nkunu f’ sitwazzjoni bħal din tal-aħħar niffurmaw folla.

Anke l-gruppi stess jiddistingwu ruħhom minn xulxin. Hemm gruppi li nidħol fihom bla ma rrid u hemm oħrajn li nidħol fihom għax hemm xi ħaġa li tiġbidni lejhom u tħajjarni ningħaqad ma’ dak il-grupp partikulari u mhux ma’ ieħor. Il-familja hija l-ewwel grupp li nsib ruħi fiha. Ma kienitx għażla tiegħi li nifforma parti minn dan il-grupp. Li nifforma parti mill-massa tas-sess maskil hija frott tan-natura. Imma li nidħol patri Dumnikan u mhux Franġiskan jew Ġiżwita jew Agostinjan kienet għażla tiegħi. Li nissimpatizza mal-Juventus u mhux mal-Milan jew mar-Roma jew mal-Inter, jew inkella mat-Torin minkejja li huwa tim mill-istess belt tal-Juve kienet għażla tiegħi. Dawn huma l-gruppi li jiffurmaw il-massa, gruppi li jnisslu fik sens ta’appartenenza. Il-folla ma tagħtikx is-sens ta’ appartenenza li ttik il-massa.

Daqs kemm hija ħaġa sabiħa mument fil-massa li taqbel miegħek, daqstant ieħor huwa ikraħ meta ssib ruħek f’ massa kontrik. Darba mort nara logħba bejn il-Juve u n-Napli u l-uniku biljett li sibt kien fil-kurva A, qalb l-Ultras Naplitani. Mhux għax jiena xi ffissat, imma tistgħu timmaġinaw kif ħassejtni meta skurjaw il-Juve u kelli nibqa’ mwaħħal mas-siġġu ta’ taħti. Min kien ser jażżarda jqum dak il-waqt, qalb massa ta’ Naplitani li jekk taqtagħlhom rashom ma kienitx toħroġ qattra demm?U tistgħu timmaġinaw ukoll x’sar minni meta n-Napli ġabu d-draw! Mhux faċli tkun f’ nofs massa li ma tkunx tappartjeni għaliha. Ġibt eżempju b’din il-partita futbol, imma fil-ħajja ta’ kuljum hemm bosta każi fejn bniedem isib ruħu ’l barra mill-massa li tkun iddur miegħu. Każi fi skejjel bejn studenti żgħażagħ, fuq il-postijiet tax-xogħol u kull fejn hemm il-bniedem.

Jiġri wkoll li kultant ngħixu ħajjitna f’ folla. Ngħixu f’ folla meta ma nkunux irridu rabta mal-massa. Ngħix f’ folla meta nirrispetta l-opinjoni tiegħek imma daqshekk, ma ntikx għajnuna. Kulħadd f’ dinja għalih, ħadd ma jinteressah minn ħadd! Kull ma jmur aktar qegħdin nersqu lejn dan l-istil ta’ ħajja, bonġu u bonswa u xejn aktar. Folla ta’ nies li taf lil xulxin minn barra imma ma tridx taf aktar. Ningħaqad mal-grupp sakemm jaqbilli, sakemm tispiċċa l-logħba u wara kulħadd għal triqtu. Illum spiċċa ż-żmien tal-appartenenza, ma għadux żmien li dak li ngħożż illum nibqa’ ngħożżu għada wkoll. Qegħdin ngħix fi żmien li l-massa qegħda tagħti l-wisgħa għall-folla. Illum anke il-valuri tal-ewwel gruppi, dawk li ninsab fihom bla ma għażilthom jien, qegħdin imajnaw u għalhekk ma rridux nistagħġbu meta ngħidu li qegħdin ngħixu f’folla ta’ nies li naħbtu ma’ xulxin il-ħin kollu imma ma nafux lil xulxin, ma niffurmax massa biżżejjed. Ngħixu f’ massa superfiċċjali.

© Fr. Reno Muscat OP