Il-Qaddej ta’ Alla Tumas Tỳn OP

 

Il-Ħajja ta’ Patri Tumas Tỳn

Tumas twieled f’ Brno fiċ-Ċekoslovakkja, illum ir-Repubblika Ċeka fit-3 ta’ Mejju, 1950. Fi ċkunitu Tumas kien imrawwem minn familtu fi prinċipji Nsara, liema prinċipji ma setax jistqarr bil-miftuħ minħabba r-reġim Komunista. Il-mexxej tal-parroċċa, Dun Josef Budish, kien l-aktar bniedem li ħalla nfluwenza fil-formazzjoni Nisranija tat-tfajjel. Kellu biss tnax-il sena meta Tumas beda juri x-xewqa li jsir saċerdot reliġjuż, minkejja l-pariri ta’ ommu biex jistudja l-mediċina.

Wara li spiċċa l-iskola primarja u sekondarja fil-belt fejn twieled, ingħata borża ta’ studju fl-Akkademja Diġjone jew il-Liċeo Carnot fi Franza. Fl-1 ta’ Lulju, 1969, akkwista l-baċellerat b’ punti tajbin ħafna. Sar jaf lill-patri Dumnikan Henri-Marie Féret. F’dan iż-żmien huwa tgħallem sewwa bosta ilsna: ir-Russu, il-Franċiż, il-Ġermaniż, il-Lhudi, il-Grieg u l-Latin. Fl-1968 minħabba l-invażjoni Sovjetika, il-ġenituri tiegħu telqu miċ-Ċekosolvakkja u marru jgħixu fil-Ġermanja tal-Punent.

Meta Tumas ħalla Franza mar huwa wkoll jgħix il-Ġermanja, fejn fit-28 ta’ Settembru, 1969, kien imlibbes l-abitu tal-Ordni tal-Predikaturi f’ Warburg ġewwa Westphalia fejn huwa għamel ukoll in-novizzjat. Fid-29 ta’ Settembru, 1970 huwa għamel il-professjoni sempliċi u beda l-istudji filosofiċi-teoloġiċi fl-Istudju Dumnikan ta’ Walberberg. Hawn huwa kiseb il-lettorat fit-Teoloġija mqaddsa bit-teżi Die Problematik der Bewegung und Ruhe bie Plato (Il-problematika tal-moviment u tal-qagħad skont Platun).

Kontra qalbu kien jara l-waqgħa morali u dottrinali li f’ dawk is-snin kienu qegħdin jaħkmu l-Ġermanja minħabba l-interpretazzjoni modernistika tal-Konċilju, Tumas sar jaf li d-Dumnikani ta’ Bologna, taħt it-tmexxija għaqlija ta’ provinċjal ta’ dak iż-żmien, Enrico Rossetti, kellhom fi ħsiebhom li jxandru tabilħaqq it-tiġdid tal-Konċilju. Fl-1972 Fra Tumas ingħata l-permess sabiex jingħaqad mal-komunità ta’ Bologna. Fid-19 ta’ Lulju, 1973, ġewwa l-kunvent fejn jinstab il-fdal tal-qaddis fundatur, huwa għamel il-professjoni solenni. Ftit wara kiseb il-liċenzjat fit-teoloġija bit-teżi ta’ 340 paġna miktuba bil-Latin taħt it-tmexxija ta’ Patri Alberto Galli, OP. L-isem tat-teżi kien: De gratia divina et iustificazione. Oppostio inter theologiam Sancti Thomae et Lutheri. (Il-grazzja u l-ġustizzja divina. Il-kuntrarju fit-teoloġija ta’ San Tumas u Luteru). Din it-teżi xeħtet dawl fuq il-misteru tar-relazzjoni bejn il-grazzja u r-rieda ħielsa skont id-duttrina ta’ San Tuams ta’Akwinu u mill-banda l-oħra kixfet l-iżbalji tan-neo-modernisti li riedu jiġġustifikaw l-iżbalji ta’ Luteru.

Fra Tuams kien ordnat saċerdot mill-Papa Pawlu VI fid-29 ta’ Ġunju, 1975, f’ Ruma. Dakinhar Patri Tumas offra ħajtu għall-ħelsien tal-Knisja f’ art twelidu.

Patri Tumas ma’ sħabu fil-kjostru tal-Kunvent ta’ San Dumninku ta’ Bologna

                      

Fl-1978, Patri Tumas kiseb il-lawrija fit-teoloġija mill-Università Pontifiċja San Tumas ta’Akwinu ġewwa Ruma. Huwa reġa’ għażel l-istess tema għat-teżi. L-isem tat-teżi kien ‘L-azzjoni divina u l-libertà fil-proċess tal-ġustifikazzjoni skont id-duttrina ta’ San Tumas ta’Akwinu’, Din it teżi kien fiha 300 pagna. Direttur tat-teżi kien il-filosofu u teologu Dumnikan Felice Lagutaine.

Lura Bologna, Patri Tumas beda jgħallem it-teoloġija morali u kliemu kien tassew perswassiv. Kien jikkritika l-iżbalji li spiss kienu jsiru fil-qasam teoloġiku.  Minkejja l-oppożizzjoni, Patri Tumas żamm sħiħ fit-tagħlim tiegħu, b’impenn lejn Alla u lejn l-erwieħ.

