Is-seklu għoxrin ma kienx
nieqes minn mexxejja politiċi, soċjali u spiritwali kbar. Gandhi, Martin Luther
King, John F. Kennedy, Winston Churchill, Nelson Mandela, Mother Theresa u
bosta oħrajn li ħallew isem. Ġwanni Pawlu II huwa meqjus bħala wieħed
mill-mexxejja l-aktar influwenti tas-seklu l-ieħor. Huwa meqjus minn kulħadd li
kien strumentali fil-waqa’ tal-Komuniżmu f’ art twelidu u eventwalment
fl-Ewropa tal-Lvan kollha.[1]
Ħadem bis-sħiħ għal relazzjonijiet aħjar bejn il-Knisja Kattolika u l-Knisja
Ortodossa u l-Knisja Anglikana, il-Lhud u l-Islam.[2] Wieħed mill-aktar mexxejja fl-istorja li
vvjaġġa. Matul il-pontifikat tiegħu, pontifikat ta’ 26 sena u 168 jum, huwa żar
129 pajjiż fosthom art twelidna, darbtejn. Kien jitkellem b’ għadd ta’ ilsna,
minbarra lsien artu, il-Pollakk, kien jitkellem bit-Taljan, bl-Ingliż,
bil-Franċiż, bil-Ġermaniż, bl-Ispanjol u l-Portugiż, bir-Russu u l-Kroat, Kien jaf tajjeb ukoll il-Grieg Klassiku u
l-Latin. [3]
Kien it-Tlieta, 18 ta’ Mejju
tas-sena 1920, Emilia Kaczorowska, mart Karol Wojtyla, sottouffiċjal fl-armata
Awstrijaka u aktar il quddiem f’ dik Pollakka,
għall-ħabta tal-ħamsa ta’ waranofsinhar sejħet lill-majjistra ta’
Wadowice, ir-raħal fejn kienu joqgħodu. Dan kien raħal pjuttost ċkejken u fih kienu
joqgħodu madwar 7,000 ruħ. Kien madwar 50 kilometru bogħod minn Krakovja. Kienu
għadhom lanqas daqqew is-sitta li Emilia welldet it-tielet iben tagħha. L-ewwel
wild ta’ din il-koppja kien fl-1906,
tifel, Edmund. It-tieni wild tifla li semmewha Olga twieldet fl-1914 u mietet
tat-twelid. Issa tweldilhom iż-żgħir li
semmewh Karol għall-missieru u Joseph għall-missier putattiv ta’ Ġesù. Jumejn
wara kien mgħammed mill-kappillan militari Dun Franciszek Zak.
Fi ċkunitu Karol Josef kien tifel fuq ruħu bħat-tfal l-oħra kollha
ta’ Wadowice. Kien iħobb jilgħab il-football
u kien ukoll jipprattika l-atletika. Kien tifel sportiv u l-misraħ li hemm bejn
id-dar tal-ġenituri tiegħu u l-knisja parrokkjali tar-raħal kien joffri l-aħjar
spazju biex jaħli l-enerġija li kellu. Ta’ sitt snin beda jattendi l-iskola
elementari. Kien lanqas għadu għalaq id-disa’ snin, kien jonqsu xahar u ħamest
ijiem għal għeluq snin meta Emilia, ommu ħalliet dan il-wied ta’ dmugħ. Kien
is-Sibt 13 ta’ April, 1929 meta Karol spiċċa bla omm. It-tobba qalu li Emilia
mietet kawża ta’ infjammazzjoni fil-qalb u fil-kliewi. Minkejja ċ-ċokon tiegħu
Karol ħass bil-kbir it-telfa tal-għażiża ommu. Bħal donnu dan ma kienx
biżżejjed għaċ-ċkejken Karol. Ħuh Edmund li kien ikbar minnu 14-il sena, kien
laħaq tabib u kien iservi fl-isptar Powszechny fi Bielsko. Kien tabib tassew
tar-ruħ. Laqqat il-marda tal-iskarlattina mingħand wieħed pazjent tiegħu.
Edmund miet fil-5 ta’ Diċembru, 1932, fl-età ta’ 26 sena. Karol kellu biss
12-il sena u kien digà tilef tnejn mill-aktar tliet persuni qrib tiegħu.[4] 
Lejn nofs is-sena 1938, Karol
flimkien ma’ missieru marru jgħixu ġewwa Krakovja fejn il-ġuvnott beda jsegwi
kors tal-filosofija ġewwa l-Università. Ma għaddewx wisq xhur li ma faqqgħetx
it-tieni gwerra dinjija. Il-Polonja inħakmet min-nażisti Ġermaniżi u
l-Università li fiha kien jattendi Karol ingħalqet. L-irġiel kellhom imiddu
jdejhom għax-xogħol u kellhom iwarrbu l-istudju. Karol kellu jmur jaħdem f’
barriera tal-ġebel u aktar tard bħala
spiżjar ġewwa fabbrika tal-kimiki. Xejn ma kien żmien sabiħ għad-dinja. Xejn
inqas sabiħ kien dan iż-żmien għall-Polonja. Biex il-ħajja tkompli ddewwaq l-imrar minn
tagħha liż-żagħżugħ Wojtyla, nhar it-Tlieta, 18 ta’ Frar, 1941, imut missieru
b’ attakk tal-qalb fl-età ta’ 61 sena. Karol kien għad għandu 20 sena. Aktar tard
huwa kien qal “Ta’ għoxrin sena kont tlift lil dawk kollha li kont inħobb, lil
dawk kollha li stajt inħobb, bħal oħti l-kbira li jgħidu li mietet sitt snin
qabel ma twelidt jiena.”
Issa li mill-familja ma kien
fadallu lil ħadd seta’ jwettaq dak li kien ilu jberren f’ moħħu. Ried jidħol
is-seminarju, imma s-seminarju kien magħluq minħabba l-gwerra. Kellem
lill-Arċisqof ta’ Krakovja u fl-1942 beda’ jiffrekwenta bil-moħbi xi korsijiet
fil-Fokultà tat-Teoloġija. Sentejn wara s-seminaristi klandestini kienu
trasferiti għal ġewwa l-palazz arċiveskovili u hemmhekk bqagħu sa’ tmiem
il-gwerra. Fid-9 ta’ Settembru, 1944 irċieva it-tonsura u fis-17 ta’ Diċembru
tal-istess sena ingħata l-ewwel ordnijiet minuri. Ix-xahar ta’ wara, fit-18 ta’
Jannar, 1945 Krakovja kisbet il-ħelsien mill-Armata l-Ħamra u t-truppi Nażisti
ħallew il-belt. F’ Dicembru ta’ wara ingħata il-lettorat u l-akkolitat u fit-13
ta’ Ottubru tal-1946 ingħata is-sudjakonat u ġimgħa wara id-djakonat. Nhar
il-qaddisin kollha tal-1946 kien ordnat saċerdot mill-Arċisqof Metropolita Adam
Sapieha fil-kappella privata tiegħu. L-għada il-qassis novell qaddes l-ewwel
quddiesa tiegħu fil-kripta tal-kattidral ta’ Wavel b’ suffraġju għal ommu u
missieru.
Wara s-saċerdozzju huwa
intbagħat Ruma sabiex ikompli jistudja. Kien jistudja ġewwa l-Pontificia Università San Tommaso,
magħrufha aħjar bħala l-Angelicum,
l-università immexxijja mill-patrijiet Dumnikani. F’ dawn is-snin li kien Ruma
huwa kien joqgħod fil-Kulleġġ Pontifiċju Belġjan f’ Via Quirinale. Fl-1948 reġa lura l-Polonja u kien jaqdi
x-xogħol ta’ Viċi Kappillan fil-paroċċa
ta’ Niegowic f’ Bochnia, madwar 50 kilometru bogħod minn Krakovja. Qeda wkoll
postijiet oħra f’ xi parroċċi oħra. Fl-1958 meta Dun Karol kellu biss 38 sena
inħatar isqof awżiljarju tal-Arċisqof ta’ Krakovja. Nhar it-30 ta’ Diċembru,
1963, l-Isqof Wojtyla kien nominat Arċisqof ta’ Krakovja mill-Papa Pawlu VI.