Fl-1980 Patri Tumas inħatar viċi president tal-Akkademja tal-Istudji Teoloġici ta’ Bologna (Studio Teologico Accademico Bolognese). Predikatur żelanti li fl-istess waqt beda ħidma ta’ appostolat f’bosta ambjenti, u kien imfittex minn bosta li ma kienux jemmnu, u spiss kien iqarribhom lejn il-Knisja wara li kien iqararhom. Kien jagħmel ħafna eżerċizzi spiritwali u kien imfittex għall-konferenzi. B’danakollu huwa kien dejjem attiv fil-ħajja saċerdotali tiegħu fuq kollox fil-parroċċa ta’ San Giacomo fuori le mura ta’ Bologna, b’attenzjoni speċjali għall-koppji miżżewġin u għarajjes.

Ma’ ħutu l-patrijiet kien dejjem disponibbli, soċjevoli, fdat, maħbub, umli u ta’ parir tajjeb. Kien jaħrab dejjem il-kliem vojt. Patri Tumas għex dejjem il-ħajja ta’ reliġjuż Dumnikan, fl-osservanza tar-regola. B’daqshekk ma kienx nieqes mill-gost tal-ħbiberija, l-aktar f’ħarġiet fil-kampanja. Kien iħobb ħafna il-liturġija, it-talb u l-kontemplazzjoni. Kien devot kbir tal-quddiesa l-aktar tal-Ewkaristija; u minkejja li laqa’ tajjeb it-tibdil tal-Konċilju, kien iħobb jiċċelebra l-quddiesa ta’ San Piju V għal dawk in-nies li jħobbu din il-liturġija hekk sabiħa u suġġestiva.

Devot kbir tal-Madonna u ta’ Dumnikan tajjeb, devot tar-rużarju. Kien jammira l-ispiritwalità Marjana ta’ San Alwiġi Marija Grignion de Montfort, u spiss kien jirrakkomandaha. Patri Tumas ma kienx biss intelliġenti imma bħal bosta Slavi kellu sens artistiku u kien iħobb il-letteratura u l-mużika klassika u kien kompetenti anke f’ dawn il-materji. Kien jieħu sehem ukoll f’laqgħat u diskussjoniijet per eżempju il-laqgħat bejn xjenzati, filosofi u teoloġi organizzati minn Patri Serio Parenti OP. Ta’ teologu kien ukoll jieħu ħsieb pubblikazzjonijiet u kitbiet f’ dan il-qasam f’ bosta rivisti.

L-attività tiegħu waqfet ħin bla waqt minħabba marda inkurabbli li ħakmitu fl-età ta’ 39 sena, liema marda ġabitlu ħajtu fit-tmiem fi żmien xahrejn ta’ wġiegħ li huwa issaporta. L-aħħar xahar tal-marda tiegħu għaddieh fil-Ġermanja imdawwar bl-imħabba tal-ġenituri tiegħu. Indifen f’Neckargemünd. L-aħħar xahar tiegħu, minkejja t-tbatija, dejjem kien iqaddes f’ kamartu. Fl-aħħar jiem ta’ ħajtu huwa għadda lill-editur Dumnikan, Patri Vincenzo Benetollo, xogħol volumuż ta’ metafiżika li kien ilu jaħdem fuqu għaxar snin sħaħ. Dan ix-xogħol kien ippubblikat fl-1991. Miet f’Neckargemünd fl-1 ta’ Jannar 1990, fl-istess waqt li art twelidu kienet għadejja minn taħt idejn ir-reġim Komunista għad-demokrazija. Il-voti ta’ Tumas kienu laħqu l-għan tagħhom. Il-funeral tiegħu sar fil-5 ta’ Jannar, 1990.

Wara li miet fi stat ta’ qdusija, bosta devoti u ħbieb fl-Italja u fir-Repubblika Ċeka, talbu li tibda l-kawża għall-beatifikazzjoni tiegħu. Ix-xewqa tagħhom inqatgħet meta fil-25 ta’ Frar, 2006, fil-bażilika ta’ San Duminku ġewwa Bologna, il-Kardinal Caffarra inawgura solennament il-proċess ta’ beatifikazzjoni.

 © Fr Reno Muscat O.P.

Talba biex jinqalgħu grazzji bl-interċessjoni tal-Qaddej ta’ Alla Patri Tumas Tỳn OP

Missier Qaddis, għani fil-ħniena, li tajtna l-Verb tiegħek sabiex mid-dlam imexxina lejn id-dawl, inroddulek ħajr għad-doni tal-Ispirtu tiegħek li tajt lill-qaddej tiegħek Tumas Tỳn. Agħmel li jkun jistħoqqlu jiġi mgħolli għall-ġieħ tal-altari, biex bix-xhieda li tana bħala iben denju tal-qaddis missierna Duminku u tal-Imqaddsa Verġni Marija, iqanqal lil bosta biex jimxu wara Kristu, u bl-interċessjoni tiegħu nitolbuk taqlalna l-grazzja li qegħdin nitolbuk. Bi Kristu sidna. Ammen.

Missierna.... Sliema... Glorja...

(bl-approvazzjoni tal-Knisja)

[Dawk li jirċievu xi grazzja bl-interċessjoni tal-Qaddej ta’ Alla, Patri Tumas Tỳn, huma mitlubin jinfurmaw lill-viċi postulatur tal-kawża, Patri Giovanni Cavalcoli, OP. Convento San Domenico, Piazza San Domenico13, 40124, Bologna Italia.

Tel 0039 051.6400418 jew 0039 051.6400411

e-mail: padrecavalcoli@gmail.com]