Fit-13 ta’ Jannar ta’ wara inħarġet il-bolla papali bin-nomina tiegħu bħala
Arċisqof Metropolita ta’ Krakovja. L-insedjament uffiċċjali għamlu
fil-kattidral ta’ Wavel nhar it-8 ta’ Marzu, 1964.
Tajjeb niftakru x’ kien qiegħed
jiġri fi ħdan il-Knisja Kattolika f’ dawn is-snin li qegħdin insemmu. Wara
l-mewt tal-Papa Piju XII, il-Kardinal Angelo Roncalli kien magħżul sabiex
imexxi d-dagħajsa ta’ Pietru. Dan kien seħħ fit-28 ta’ Ottubru, 1958. Il-Papa
l-ġdid għażel l-isem ta’ Ġwanni XXIII. F’ inqas minn tliet xhur mill-ħatra tiegħu
dan il-papa twajjeb sejjaħ il-Konċilju Ekumeniku Vatikan II. Il-ftuħ ta’ dan
il-konċilju seħħ fil-11 ta’ Ottubru, 1962. Fit-13 ta’ Ġunju, 1963 tħabbret
il-mewt tal-Papa Ġwanni XXIII. Bosta ħasbu li l-konċilju kien sejjer jieqaf.
Sar il-konklavi u fis 26 ta’ Ġunju, dejjem tas-sena 1963, l-Arċisqof ta’ Milan,
Giovanni Battista Montini intgħażel bħala s-suċċessur ta Ġwanni XXIII u ħa
l-isem ta’ Pawlu VI. Fl-ewwel messaġġ tal-papa l-ġdid fuq ir-Radju Vatikan,
huwa qal li kien ser ikompli dak li beda l-papa ta’qablu. [5]
Bħala isqof, Wojtyla ħa sehem fis-sezzjonijiet kollha tal-Konċilju. Fil-5 ta’
Ottubru, 1962 huwa ħalla Krakovja sabiex jattendi għall-ftuħ tal-Konċilju u
għall-ewwel sezzjoni ta’ dan il-Konċilju. Ħa sehem fl-erba’ sessjonijiet
tal-konċilju u ħadem direttament fuq il-kostituzzjoni pastolati Gaudium et
Spes, dwar il-Knisja fid-dinja tal-lum. Nhar jum il-Kunċizzjoni tas-sena 1965,
il-Konċilju Vatikan II wasal fi tmiemu.
Dakinhar il-Papa Pawlu VI wassal messaġġi lill-Padri Konċiljari, lil
gvernijiet, lill-intellettwali, lill-artisti,
lin-nisa, lill-ħaddiema, lill-fqar, lill-morda u liż-żgħażagħ. Kien
tassew Konċilju ekumeniku li laqqa’ kważi 2,500 ruħ bejn kardinali, patrijarki
u isqfijiet minn madwar id-dinja kattolika kollha. Kien waqt li neħħa t-tikketta
ta’ Knisja Ewroċentrika u taha t-tikketta ta’ Knisja Missjunarja.[6]
Wojtyla kellu sehem minn dan kollu!
Nhar it-Tnejn, 29 ta’ Mejju,
1967, il-Papa Montini ħabbar konċistorju. Konċistorju huwa n-nomina ta’
isqfijiet bħala kardinali. Dan kien it-tieni konċistorju ta’ Pawlu VI. Kien
hemm 27 isqof f’ dan il-konċistorju, wieħed minnhom kien l-Arċisqof ta’
Krakovja, Karol Wojtyla. Huwa kien ikkonsagrat Kardinal nhar il-Erbgħa 28 ta’
Ġunju, 1967, ġewwa l-Kappella Sistina. Waqt id-diskors ta’ merħba, li sar bl-ilsien
Franċiz, lill-Kardinali l-ġodda, il-Papa Pawlu VI meta sellem lill-Kardinal
Wojtyla qallu: “B’ferħ kbir nilqgħuk fi ħdan il-kulleġġ imqaddes
tal-Kardinali, inti iben ta’ art glorjuża. [...] Inti taf li aħna qatt ma
nsejna lill-pajjiżek.”[7] X’
ried ifisser b’ dan il-Kliem il-Papa Montini? Nafu li l-Unjoni Sovjetika
Komunista minn wara l-gwerra sal-1989 imponiet ruħa fuq bosta pajjiżi
tal-Ewropa tal-Lvant fosthom il-Polonja. Niżlet fuq din il-parti tad-dinja dik
li kienet tissjjaħ ‘Il-putiera tal-ħadid.’ Illum nafu l-attroċitajiet li kienu
jsiru dak iż-żmien mill-mexxejja tal-minġel u l-martell. Il-poplu Pollakk kien
immexxi minn Władysław Gomułka bejn l-1956 u l-1970. Jiġifieri meta nħatar
kardinal Wojtyla, Gomułka kien il-mexxej tal-Polonja. Fis-snin 60 f’ dan
il-pajjiż, fuq insistenza tal-Unjoni Sovjetika, kien hemm il-persekuzzjoni fuq
il-Knisja Kattolika u fuq l-intelletwali. [8] F’
dan l-ambjent kien jgħix il-poplu Pollakk, ma’ dan l-inkwiet kien iħabbat wiċċu
kuljum l-Arċisqof Wojtyla. Mhux ta’ b’xejn li Pawlu VI qallu dak il-kliem waqt
il-ħolqien kardinalizju tiegħu. Waqt li d-dinja kienet mehdija tistenna
r-rivoluzzjoni etika f’ bosta pajjiżi Ewropej u Amerikani tat-68, id-dragun
infernali kien qiegħed jaħqar u jhedded il-Knisja ta’ Kristu taħt ir-reġimi
Komunisti fl-Ewropa tal-Lvant.
Bħala l-primat tal-Polonja huwa
żamm kuntatt ma’ niesu. Bħala kardinal ta’ età żgħira kien imfittex minn bosta
biex jagħti diskorsi f’ pajjiżhom. Bejn
l-1967 u l-1978 huwa kien mistieden iżur u jagħmel konferenzi f’ bosta pajjiżi:
L-Italja, Franza, l-Iżvizzera, il-Kanada u l-Istati Uniti, il-Lussimburgu , il-Bleġju
l-Awstralja, New Zealand, Papua New Guinea u l-Filippini.
Jekk semmejna iż-żmien ikraħ li minnu għadda l-poplu ta’ wara l-Purtiera
tal-ħadid taħt ir-reġimi Komunisti fis-snin 60, 70 u 80, ma nistgħux ngħidu li
l-kumplament tad-dinja kien qiegħed jgħix fil-ġenna tal-art. Insemmu biss
l-Italja, il-pajjiż tefgħa ta’ ġebla bogħod minn ġżiritna. Lejn it-tieni nofs
tas-snin sebgħin, il-peninsula Taljana inħakmet minn mewġa ta’ terroriżmu.
Żmien il-Brigate Rosse. Fl-għodwa
tal-Ħamis, 16 ta’ Marzu, 1978, il-jum li fih il-gvern Taljan ġdid ta’ Giulio
Andreotti kellu jkun ippreżentat lill-parlament sabiex jikseb il-fiduċja
tiegħu, il-karozza li fiha kien hemm il-president tad-Demokrazija Kristjana,
Aldo Moro kienet interċettata u mwaqqfa ġewwa Via Mario Farini, fil-belt ta’
Ruma. Kien xogħol tal-Brigate Rosse.
F’ tebqa ta’ għajn ġew sparati għadd ta’ tiri li qatlu l-ħames membri
tas-sigurta li kienu qegħdin jeskortaw lil Moro. Il-president Moro kien maqbud
ostaġġ. Waqt li Moro kien sekwestrat, fis-16 ta’ April, il-Papa Pawlu II talab
personalment u pubblikament, il-ħelsien ta’ ħabibu Aldo Moro, din it-talba
kienet ippublikata fil-ġurnali Taljani kollha. Wara 55 jum ta’ priġunerija Moro
inqatel u l-kadavru tiegħu instab fil-bagoll ta’ karozza f’ Via delle Botteghe
Oscure, f’ Ruma.[9]Dan kien att terroristiku wieħed li sar fl-hekk imsejħa snin taċ-ċomb. |
| Il-ħerba li ħalla l-attakk fuq l-istazzjon ta' Bologna |
Biex
nagħtu stampa aktar ċara tas-sitwazzjoni insemmu fuq fuq l-attentati prinċipali
li seħħew f’ dan id-deċenju li qed insemmu. Kien hemm bomba nhar it-12 ta’
Diċembru, 1969 fi Piazza Fontana, f’ Milan, li ħalliet 16 mejta. Bomba oħra
tpoġġiet fuq ferrovija f’ Gioia Tauro fit-22 ta’ Lulju, 1970. Ħalliet 6 mejtin.
Fil-31 ta’ Mejju, 1972 f’ Peteano di Sagrado inqatlu 3 carabinieri. Fis-17 ta’
Mejju tas-sena ta’ wara saret bomba fil-Questura
ta’ Milan li qatlet 4 u ħalliet 52 feruti. Fit 28 ta’ Mejju, 1974 ġewwa Piazza
della Loggia fi Brescia splodiet bomba li qatlet 8 min nies. Tliet ġimgħat wara
il-Brigate Rosse qatlet żewġ suldati f’ Padova. Fl-istess sena, fil-lejl tal-4
ta’ Awwissu tisplodi bomba fuq ferrovija f’ San Benedetto Val di Sambro, qrib
Bologna, liema attentat kien ħalla 12 mejta u 48 feruti. Fit-28 ta’ Mejju, 1979
inqatel it-Trejdunjonista Guido Rossa. Biex insemmu l-aħħar każ li għalaq dawn
is-snin imdemmija, fit 2 ta’ Awwissu, 1980, splodiet bomba fl-istazzjoni
ċentrali tal-ferrovija ta’ Bologna. Dan l-attentat terroristiku ħalla 85 persuna
mejta u aktar minn 200 feruti.[10]
F’ din il-klima u pressjoni terroristika għex l-aħħar snin ta’ ħajtu
il-Papa Pawlu VI. Bħal ma kien jagħmel ta’ kull sena, huwa kien imur
għall-vaganzi sajfin ġewwa Castel Gandolfo. Fis-sajf tal-1978 saħħtu kienet
qegħda tbatti u nhar il-festa tas-Salvatur, għall-ħabta tal-9.40 il-Papa
Montini mar jiltaqa’ mal-Mulej. Fil-11 ta’ Awwissu sar il-funeral tal-Papa u għalih
kien preżenti wkoll il-Prelat Pollakk Wojtyla. Il-kardinali iltaqgħu
għall-konklavi aktar tard dak ix-xahar. Beda fil-25 tax-xahar u l-għada
il-Knisja ta’ Kristu kellha mexxej ġdid: il-Kardinal Albino Luciani, li ħa
l-isem ta’ Ġwanni Pawlu I. Ir-renju fuq il-Katedra ta’ Pietru għal dan il-papa
kien biss ta’ 33 jum. F’ dawn il-ftit jiem huwa kellu l-ħin jiltaqa’ mal-kardinali
u ltaqa’ ma’ Wojtyla f’ udjenza privata fit-30 ta’ Awwissu. Jumejn wara,
il-Kardinal Pollakk żar il-Liżar ta’ Kristu ġewwa l-Belt ta’ Turin. Dik is-sena
kienet qegħda ssir espożizzjoni ta’ din ir-relikwa fl-okkażjoni tar-raba’ ċentinarju
minn meta dan il-Liżar inġieb Turin minn Chambrey. Intant il-Papa Luciani miet
fil-lejl ta’ bejn it 28 u d-29 ta’ Settembru. Hemm bosta għejdud dwar il-mewt
ta’ dan il-Papa iżda xejn ma huwa ċert. Li nafu fi żgur huwa li kellu problemi
ta’ saħħa. 33 jum li taw lid-dinja Kattolika il-Papa tat-tbissima. Fl-4 ta’
Otubru sar il-funeral ta’ dan il-papa u għal dabra oħra nerġgħu nsibu
lill-kardinali miġburin ġewwa l-Belt Eterna sabiex jagħtu l-aħħar tislima
lis-suċċessur ta’ Pietru u l-ewwel tislima li suċċessur li kellu jintgħażel.
Il-konklavi sabiex jintgħażel is-suċċessur ta’ Papa Luciani beda fl-14 ta’
Ottubru, 1978. L-għada għajnejn id-dinja kienu fuq iċ-ċumnija tal-Kappella
Sistina, imma l-ebda daħna bajda ma ħarġet minnha. It-tnejn 16 ta’ Ottubru,
tard wara nofsinhar, id-dinja reġgħet bdiet taħseb li l-kardinali għadhom ma
waslux biex jgħażlu Papa ġdid, imma ħin bla waqt deher duħħan ħiereġ
miċ-ċumnija tas-Sistina. Ħin ta’ inċertezza għax kien hemm min ra daħna bajda u
kien hemm min raha sewda. Fis-18.45 il-bieb tal-loġġa ta’ fuq il-bieb
prinċipali tal-Bażilika tal-Vatikan infetaħ u minnu ħareġ il-Kardinal Pericle
Felici li qal: “Annuntio
vobis gaudium magnum: Habemus
papam”. Il-folla numeruża miġbura fi Piazza
San Pietro infexxet f’ għajat u ċapċip u l-Kardinal waqaf għal ftit ħin. X’
ħin il-folla siktet, il-Kardinal kompla: “Eminentissimum
ac reverendissimum Dominum, Dominum Carlum, Sanctæ Romanæ Ecclesiæ Cardinalem
Wojtyla Qui sibi nomen imposuit Ioannis Pauli.” Min? Min hu? Qatt ma smajna
bih! Dawn kienu l-ewwel kliem li tlissnu minn bosta li kienu qegħdin isegwi dan
l-avveniment minn fuq it-television
jew mill-pjazza. L-istess kummentatur tar-RAI, li kien qiegħed ixandar dirett
minn Piazza San Pietro ma kienx ippreparat
għal dan l-isem li bla mistenni nxtered mal-erbat irjieħ tad-dinja f’ leħħa ta’
berqa. Kulħadd stenna xi diskors bil-Latin jew agħar, bil-Pollakk, imma l-ewwel
kliem tiegħu lill-poplu kien bit-Taljan “Sia
Lodato Gesù Cristo!” Kompla l-ewwel diskors tiegħu bit-Taljan u qalilhom
biex jekk jieħu żball fl-ilsien għani tagħhom, (tagħna) għadhom jikkoreġuh. F’
dan l-ewwel diskors semma wkoll lill-Madonna Santissima li lilha offra lilu
nnifu anke fl-arma tiegħu “Totus Tuum”
Kollni tiegħek! L-għada huwa ċċelebra quddiesa flimkien mal-Kardinali u fit 22
ta’ Ottubru beda uffiċċjalment il-missjoni tiegħu bħala il-263 suċċessur ta’
Pietru.
Kellu 54 sena – età żgħira meta mqabbla mal-età ta’ papiet preċedenti. Kien
mimli enerġija u fuq kollox kellu ħeġġa kbira. Kien il-Papa li aktar minn dawk
ta’ qablu mar jiltaqa’ man-nies u mal-mexxejja tal-popli. Fis-27 sena ta’
pontifikat għamel 1,166 udjenza ġenerali
ta’ nhar ta’ Erbgħa li għalihom ipparteċipaw aktar minn 17-il miljun u nofs
persuna. Kellu mħabba speċjali għaż-żgħażagħ li wasslet għall-bidu tal-Jum
Dinji taż-Żgħażagħ fl-1985. Daqstant ieħor kien iħobb il-familja u sa mill-1994
bdiet issir il-laqgħa dinjija tal-familji. Kien ukoll mira ta’ attentat fuq
ħajtu mit-tork Mehmet Ali Ağca, fit-13 ta’ Mejju, 1981 ġewwa Piazza San Pietro. Mexxa l-Knisja ta’
Kristu lejn it-tielet millenju ta’ Kristjaneżmu. Ipproklama 1,338 beatu u 482
qaddis. Kiteb 14-il Enċiklika, 15-il Esortazzjoni Appostolika, 11-il
Kostituzzjoni Appostolika u 45 Ittra Appostolika. Ħareġ il-Katekiżmu tal-knisja
Kattolika u rriforma id-Dritt Kanoniku.[11]
Kiteb ukoll 5 kotba li xi wħud minnhom insibuhom ukoll maqlubin għall-Malti.
Għalina l-Maltin jibqa’ il-Papa speċjali li ġie jżurna dabtejn. L-ewwel
żjara tiegħu fostna kienet bejn il-25 u s-27 ta’ Mejju, 1990. L-aħħar żjara
tiegħu f’ Malta kienet bejn it-8 u d-9
ta’ Mejju, 2001 fejn temm il-vjaġġ tiegħu fuq il-passi ta’ San Pawl wara żjara
fil-Greċja u s-Sirja. Waqt din iż-żjara huwa kien ibbeatifika lil Dun Ġorġ
Preca, lil Nazju Falzon u lil Adeodata Pisani. Biex inkun għidna kollox dan
il-Papa kien waqaf għal ftit ħin fl-ajruport ta’ Malta fl-1 ta’ Settembru, 1990
qabel ma beda l-vjaġġ tiegħu fit-Tanzanija, il-Burubi, Rwanda u l-Kosta
tal-Avorju.
Is-saħħa tal-Papa Wojtyla bdiet tnin bil-mod il-mod u kien hemm min ħaseb
li kien sejjer iħalli s-siġġu tiegħu imma kull meta kien mistoqsi din il-ħaġa
huwa dejjem wieġeb li Kristu ma warrabx minn fuq is-salib. Fl-2001 instab li
l-Papa kien qiegħed inħakem mill-marda tal-Parkinson. Din l-aħbar ingħatat lid-dinja
fl-2003. Minbarra r-rogħda f’ idejh beda jsibha bi tqila biex jitkellem. Beda
jonqsu wkoll is-smiegħ. Minkejja dan kolu moħħi baqa’ jaħdem tajjeb ħafna u kien
kapaċi jkompli jmexxi l-Knisja ta’ Kristu b’ mod perfett.[12]
Fl-1 ta’ Frar, 2005 iddaħħal l-isptar Gemelli ta’ Ruma fejn kien rikoverat sal-10
ta’ Frar. Kull ma jmur saħħtu bdiet tħallih u kien jidher ċar li ma kienx
fadallu wisq magħna. Nhar Ħadd il-Għid, 27 ta’ Marzu, 2005, huwa ttawwal
mit-tieqa tal-appartament tiegħu fil-Vatikan. Il-Kardinal Angelo Sodana qara
l-mesaġġ tal-Papa u Ġwanni Pawlu II ta l-barka Urbi et Orbi. Xtaq ilissen xi
ħaġa imma saħħtu ma ppermettietlux. L-Erbgħa ta’ wara deher mill-ġdid fit-tieqa
ta’ kamartu. Mill-ġdid pprova jlissen xi ħaġa imma kollu ta’ xejn. Il-Kardinal
Josef Ratzinger fisser dak li ried jgħid “Jiena ġejt narakom u issa ġejt taraw
lili.” Din kienet l-aħħar darba li d-dinja rat lil-Papa Ġwanni Pawlu II ħaj. Minn
issa ’l quddiem għajnejn id-dinja kollha kienu fuq it-tieqa tal-appartament
tal-Papa. Is-sibt 2 ta’ April, 2005, sibt fuq l-Għid, lejlet il-festa
tal-Ħniena Divina, il-ħin kien id-9.37 ta’ filgħaxija. Id-dawl tal-kamra tal-Papa
li kien ilu mixgħul jiem sħaħ intefa. Id-dinja żammet in-nifs! Minkejja li
konna ilna naraw saħħtu tnin ma ridniex li jinfired minn magħna. Il-Monsinjur
Loenardo Sandri ħabbar uffiċjalment lill-folla preżenti fil-pjazza u lid-dinja
kollha: “Il-Papa mar lura fid-dar tal-Missier.” Tkantat ir-Salve Regina u l-qniepen tal-Vatikan bdew idoqqu mota ta’ luttu.
Segwew din il-mota il-qniepen kollha tal-knejjes tad-dinja.
Bkietu d-dinja lil dan il-Papa kbir. U kellha għalxiex tibkieh għax nistgħu
ngħidu bla tlaqlieq li biddel wiċċ id-dinja. Mexxejja politiċi u reliġjużi
riedu lkoll jagħtu l-aħħar tislima tagħhom u ħallew pajjiżhom u marru Ruma.
Il-kadavru tiegħu kien espost għall-pubbliku fil-bażilika tal-Vatikan mit-Tnejn
4 ta’ April. Marru jarawh għall-aħħar darba aktar minn 3 miljun ruħ.
Il-quddiesa tal-funeral li saret fil-pjazza ta’ quddiem il-Vatikan kienet
iċċelebrata l-Ġimgħa 8 ta’ April u kienet immexxiha mill-Kardinal Ratzinger
bħala d-dekan tal-Kulleġġ tal-Kardinali. L-għajta tal-folla kienet waħda “Santo Subito!” Sena wara il-Papa
Benedittu XVI ta dispensa għall-ftuħ tal-kawża tal-beatifikazzjoni tal-preċessur
tiegħu. Normalment kawża bħal din ma tinfetaħx qabel 5 snin mill-mewt, imma
fil-każ ta’ Wojtyla saret din l-eċċezzjoni. Il-kawża nfetħet uffiċċjalment fit
28 ta’ Ġunju 2006. Fid 19 ta’ Diċembru, 2009, Karol Wojtyla kien proklamat
Venerabbli. Fl-14 ta’ Jannar ta’ din is-sena il-Papa Benedittu XVI ħabbar li
l-kongregazzjoni għall-Kawżi tal-Qaddisin kienet sabet li l-fejqan ta’ Sor
Marie Simon-Pierre mill-marda tal-Parkinson, seħħ b’ miraklu bl-interċessjoni
tal-Papa Ġwanni Pawlu II, u għalhekk kien sejjer jiġi ibbeatifikat fl-1 ta’
Mejju.
L-1 ta’ Mejju 2011 għandu sinifikat speċjali. 1 ta’ Mejju 2011 huwa l-Ħadd
fuq l-Għid il-Kbir, il-Ħadd tal-Ħniena Divina, il-festa mwaqqfa minn Papa
Ġwanni Pawlu II. 1 ta’ Mejju huwa l-ewwel jum tax-xahar iddedikat lil Marija
Santissima li tant kien iħobb Karol Wojtyla. Huwa l-ewwel jum tax-xahar li fih
twieled it-tifel iż-żgħir ta’ Emilia Kaczorowska u żewġha Karol Wojtyla. L-1
ta’ Mejju – festa ta’ San Ġużepp Ħaddiem – Jum il-Ħaddiem. U dan il-Papa kien
ħaddiem fil-veru sens tal-kelma. Ħadem manwalment, intelletwalment,
politikament u fuq kollox spiritwalment. Mhux ta’ b’xejn id-dinja għajtet
“Santo Subito!”. Mhux ta’ b’ xejn id-dinja sejħitlu Ġwanni Pawlu l-Kbir.
© Fr. Reno Muscat O.P.
[3] Pope John Paul
II,. The
Robinson Library. 20 October 2008. http://www.robinsonlibrary.com/philosophy/denominations/catholic/history/johnpaul2.htm
[7] “Nous avons éprouvé une
grande joie en faisant entrer dans le sacré Collège des Cardinaux, lors du
récent Consistoire, un fils de votre glorieuse patrie.[...] Votre cher Pays, vous le savez, ne Nous est
pas inconnu.” Minn http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/speeches/1967/june/documents/hf_p-vi_spe_19670628_speciali-saluti_it.html
[8] Joseph Rothschild, Nancy Wingfield, Return to Diversity, A Political History of
East Central Europe Since World War II Oxford University Press, Oxford, 2000
[9]
Rita Di Giovacchino, Il libro nero della Prima Repubblica, Fazi Editore, 2003; Cap. II, pp. 141 +
[10] Informazzjoni miksuba minn: http://it.wikipedia.org/wiki/Terrorismo_in_Italia#Principali_attentati
[11] http://www.vatican.va/news_services/press/documentazione/documents/santopadre_biografie /giovanni_paolo_ii_biografia_breve_it.html
Nessun commento:
Posta un commento